از میان روسای جمهور متاخر امریکا بیل کلینتون را می توان موفق ترین آنان قلمداد کرد. هر چند بسیاری دونالد ریگان و جرج بوش پدر را به خاطر اینکه پایان جنگ سرد در دوره آن ها رقم خورد موفق ترین تلقی می کنند ولی به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و امریکا پژوهان کلینتون کارنامه موفق تری را نسبت به بوش پدر ارائه کرده است.
 
دلیل ارجحیت کلینتون بر دیگر روسای جمهور چند دهه اخیر امریکا را می توان در کارنامه اقتصادی موفق او تحلیل و ارزیابی کرد. کلینتون زمانی که کاخ سفید را ترک کرد امریکا چند صد میلیارد دالر مازاد بودجه داشت و سوای از رشد اقتصادی در عرصه سیاسی نیز جایگاه امریکا را به عنوان یک ابرقدرت برتر حفظ کرد. هر چند رسوایی اخلاقی او با زنی به نام مونیکا لوینسکی وجهه او را در افکار عمومی به شدت تنزل داد و همه چیز را تحت الشعاع این قضیه قرار داد ولی واقعیت این بود که جامعه امریکا در دوران کلینتون از رفاه و اقتصاد پویایی برخوردار بود که بعد از او از دست رفت. در واقع روسای جمهور بعدی امریکا یعنی جرج بوش پسر و باراک اوباما نتوانستند دستاوردهای کلینتون را حفظ و احیاء کنند و امروزه جامعه امریکا با بحران های داخلی متعددی روبه روست که بحران اقتصادی در راس آن ها قرار دارد. بحران هایی که موجودیت امریکا را به عنوان یک ابرقدرت برتر در صحنه نظام بین الملل تهدید می کنند و از آن می توان به یکی از نشانه های افول عصر امریکا یاد کرد. 

یکی از مولفه های بحران اقتصادی امریکا را می توان در بدهی های این کشور به شرکت های داخلی و کشورهای خارجی برشمرد به گونه ای که این کشور را به بزرگترین کشور بدهکار جهان مبدل کرده است. بدهی هایی که بخشی از آنان از همان لحظات تاسیس امریکا بوجود آمد و در سال 1860 میلادی به شصت و پنج میلیارد دالر رسید و هم اکنون از مرز پانزده تریلیون دالر نیز گذشته است. پیش بینی ها حاکی از این مسئله هستند که در صورت ادامه یافتن این روند در سال 2015 میلادی از مرز بیست و سه تریلیون دالر نیز فراتر خواهند رفت. چندی قبل در یک تحلیل که در شبکه خبری سی ان ان منتشر شد، اعلام شد بدهی های امریکا به حدی است که هم اکنون هر امریکایی چیزی معادل پنجاه هزار دالر بدهی دارد. در این تحلیل به این نکته نیز اشاره شده بود که اگر این روند ادامه پیدا کند در سال 2020 امریکا باید برای سود و بهره بدهی هایش سالی دو تریلیون دالر پرداخت نماید. 

بسیاری از کارشناسان بر این عقیده اند که این بهره ها در آینده امریکا را زمینگیر خواهد کرد، چرا که تنها در سال 2011 میلادی کاخ سفید 454 میلیارد دالر بهره به طلبکارانش پرداخت کرد و همواره پرداخت سود این بدهی ها جزء هزینه های اصلی بودجه سالیانه امریکا می باشد. 

بعد از پایان ریاست جمهوری کلینتون و آغاز عصر بوش و متعاقبا اوباما کمتر سالی بوده است که کاخ سفید با کسری بودجه مواجه نشده باشد و هم اکنون باراک اوباما در بودجه سالش با مبلغ معادل 300 میلیارد دالر کسری مواجه است و این مسئله با توجه به رکود حاکم بر اقتصاد امریکا غیر قابل جبران به نظر می رسد. 

مسئله تکان دهنده در بدهی کلان دولت امریکا به کشورهای خارجی و برخی نهادهای داخلی این است که بیش از دو سوم بدهی های دولت امریکا به بدهی های عمومی تعلق دارد و پرداخت آن ها به نوعی بر عهده جمعیت 313 میلیونی امریکاست، معضلی که افکار عمومی امریکا به خوبی آن را دریافته اند و به نارضایتی های عمده ای منجر شده است که تبلور عینی آن را در ظهور جنبش وال استریت می توان مشاهده کرد. 

نویسنده: سید محمد رضا موسوی