ماه رمضان، ماهی است عظیم که خداوند در آن حسنات را می‌افزاید و گناهان را محو می‌کند و درجات را بالا می‌برد. هر کس در این ماه صدقه دهد خداوند او را می‌آمرزد و هر کس در حد توانش نیکی نماید خداوند او را می‌بخشد.
گویند ماه رحمت فرارسیده است. گویند درب‌های مغفرت الهی بر بندگان باز شده است. گویند اولیای الهی مسرور دیدار یارند. گویند خداوند سفره ضیافتی به وسعت عالم پهن کرده است و تمام مردم اعم از فقیر و غنی، جوان و پیر، عرب و عجم بی هیچ تفاوتی دعوت گشته‌اند. گویند چشمان خداوند به راه است تا بندگانش را ببیند و با برکات مادی و معنوی سیرابشان کند.
به راستی وسعت رحمت و برکت خداوند در این ماه تا چه اندازه می‌باشد؟! چرا بندگان مخلص خداوند همواره چشم به راه این ماه هستند و از خدا می‌خواهند توفیق صائم واقعی بودن را نصیبشان گرداند؟!
روزه، رکن اسلام
هر دین و آیینی بر ارکانی استوار است و اسلام نیز در این میان مستثنا نمی‌باشد. در روایات اسلامی چنین آمده است:
جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ (علیه السلام) قَالَ: بُنِیَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسِ دَعَائِمَ عَلَى الصَّلَاةِ وَ الزَّكَاةِ وَ الصَّوْمِ وَ الْحَجِّ وَ وَلَایَةِ أَمِیرِ الْمُۆْمِنِینَ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ‏.[۱]
امام صادق (علیه السلام) می‌فرمایند: اسلام بر پنج رکن بنا شده است: نماز، زکات، روزه، حج و ولایة امیر المۆمنین و ائمه از نسل ایشان (علیهم السلام).
آری! خدا روزه را رکنی برای اسلام قرار داده است و مسلمانان را دستور به انجام این فریضه در ماه رمضان داده است و وعده رحمت و برکت به آنان داده است تا تشویقی باشد برای توجه بیش‌تر بدان. حال باید دید وسعت رحمت خدا در این ماه تا چه حد است.
رحمت بی‌کران خدا
رمضان که فرا می‌رسد، فضای شهر را عطر حضور خدا فرا می‌گیرد. هر کس در حد و اندازه خویش، در تلاش است تا شاید اندکی به خدا نزدیک شود. مردم حضور خدا را بیش از گذشته در کنار خویش احساس می‌کنند. گناه کردن‌ها کم می‌شود. جرائم کاهش می‌یابد. دزدی کم می‌شود. طنین ربنا به جای آهنگ‌های مبتذل در شهر می‌پیچد و این نمونه‌ای بسیار ساده از رحمت و لطف خداوند در حق بندگانش می‌باشد.
امام صادق (علیه السلام) از طریق پدرانشان (علیهم السلام) نقل می‌کنند که امام علی (علیه السلام) فرمودند: بر شما باد در ماه رمضان به کثرت استغفار و زیادی دعا. پس دعا بلایا را از شما دور خواهد کرد و استغفار گناهان شما را محو می‌سازد.
در این ماه خداوند بندگانش را فراخوانده و به آنان می‌گوید به آغوش من بازگردید و آرامش حقیقی را با عمق جانتان احساس نمایید. در روایتی آمده است:
أَبِی الْحَسَنِ عَلِیِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا عَنْ آبَائِهِ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمُ السَّلَامُ قَالَ: قَالَ: رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله):‏ إِنَّ شَهْرَ رَمَضَانَ شَهْرٌ عَظِیمٌ یُضَاعِفُ اللَّهُ فِیهِ الْحَسَنَاتِ وَ یَمْحُو فِیهِ السَّیِّئَاتِ وَ یَرْفَعُ فِیهِ الدَّرَجَاتِ مَنْ تَصَدَّقَ فِی هَذَا الشَّهْرِ بِصَدَقَةٍ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ وَ مَنْ أَحْسَنَ فِیهِ إِلَى مَا مَلَكَتْ یَمِینُهُ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ ثُمَّ قَالَ (علیه السلام) إِنَّ شَهْرَكُمْ هَذَا لَیْسَ كَالشُّهُورِ إِذَا أَقْبَلَ إِلَیْكُمْ أَقْبَلَ بِالْبَرَكَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ إِذَا أَدْبَرَ عَنْكُمْ أَدْبَرَ بِغُفْرَانِ الذُّنُوبِ هَذَا شَهْرٌ الْحَسَنَاتُ فِیهِ مُضَاعَفَةٌ وَ أَعْمَالُ الْخَیْرِ فِیهِ مَقْبُولَةٌ وَ مَنْ صَلَّى مِنْكُمْ فِی هَذَا الشَّهْرِ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ رَكْعَتَیْنِ یَتَطَوَّعُ بِهِمَا غَفَرَ اللَّهُ لَهُ.[۲]
امام رضا (علیه السلام) از طریق پدرانشان (علیه السلام) نقل می‌کنند که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: ماه رمضان، ماهی است عظیم که خداوند در آن حسنات را می‌افزاید و گناهان را محو می‌کند و درجات را بالا می‌برد. هر کس در این ماه صدقه دهد خداوند او را می‌آمرزد و هر کس در حد توانش نیکی نماید خداوند او را می‌بخشد. سپس می‌فرمایند: این ماه همانند سایر ماه‌ها نیست چرا که با برکت و رحمت روی به سویتان می‌آورد و با بخشش گناهان از شما دور می‌گردد.
