درگیری‌های خونین که طی چند روز گذشته میان نیروهای "اردوی آزاد سوریه" با اعضای گروه‌های تکفیری وابسته به القاعده در شمال غرب سوریه رخ داد، برای اولین بار نیست که اتفاق می‌افتد.
 پیشتر نیز مناطق زیادی در سوریه شاهد درگیری‌های مشابه میان دو گروه بوده است. سئوالی که پیش می‌آید این است که چه دلایلی به آغاز جنگ میان این دو مخالف قسم خورده دولت دمشق انجامیده است.
چرا "اردوی آزاد سوریه" و "القاعده" به جان هم‌ افتاده‌اند؟ 
از ماه آوریل تاکنون، درگیری‌های مسلحانه‌ میان اردوی آزاد با گروه‌های وابسته به القاعده در سوریه افزایش یافته و این همزمان با آن است که دو گروه درگیری‌های وحشیانه‌ خود علیه اردوی سوریه را ادامه داده‌اند.
با این اوصاف می‌توان گفت "ماه عسل" میان اردوی آزاد سوریه که بیشتر اعضای آن را نظامیان جدا شده از اردوی سوریه و داوطلبان سوری تشکیل می‌دهند، با جبهه النصرة و گروه موسوم به "دولت اسلامی عراق و شام"، که از اعضای پیشین النصره و دیگر نیروهای تندرو غیر سوری تشکیل شده، به شکلی غیرقابل تکرار به پایان رسیده است.
در این خصوص به دلایل زیادی اشاره می شود که از جمله آنها می‌توان به اختلاف بر سر تقسیم غنایم اشاره کرد، اما برجسته‌ترین دلایل واقعی این اختلاف پیچیده در پنج محور خلاصه می‌شود که به شرح ذیل است:
۱- زیاده‌روی گروه‌های تندروی تکفیری در تحمیل افکار و عقاید دینی‌شان در تمامی مناطقی که بر آن سلطه دارند، اولین دلیل این اختلافات است. مساله‌ای که بی‌احترامی به مقدسات مسیحیان و حتی مقدسات اسلامی را نیز در برمی‌گیرد.
این گروه‌ها در بازداشت و یا حتی قتل و شکنجه هر فردی که با آنها مخالف بوده و یا رو در رویشان بایستد، تردیدی به خود راه نمی دهند، حتی اگر این شخص جز فعالان مخالف نظام سوریه یا اعضای اردوی آزاد سوریه باشد. ترور کمال حمامی، از برجسته‌ترین قومندانان نظامی اردوی آزاد سوریه به دست عوامل دولت اسلامی عراق و شام دلیلی قاطع بر این مساله است.
۲- به رغم استقبال هر دو گروه‌ مخالف سوری از پیروزی طرف مقابل علیه نظام سوریه، هیچ هماهنگی نظامی میان این نیروها در جبهه‌های جنگی وجود ندارد و زمانی که اردوی سوریه در هر منطقه‌ای از این کشور ضعیف می‌شود، "جبهه النصرة" ‌و "دولت اسلامی عراق و شام" از یک‌سو و "اردوی آزاد" از سوی دیگر تلاش می‌کنند تا سلطه کامل در این منطقه را به دست آورند حتی اگر این دو گروه مجبور شوند رویاروی یکدیگر صف آرایی کنند.
درگیری‌ برای سلطه بر نواحی مختلف سوریه میان گروه‌های مخالف سوری با تلاش دائم گروه‌ها تندرو وابسته به القاعده برای قانع کردن اعضای اردوی آزاد جهت پیوستن به آنها همراه است و این تلاش از راه‌های مختلفی از جمله پیشنهاد حقوق بالاتر و عملیات شست و شوی مغزی صورت می‌گیرد. چیزی که باعث می‌شود قومندانان اردوی آزاد که همواره در تلاش برای جذب نیروی کافی جهت نفوذ بیشتر در سوریه هستند، بر احتیاط خود بیفزایند و همواره نگران از دست دادن نیروهای خود باشند.
