روز پنجشنبه گذشته ۱۳ حزب و ائتلاف سیاسی، یک اتحاد انتخاباتی را به منظور حضور منسجم و معرفی نامزد واحد در رقابت های انتخاباتی سال آینده ایجاد کردند.
ائتلاف ملی، جبهه ملی، حزب جمعیت اسلامی، روند سبز، عطامحمد نور؛ والی بلخ و چند جریان دیگر از اعضای این اتحاد اند.
این در حالی است که براساس گزارش ها قرار است شماری از چهره های سیاسی و رهبران ۱۱ حزب، دومین اتحاد انتخاباتی را تشکیل دهند و کاندیدای واحدی را برای انتخابات آینده معرفی کنند.
حزب وحدت اسلامی به رهبری خلیلی، جبهه نجات ملی به رهبری مجددی و محاذ ملی به رهبری پیر سید احمد گیلانی، حزب افغان ملت به رهبری احدی، حزب اسلامی به رهبری ارغندیوال و حزب حق و عدالت شامل این ائتلاف خواهند بود.
معین مرستیال؛ معاون حزب حق و عدالت در این باره گفت که رهبران این احزاب تلاش دارند با زلمی خلیلزاد، علی احمد جلالی، اشرف غنی احمدزی و قیوم کرزی یک اتحاد انتخاباتی را تشکیل دهند.
او ابراز امیدواری کرد که آنان تا پنجشنبه همین هفته به توافقی در این زمینه دست یابند.
با این حساب به عقیده ناظران، قطب بندی های قدرت های رقیب در انتخابات آینده مشخص شده است و انتظار می رود آوردگاه انتخابات آینده ریاست جمهوری، صحنه نبرد دو رویکرد اصلی مسلط بر سیاست و قدرت در افغانستان باشد.
رویکرد اصلی اتحاد انتخاباتی نخست بیشتر متمایل به جریانی است که از مجاهدین سابق نمایندگی می کند. اغلب رهبران نسل دوم مجاهدین با وجود اختلافات عمیق سیاسی که باهم دارند در ترکیب اتحاد انتخاباتی نخست که روز پنجشنبه گذشته اعلام وجود کرد شرکت دارند.
در برابر این قطب انتخاباتی، قطب دیگری در حال آرایش سیاسی است. قطبی که مهره های محوری آن را تکنوکرات های از غرب برگشته، چهره های همسو با تیم حاکم و فعالان سیاسی حوزه جنوب کشور تشکیل می دهند که از یک طیف قومی خاص نمایندگی می کنند.
زلمی خلیلزاد و علی احمد جلالی، دو چهره اصلی جریان انتخاباتی دوم هستند. در این تیم، حداقل شش مدعی نامزدی وجود دارند؛ علی احمد جلالی، زلمی خلیلزاد، اشرف غنی احمدزی، انوارالحق احدی، محمد حنیف اتمر و قیوم کرزی.
با این وجود، جریان های شامل این تیم در تلاش اند؛ تا یک نامزد واحد را برای انتخابات آینده معرفی کنند.
اینکه تا چه حد امکان دارد که این نهادها با وجود اختلافات و فاصله های سیاسی و سلیقه ای عمیقی که میان طیف های شرکت کننده در آنها وجود دارد بتوانند در زمینه معرفی یک نامزد واحد در انتخابات آینده ریاست جمهوری به توافقی دست یابند مشخص نیست. هنوز به باور تحلیلگران در این زمینه،‌ تردیدهای بسیار جدی وجود دارد؛ با این حال، این صف بندی ها سبب خواهد شد؛ تا هم رای دهندگان در انتخاب نامزد مورد حمایت خود،‌ دچار تشتت و پراکندگی نشوند و آرای مردم به دو حصه مشخص تقسیم شود و هم عرصه انتخابات، شاهد رقابت های جدی تر میان دو قطب اصلی خواهد بود.
با این حال به باور برخی ناظران با توجه به سیستم آسانگیرانه و بی معیار مشارکت نامزدها در انتخابات ریاست جمهوری که به هر داوطلب با کمترین امکانات این زمینه را مساعد می سازد؛ تا خود را در انتخابات نامزد کند و به آسانی در کنار نامزدهای اصلی، جای بگیرد، بیم آن می رود که ماهیت رقابتی انتخابات آتی از میان برود.
اما این تنها نگرانی موجود در زمینه انتخابات آینده نیست. پایداری و استحکام پوشالی این اتحادها نیز هنوز یکی از جدی ترین بحث هایی است که چشم انداز رقابت های انتخاباتی را دچار تردید می کند.
ناظران می گویند با توجه به احتمال شکل گیری ائتلاف های تازه دیگر تا زمان برگزاری انتخابات آینده ریاست جمهوری به ویژه در فصل ثبت نام نامزدهای داوطلب شرکت در رقابت های انتخاباتی، پیش بینی می شود مردم شاهد گسست و پیوست های بیشتری باشند. به ویژه آنکه اغلب این ائتلاف ها بر محور پول و پست و پیوندهای قومی و... شکل گرفته اند؛ نه بر مبنای اهداف بلندمدت استراتژیک و راهبردی؛ بنابراین احتمال فرو پاشی آنها همچنان به قوت خود باقی است.