کمیسیون شکایات انتخاباتی امروز چهارشنبه به عنوان یک ارگان مستقل از کمیسیون مستقل انتخابات به فعالیت آغاز کرد.
نادر محسنی؛ منشی و سخنگوی کمیسیون مستقل شکایات انتخاباتی گفت که مسئولان کمیسیون شکایات همزمان با پایان ثبت نام نامزدان ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی، بررسی‌ها را در مورد نامزدان آغاز می‌کنند.
این کمیسیون وظیفه رسیدگی به شکایات انتخاباتی و نظارت بر روند انتخابات را برعهده دارد.
در انتخابات گذشته ترکیب کمیسیون شکایات انتخاباتی متشکل از ۲ شهروند خارجی و ۳ شهروند افغانستان بود.
براساس قانون جدید تشکیل، وظایف و صلاحیت‌های کمیسیون انتخابات، افراد خارجی حق عضویت در این کمیسیون را ندارند.
ناظران می گویند که در انتخابات گذشته نقش و سهم کمیسیون سمع شکایات انتخاباتی در روند انتخابات، چندان چشمگیر و قابل ملاحظه نبود.
این امر دلایل فراوانی داشت. یکی از عمده ترین دلایل آن، عضویت دو عنصر خارجی در ترکیب کمیسیون سمع شکایات انتخاباتی بود. رییس جمهور کرزی بعدا این امر را عامل اصلی دخالت خارجی ها و دست داشتن شماری از سفارتخانه ها و نمایندگی های دیپلماتیک کشورهای خارجی مستقر در کابل در امور انتخابات عنوان کرد؛ اگرچه او هیچگاه در مورد اینکه کدام کشور خارجی به سود چه کسی دست به چه نوع دخالت و تقلبی زده است، سخنی نگفت؛ اما پیداست که نفس چنین موضع گیری نشان می دهد که یکی از مجاری اصلی اعمال نفوذ نیروهای خارجی در روند انتخابات، کمیسیون سمع شکایات انتخاباتی بوده است. به همین دلیل نیز بود که آقای کرزی در انتخابات پیش رو با عضویت دو تبعه خارجی در ترکیب این کمیسیون به شدت مخالفت کرد و سرانجام عضویت آنها را از متن قانون تشکیل و صلاحیت های کمیسیون انتخابات به کلی حذف کرد.
از سوی دیگر و صرف نظر از اینکه که کمیسیون سمع شکایات انتخاباتی، تا چه میزان بر نتایج انتخابات اعمال نفوذ کرده و آن را به سود نامزد خاصی دستکاری کرده است، عضویت دو تبعه خارجی در یک کمیسیون ملی، برخلاف قوانین داخلی و مخل اصل استقلال انتخابات است.
براساس عرف رایج بین المللی، کشورها و سازمان های خارجی و بین المللی می توانند از طریق سیستم های شناخته شده و پذیرفته شده بین المللی بر انتخابات افغانستان اعمال نظارت کنند و این امر در یک چارچوب شفاف، تعریف شده و مستقل قابل انجام است؛ بنابراین هیچ لزوم و ضرورتی وجود ندارد که حتما دو تبعه خارجی نیز در راس یکی از مهم ترین کمیسیون های ملی در زمینه انتخابات، عضویت داشته باشند.
نکته دیگر در مورد کارآمدی و صلاحیت کمیسیون رسیدگی به شکایات انتخاباتی است و این شاید مهم ترین بخش کار باشد. این کمیسیون براساس مکانیزمی که برای انتخابات افغانستان تعریف شده، به یک معنا وظیفه بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری را به عهده دارد و این مهم ترین وظیفه ای است که بر عهده این کمیسیون قرار دارد.
ایرادی که در دوره های انتخاباتی گذشته بر کارکرد این کمیسیون وارد می شد این بود که با وجود هزاران شکایتی که به این کمیسیون از نامزدهای انتخابات واصل شد، صلاحیت هیچ نامزدی از جانب آن، مردود اعلام نشد و این امر تردیدهایی بسیار جدی را فراروی کارکرد و کارآمدی این کمیسیون در انتخابات پیش رو ایجاد می کند.
این یک مسئولیت سنگین، دشوار و تاریخی است که به عهده این کمیسیون قرار دارد و هر تصمیمی که اعضای آن بگیرند،‌ می تواند مسیر تاریخ را تغییر دهد.
انتخابات آینده ریاست جمهوری از حساسیت فراوانی برخوردار است و نامزدهایی که در آن شرکت می کنند، می بایست به لحاظ سیاسی و حقوقی، اهلیت شرکت در انتخابات و کسب آرای مردم افغانستان را داشته باشند و تشخیص این امر نیز به عهده کمیسیون سمع شکایات انتخاباتی است.
وقتی رییس جمهور کرزی با پافشاری و قاطعیت، حضور و عضویت دو خارجی در ترکیب این کمیسیون را مردود می داند، این بدان معناست که در بعد داخلی نیز کارکرد این کمیسیون بسیار تعیین کننده و سرنوشت ساز است و نباید نسبت به این امر مهم، بی توجهی و سهل انگاری شود.
در این شکی نیست که برخی از افراد داوطلب شرکت در انتخابات برای هر سمتی که هست، از نظر طیف هایی از ملت افغانستان، عناصر نامطلوب و مساله داری هستند و مردم قطعا نسبت به این امر به نهاد مربوطه شکایت خواهند برد. مقتضای عدالت و مصلحت افغانستان این است که به این شکایات رسیدگی شود و به آن ترتیب اثر داده شود؛ تا به این ترتیب، افغانستان از این گردونه تاریخی و سرنوشت ساز، عبوری امن، مطمئن و بی آسیب را تجربه کند.