این ماه، ماهی است که حسنات در آن افزایش می‌یابد و اعمال خیر در آن مقبول است و هر کس از شما در آن برای خدای عزوجل دو رکعت نماز به پا دارد در حالی که آن را طولانی می‌گرداند خداوند او را می‌بخشد.
وعده پروردگار حق است. این ماه با برکات مادی و معنوی روی به سوی بندگان می‌آورد و هر کس گوی سبقت را از دیگران برباید، بیش از سایرین به این رحمت دست خواهد یافت. کسی که قدر لحظه لحظه این ماه را بداند بیش از دیگران می‌تواند به غفران الهی دست یابد. خداوند وعده بخشایش بی‌حد و حصر و فزونی ثواب اعمال را به بندگانش داده است. حال باید دید چه کسی این فرصت بزرگ را مغتنم می‌شمارد.
در روایتی به مردمان چنین توصیه می‌شود:
جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ (علیهم السلام) قَالَ أَمِیرُ الْمُۆْمِنِینَ (علیه السلام)‏ عَلَیْكُمْ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ بِكَثْرَةِ الِاسْتِغْفَارِ وَ الدُّعَاءِ فَأَمَّا الدُّعَاءُ فَیَدْفَعُ عَنْكُمْ بِهِ الْبَلَاءَ فَأَمَّا الِاسْتِغْفَارُ فَتُمْحَى بِهِ ذُنُوبُكُمْ‏.[۳]
امام صادق (علیه السلام) از طریق پدرانشان (علیهم السلام) نقل می‌کنند که امام علی (علیه السلام) فرمودند: بر شما باد در ماه رمضان به کثرت استغفار و زیادی دعا. پس دعا بلایا را از شما دور خواهد کرد و استغفار گناهان شما را محو می‌سازد.
انسان با دعا می‌تواند به نعمات مادی و دوری از سختی‌ها دست یابد و از طریق استغفار پاک شدن دل و جلب روزی‌های معنوی را برای خویش فراهم سازد و چه رحمتی بالاتر از این که خداوند در این ماه از طریق اولیایش به مردمان وعده داده است.
خدا روزه را رکنی برای اسلام قرار داده است و مسلمانان را دستور به انجام این فریضه در ماه رمضان داده است و وعده رحمت و برکت به آنان داده است تا تشویقی باشد برای توجه بیش‌تر بدان. حال باید دید وسعت رحمت خدا در این ماه تا چه حد است
در حدیثی دیگر چنین آمده است:
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیٍّ مَاجِیلَوَیْهِ قَالَ حَدَّثَنِی عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ غَیْرِ وَاحِدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ وَ قَالَ‏ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله)‏ شَهْرُ رَمَضَانَ شَهْرُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هُوَ شَهْرٌ یُضَاعِفُ اللَّهُ فِیهِ الْحَسَنَاتِ وَ یَمْحُو فِیهِ السَّیِّئَاتِ وَ هُوَ شَهْرُ الْبَرَكَةِ وَ هُوَ شَهْرُ الْإِنَابَةِ وَ هُوَ شَهْرُ التَّوْبَةِ وَ هُوَ شَهْرُ الْمَغْفِرَةِ وَ هُوَ شَهْرُ الْعِتْقِ مِنَ النَّارِ وَ الْفَوْزِ بِالْجَنَّةِ أَلَا فَاجْتَنِبُوا فِیهِ كُلَّ حَرَامٍ وَ أَكْثِرُوا فِیهِ مِنْ تِلَاوَةِ الْقُرْآنِ وَ سَلُوا فِیهِ حَوَائِجَكُمْ وَ اشْتَغِلُوا فِیهِ بِذِكْرِ رَبِّكُمْ وَ لَا یَكُونَنَّ شَهْرُ رَمَضَانَ عِنْدَكُمْ كَغَیْرِهِ مِنَ الشُّهُورِ فَإِنَّ لَهُ عِنْدَ اللَّهِ حُرْمَةً وَ فَضْلًا عَلَى سَائِرِ الشُّهُورِ‏.[۴]
امام صادق (علیه السلام) فرمودند که پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) می‌فرمایند: «رمضان ماه خداست و آن ماهی است که خداوند در آن حسنات را می‌افزاید و گناهان را محو می‌سازد. آن ماه برکت است و ماه انابه و توبه و مغفرت است. ماهی است که بر آتش قفل زده‌اند و رستگاری در بهشت است. پس در آن از هر حرامی دوری کنید و بر تلاوت قرآن مداومت ورزید. حوائجتان را در آن درخواست نمایید و به یاد پروردگارتان اشتغال یابید. ماه رمضان همچون سایر ماه‌ها برایتان نباشد که برای آن در پیشگاه حضرت حق حرمت و فضلی است.
زمینه برآورده شدن حاجات در این ماه فراهم است. تنها باید روی به سوی حق آورد و خالصانه و خاضعانه از وی خواست. کافی است جز او را ندید و نخواند. از او خواست و از غیر نخواست. یادش کرد تا یادمان کند. او رمضان را قرار داد تا در کام بندگان لذت با خدا بودن را قرار دهد تا شاید در ماه‌های دیگر نیز او را از یاد نبرند. رحمتش را بی‌کران و بدون هیچ حدی بر مردمان در این ماه سرازیر کرد تا شاید اندکی به خود آیند و به سویش توبه کنند. 

پی نوشت ها:
[۱]. فضائل الأشهر الثلاثه، ص ۸۷.
[۲]. همان، ص ۷۳.
[۳]. همان، ۷۶.
[۴]. همان، ص ۹۶.
منبع: تبیان نت