چنانچه به تکرار یادآور شده ایم مردم افغانستان از یک نگاه خاص، نسبت به سایر امت اسلامی، چند سر و گردن بالاتر ایستاده اند و آن همبستگی و همپذیری این ملت بزرگ و فهیم و در نتیجه همزیستی معقول و مسالمت آمیز در کنار یکدیگر است.
افغانستان با نژادها و قومیت های مختلف و وجود پیروان دو مذهب بزرگ حنفی و جعفری، سالهای سال است که در جوار همدیگر، با اخوت و برادری و صفا و صمیمیت اسلامی، زندگی آرام و پر افتخاری را سپری می کنند. این رابطه در میان آحاد مردم کشور به حدی نزدیک و تنگاتنگ است که آنان بدون هیچ گونه تبعیض و تعصب وارداتی، چنانکه پیشوایان هر دو مذهب توصیه و خود نیز عمل کرده اند، در جنازه یکدیگر حاضر می شوند؛ در مساجد همدیگر نماز می خوانند؛ به یکدیگر دختر می دهند و می گیرند؛ پشت سر امامان جماعت همدیگر نماز می خوانند و همه ی این کارهای شایسته و خداپسندانه را به دستور و توصیه پیشوایان شان انجام می دهند.
بد نیست در این زمینه به رابطه و قرابت بسیار نزدیک فکری و ذهنی امام صادق(ع) و امام ابوحنیفه غازی اشاره ای داشته باشیم. طبق اسناد موثق تاریخ، امام ابوحنیفه غازی که خود از سرآمدان علمای زمان خویش بود، دو سال تمام در محضر امام صادق(ع) حضور موثر داشته و از دانش و معرفت خدادادی آن امام همام، بهره ها برده است.
به نقل از منابع تاریخی اسلام، امام ابوحنیفه(ره) در طول حیات مبارک شان از آن دو سالی که در محضر امام صادق(ع) بوده، با شوق و افتخار یاد کرده و مکرراً یادآور می شوند که:"لولا سنتان، لهلک النعمان" که اگر نبود آن دو سال زانوی تلمذی که ایشان در خدمت صادق آل محمد(ص) زده بودند، حتما هلاک می شدند!
بر ارباب دانش و معرفت پوشیده نیست که تعابیری چون هلاکت در عرصه فکر و اعتقاد و دانش، چیزی نیست که بر زبان بزرگانی چون امام ابوحنیفه، بدون حساب و اندیشه دقیق و عمیق جاری شود. روشن است که آنچه مردم افغانستان و در کل، جامعه تشیع و تسنن در سطح پیروان دو مذهب بزرگ حنفی و جعفری، از برادری و اخوت و روحیه اتحاد و همپذیری دارند، همگی از طفیل و برکت مشترکات بسیار دینی و صد البته، از قرابت فکری و اعتقادی امامان بزرگوار امام صادق و امام ابوحنیفه (رضوان الله تعالی علیهما) بوده و می باشد.
از این دو امام و توصیه های وحدت آفرین آنان که بگذریم، مراجع و علمای دلسوز و مسئولیت پذیر کنونی دو مذهب حنفی و جعفری در زمان فعلی نیز رسالت خویش در برابر اسلام و امت اسلامی را از یاد نبرده و همواره بر حفظ وحدت و همبستگی در میان تمامی امت اسلامی، توصیه و تاکید کرده اند.
در میان علما و مراجع شیعه، کسی پیدا نمی شود که نسبت به اتحاد و اخوت میان پیروان مذاهب چندگانه اسلامی، سکوت کرده باشد. مراجع شیعه با اتفاق و اجماع، به ضرورت و حتی وجوب وحدت و همبستگی در میان امت اسلامی، فتوا داده اند.
یکی از این مراجع عالیقدر، حضرت آیت الله سیستانی(حفظه الله) مرجع شیعیان جهان است که فتوای تاریخی و جالبی در زمینه دارد." اختلاف حقیقی بین شیعه و سنی وجود ندارد و من خادم همه (اعم از شیعه و سنی) هستم. من همگان را دوست دارم و دین همان محبت است و متعجبم که چگونه دشمنان می‌توانند بین مذاهب اسلامی تفرقه ایجاد کنند!.
شیعیان باید از حقوق اجتماعی و سیاسی اهل سنت قبل از حقوق خود دفاع کنند و گفتمان ما دعوت به وحدت است. همانگونه که قبلا هم گفته‌ام می‌گویم نگویید "برادران ما اهل سنت" بلکه بگویید "جان ما اهل سنت" و من به خطابه ائمه جمعه اهل سنت بیش از خطبای شیعه گوش می‌دهم و ما بین عرب و کرد تفاوتی قائل نیستیم و اسلام همه ما را جمع کرده است".
اما در میان مراجع و علمای کرام اهل سنت و جماعت نیز بزرگواران بی شماری بوده و هستند که تمام سعی و تلاش آنان در جهت ایجاد روحیه اخوت و برادری میان امت اسلامی بوده و می باشد. سید جمال الدین افغانی- بنابر روایتی که ایشان را سنی می داند- یکی از علما و مصلحان طراز اول جامعه اسلامی است که تمام دوره حیات مبارک و ارزشمند خویش را در راه اتحاد و اعتلای امت اسلامی تلاش و فعالیت بی مانند کرد.
در زمان حاضر نیز یکی از مراجع و علمای بزرگوار اهل سنت و جماعت، رییس جامعه بزرگ الازهر مصر جناب شیخ احمد الطیب است که به دنبال فتنه اخیر و به شهادت رسیدن رهبر شیعیان و همراهان وی در مصر، کافر دانستن شیعیان را امری غیرقابل قبول دانسته و گفته است: به زودی پشت سر شیعیان نماز می‌خوانم.
به گزارش رسانه ها:" شیخ احمد الطیب؛ رئیس الازهر گفت: وقتی چنین افکار بیهوده‌ای بر ما مسلط شود، ما عربِ با فرهنگِ عربی و مسلمانِ با فرهنگِ مسلمانی به شمار نمی‌رویم. امروزه که ما به وحدت مسلمانان در سراسر جهان نیاز داریم، فتنه‌ای را برای ما برنامه‌ ریزی می‌کنند تا ملت‌های مسلمان را از یکدیگر جدا کنند.
وحدت ملت‌های مسلمان امری مهم و ضروری است که ما به آن نیاز داریم و بدون آن نمی‌توانیم در آینده سربلند باشیم. اینکه تبلیغ می شود که شیعه کافر است، امری غیر قابل قبول است و هیچ توجیهی در قرآن، حدیث و اسلام برای آن وجود ندارد. هیچ اختلافی بین سنی و شیعه وجود ندارد که آنها را از اسلام خارج کند و به وجود آمدن مسائل فعلی، بهره‌برداری سیاسی از اختلافات اجتهادی است".
امید ملت بزرگ افغانستان اعم از سنی و شیعه، به سخنان وحدت بخش پیشوایان و مراجع هر دو مذهب به دقت توجه کرده و به اغواهای تفرقه برانگیز دشمنان قسم خورده اسلام و امت اسلامی، ارزش و اعتباری قائل نشوند تا به لطف و عنایت پروردگار واحد، افغانستانی داشته باشیم همچنان متحد و یکپارچه که می تواند الگوی مناسبی برای سایر ملل اسلامی در جهت همپذیری و همزیستی برادرانه و مسالمت آمیز میان پیروان مذاهب مختلف اسلامی باشد.