افغانستان کشوری است که در عرض و طول چندین دهه، سرنوشت آن با جنگ و ناامنی گره خورده است. این گره خوردگی به صورتی است که چشم انداز برقراری صلح و امنیت را در این کشور اسلامی با تردید روبرو کرده است.
اوضاع و شرایط افغانستان به گونه خاص و خطرناکی، پیچیده و مبهم شده؛ به طوری که تقریباً بیشتر آگاهان و صاحبنظران مسایل کشور را گیج و سرگردان کرده است. اگر چه نظرها و تحلیل و تفسیرهای متفاوت و بسیاری به وسیله آگاهان امور، اظهار و ابراز می شود؛ اما اگر بخواهیم جویای حقایق بوده و به کنه اتفاقهای کشور پی ببریم، در خواهیم یافت که بسیاری از تحلیل و تاویلها، ربطی زیادی به واقعیتها نداشته و بیشترینه آنها بر پایه حدس و گمانهای شخصی و سلیقه ای استوار است.
در ربطِ به پیمان امنیتی میان افغانستان و ایالات متحده امریکا نیز تحلیلها و دیدگاههای متفاوت و گاهاً متناقضی وجود دارد. برخی آن را به سود افغانستان و مردم آن دانسته و قویا از امضای آن حمایت می کنند. برخی دیگر امضای پیمان مذکور را به ضرر مردم و کشور دانسته و از امضای آن بیزاری می جویند.
در این میان بسیاری از مردم نیز هستند که امضا و یا عدم امضای آن برای شان چندان اهمیتی ندارد. این دسته از مردم بدین باوراند که اگر پیمان مذکور موجب می شود که در کشور شان صلح و ثبات برقرار شود، مثبت و مفید بوده و اما اگر پیمان مذکور، قدرت و توان آوردن ثبات و آبادانی را در افغانستان ندارد، به درد نخواهد خورد.
البته هر یک از موافقان و مخالفان امضای پیمان، دلایل خود شان را دارند که در جای خودش گفته شده و در این نوشتار به دنبال آن نیستیم.
آنچه در این نبشته پیگیری خواهد شد پاسخ به این پرسش است که آیا در صورت امضای پیمان و یا عدم آن، صلح و آرامش در افغانستان به وجود خواهد آمد؟ در این گفتار می خواهیم بگوئیم که با توجه به وجود بسیاری از گزینه ها و علل پیچیده و مبهم، چشم انداز برقراری صلح و ثبات در این کشور، مه آلود و مکدر است.
اوضاع کشور در حدی از وخامت و غماضت هدفمند و نقشه شده است که می توان گفت با و بودن امضای پیمان مذکور، بسیار دور از ذهن است که مردم افغانستان در کوتاه مدت و حتی دراز مدت، روی صلح و امنیت را ببینند و در رفاه و آرامش زندگی بی دغدغه و راحتی را سپری کنند.
در حال حاضر، افغانستان محل تلاقی و اصطکاک منافع استعماری قدرتهای جهانی و دولتهای منطقه ای شده است. هر کدام از قدرتهای استعماری اعم از قدرتها و دولتهای امریکایی، غربی و منطقه ای، در صدد آنند تا از موقعیت، خاک و فضای افغانستان، به سود منافع استعماری خویش استفاده کنند و در این رقابت تنگاتنگ با یکدیگر مسابقه گذاشته اند!.
بیش از همه دو کشور امریکا و پاکستان بر سر تصاحب بدون قید و شرط افغانستان با همدیگر کل کل و چانه زنی دارند. امریکا به افغانستان به عنوان دروازه ورودی به کشورهای منطقه نگاه می کند و از این منظر برای دولتمردان کاخ سفید بسیار مهم و حیاتی است که در افغانستان و از طریق بستن پیمان راهبردی و امنیتی، ماندگار شوند.
اما پاکستان چنین چیزی را نمی خواهد و بر این باور است که حضور بلند مدت امریکا و غرب در منطقه، در قدم نخست به معنی از دست رفتن افغانستان و در گام بعدی، تهدیدی خواهد شد برای استقلال و آزادی دولت و کشور پاکستان!.
با توجه به یک چنین وضعیتی، اگر پیمان امنیتی با امریکا امضا شود، پاکستان از طریق عوامل طالب و غیر آن، به حجم حملات اتنحاری و انفجاری اش خواهد افزود؛ به گونه ای که زندگی را به کام دولت و ملت افغانستان و نیز نیروهای امریکایی موجود در این کشور، تلخ تر از هر زهری خواهد کرد.
اما اگر پیمان امنیتی با امریکا امضا نشده و امریکایی ها به قول خود شان از گزینه صفر استفاده کرده و تمامی نیروهای خویش را از افغانستان بیرون ببرند، به نظر آگاهان، دو خطر افغانستان و دولت و ملت آن را تهدید خواهد کرد؛ خطر نخست از ناحیه پاکستان است که به محض خروج نیروهای خارجی از افغانستان، لشکریان خدا را وارد این کشور خواهد کرد و یک بار دیگر تجربه نظام طالبانی در افغانستان تکرار خواهد شد.
خطر بعدی نیز انتقامی است که دولت امریکا از دولت و ملت افغانستان خواهد گرفت و آن تکرار سناریوی تراژدی عراق در افغانستان خواهد بود که با گسیل سیل آسای القاعده و امثال آن تحت حمایت امریکا و غرب، افغانستان را به جهنمی از دود و آتش و خون، تبدیل خواهند کرد.
واقعیت این است که وجود یک چنین احتمالات تلخ و دهشتبار، مردم افغانستان را نسبت آینده کشور شان، مایوس و سرخورده کرده و دقیقاً به همین دلایل نیز امضا و عدم امضای پیمان امنیتی، برای آنها بی تفاوت بوده؛ چرا که احساس می کنند در هر دو صورت، امید چندانی به برقراری صلح و ثبات در کشور شان دیده نمی شود.
بلی تنها در یک صورت می توان به برقراری امنیت و آرامش در افغانستان امید بست و آن اتکال دولت و ملت به آفریدگار هستی و تکیه بر استعدادها و توانمندی های ملی و بومی مردم صبور و سخت کوش افغانستان است و فقط در آن صورت است که نه از خروج خارجی ها ترسی خواهیم داشت و نه از ورود برخی از همسایگان شرور و ایادی آنها.