۳- دلیل دیگر این است که برخی از کشورهای غربی، گسترش سلطه اردوی آزاد بر مناطقی را که در آن حضور دارد، شرط خود برای دادن سلاح به اردوی آزاد سوریه قرار داده‌اند که وعده‌اش پیش‌تر داده شده است. لذا اردوی آزاد کاملا قانع شده که هیچ امکانی برای دستیبابی به حمایت نظامی در مناطقی که گروه‌های تندرو وابسته به القاعده نیز در آنجا حضور دارند برایش وجود ندارد، از همین رو حضور مشترک اردوی آزاد و جبهه النصرة‌ یا سایر گروه‌های وابسته به القاعده در یک جبهه واحد امری بسیار نادر و البته نامطلوب برای اردوی آزاد است.
۴- دیگر دلیل این امر، اختلاف در منافع کشورهایی است که از مخالفان سوریه حمایت می‌کنند و از آنجا که هر یک از این کشورها تلاش می‌کنند گروه مشخصی از مخالفان را حمایت مالی و لجستیکی کنند درگیری‌ها میان نیروهای مخالف را که از سوی قطر،‌ عربستان و ترکیه یا سایر کشورها حمایت می‌شوند افزایش یافته است.
۵- دلیل دیگر این اختلاف، اقدام گروه‌های تندروی وابسته به القاعده، برای ایجاد "امارت اسلامی" در مناطقی که بر آن سلطه دارند و تعیین امرای محلی برای هر یک از این امارت‌ها جهت زمامداری امور مردم است چرا که دخالت‌های این گروه‌ها در کوچکترین جزئیات زندگی اجتماعی ساکنان مناطق مختلف سوریه و اقدام آنها در ایجاد دادگاه‌های غیرنظامی رفته رفته باعث شده شمار زیادی از شهروندان سوری محافظه‌کارتر عمل کنند و حتی صدای مخالفان با جایگزینی دولتی اسلامی و تندرو به جای نظام حاکم سوریه بلند شود.
از میان دلایلی که گفته شد مشخص می‌شود که مخالفان مسلح سوریه با جناح‌بندی‌ها و گروه‌های مختلفشان امروز در شرایط مطلوبی به سر نمی‌برند و مناطقی که تحت سلطه آنها قرار دارد شاهد پیشرفت‌ اردوی سوریه نیز هست.
همچنین ساکنان این مناطق از سختی‌های معیشتی فراوانی از جمله درگیری‌های مداوم رنج می‌برند. جنگ برای به دست آوردن قدرت میان اردوی آزاد سوریه و گروه‌های تندرو وابسته به القاعده امروز از درگیری سیاسی عبور کرده و حتی به اختلافات عقیدتی و ریشه‌ای رسیده است و می‌توان گفت اختلاف میان دو گروه حتی در اهداف نهایی آنها و اهداف و مقاصد طرف‌هایی که از آنها حمایت می‌کنند نیز دیده می‌شود.
چیزی که واضح است این است که تاکنون هرآنچه اتفاق افتاده به نفع مخالفان سوریه نبوده است مگر اینکه وعده‌های غرب درباره ادامه کمک تسلیحاتی به اردوی آزاد سوریه به محض بیرون راندن جبهه النصرة و دولت اسلامی عراق و شام از مناطق تحت سلطه‌شان تحقق یابد که این مساله به نفع اردوی آزاد است.
در پایان باید دید با توجه به اینکه گروه‌های تندرو ثابت کرده‌اند می‌توانند وحشی ترین گروه‌ها در جنگ علیه نظام سوریه باشند، آیا اردوی آزاد موفق می‌شود آنها را شکست داده و از سوریه بیرون براند یا اینکه در آتش درگیری‌های داخلی که در حال شعله ور شدن است گرفتار آمده و ضعیف‌تر خواهد شد؟»
منبع: افکار نیوز