وضعیت امنیتی افغانستان در سال ۹۱ با دستاوردهای بزرگ و در عین حال، چالش های سهمگینی مواجه بود.
در این سال، مسئولیت تامین امنیت نزدیک به ۸۰ درصد خاک کشور به نیروهای داخلی واگذار شد.
آمار سربازان اردوی ملی در سال ۹۱ نیز به ۱۹۵ هزار نفر رسید. بربنیاد آمارهای رسمی، این نیروها در سال گذشته خورشیدی حدود ۸۴ درصد عملیات های جنگی و نظامی را به صورت مستقلانه و بدون نیاز به نیروهای خارجی انجام دادند.
در این سال همچنین اردوی ملی افغانستان بیش از ۴۶۰۰ مخالف مسلح را کشته و بیش از ۴۰۰۰ دیگر را دستگیر کردند. گفته می شود در این درگیری ها همچنین بیش ۱۱۰۰ سرباز اردوی ملی نیز کشته شدند.
مسئولان وزارت امور داخله نیز باور دارند که سال گذشته خورشیدی، یک سال مثبت و پردستاورد برای نیروهای پولیس بوده است.
نیروهای پولیس در افغانستان افزون بر وظیفه اصلی خود که عبارت از حفظ و تامین نظم و امنیت عمومی است، در عملیات های جنگی نیز به صورت گسترده شرکت می کنند و این یکی از عمده ترین مسایلی است که به این نیروهای آسیب می زند.
مسئولان وزارت داخله می گویند که در سال گذشته خورشیدی، تعداد نیروهای پولیس به ۱۵۷ هزار نفر رسید.
آیساف هم حدود دو ماه پیش اعلام کرد که در سال ۲۰۱۲ میلادی، نزدیک به ۳۰۰۰ سرباز خارجی در جنگ افغانستان کشته شده اند
در جنگ سال گذشته افغانستان در کنار نظامیان افغان و خارجی به افراد غیرنظامی نیز تلفات سنگینی وارد شده است.
در یک گزارش دفتر معاونت سازمان ملل متحد که چندی پیش منتشر شد آمده است که ۲۷۵۴ فرد غیرنظامی در جنگ جاری در افغانستان کشته شده اند. همچنین در این گزارش آمده است که نزدیک به ۵۰۰۰ غیرنظامی دیگر زخمی شده اند؛ اما این گزارش نسبت به سال گذشته ۱۲ درصد کاهش در تلفات غیرنظامی را نشان می دهد.
براساس ادعای این گزارش مسئول بخش عظیمی از کشتار غیرنظامیان، نیروهای طالبان و بمب گذاری های کنار جاده و حملات انتحاری و گروهی آن گروه بوده است.
اما به نظر می رسد آنچه گفته شد به تمامی گویای وضعیت امنیتی افغانستان در سال ۹۱ نیست. در این سال براساس گزارش وزارت امور داخله نزدیک به ۶۳۰۰ حمله تروریستی از سوی گروه های شورشی و تروریستی در افغانستان انجام شد.
تلفات نیروهای پولیس ۱۵ درصد افزایش را نشان می دهد و تلفات نیروهای اردوی ملی نیز نسبت به سال گذشته به میزان قابل توجهی افزایش یافت؛ مساله ای که به باور مسئولان امنیتی به دلیل انتقال مسئولیت های امنیتی به نیروهای افغان بوده است.
به گفته صدیق صدیقی؛ سخنگوی وزارت داخله، حملات شبه نظامیان و بمب گذاری ها طی یکسال گذشته سبب کشته شدن ۱۸۰۰ مامور پولیس و زخمی شدن بیش از ۳۰۰۰ تن از آنها شده است که این رقم در مقایسه با سال گذشته ۱۵ درصد افزایش را نشان می دهد.
از سوی دیگر، عدم فعال سازی بازوی هوایی نیروهای مسلح افغانستان، عدم پایبندی امریکا به تعهدات نظامی خود در قبال افغانستان، شکایت و هشدارهای رییس جمهور کرزی از این امر، ادامه کشتار غیرنظامیان از سوی نیروهای خارجی و خشم رییس جمهور، دستور او مبنی بر ممنوعیت استمداد حمله هوایی از نیروهای خارجی در مناطق مسکونی، دستور خروج امریکایی ها از میدان وردک و... دیگر چالش های سال ۹۱ بود.
دولت افغانستان می گوید که امریکا در زمینه کمک به نیروهای امنیتی افغانستان به تعهدات خود عمل نکرده و رییس جمهور، دست کم دوبار هشدار داد که اگر امریکا نیروی هوایی ارتش را فعال نکند و به این نیروها سلاح های سنگین ندهد برای این منظور به کشورهایی چون روسیه، چین و هند روی خواهد آورد؛ اما نه امریکا به تعهد خود عمل کرد و نه رییس جمهور دست به اقدامی بدیل زد. بازوی هوایی اردوی ملی همچنان تعطیل است و فقط کمک های لوجستیکی فراهم می کند.
تنش با پاکستان و حملات توپخانه ای آن کشور در سال ۹۱ نیز همچنان ادامه داشت و چه بسا بیشتر شد.
در همین حال پدیده تازه ای موسوم به حملات "سبز علیه آبی" یا حملات نیروهای خودی، وضعیت نیروهای خارجی را به لحاظ روانی به شدت آشفته کرد و تلاش های فشرده ای برای جلوگیری از آن به جریان افتاد؛ مشکلی که همچنان پابرجاست.
ترورهای افراد بلندپایه دولتی ادامه یافت، بمب گذاری های مرگبار تشدید شد، حملات انتحاری همچنان استمرار پیدا کرد و حملات گروهی ترکیبی از انتحار و انفجار هم اوج گرفت. در کنار آنکه بمب گذاری های کنار جاده و کشتار مسافران در شاهراه ها از سوی طالبان و تروریست کماکان در سال ۹۱ هم وجود داشت.
با این همه سال ۹۱ از نقطه نظر استقلال عمل و خوداتکایی نیروهای امنیتی کشور، سالی مهم و پردستاورد بود و چشم انداز مثبتی را در برابر این نیروها و مردم افغانستان قرار داد.