مقام های وزارت دفاع افغانستان، دیروز اعلام کردند که صدها تن از اعضای اردو افغانستان را از وظایف خود برکنار و از صفوف نیروهای مسلح کشور اخراج کرده اند.
ظاهر عظیمی؛ سخنگوی وزارت دفاع،‌ دیروز به خبرنگاران گفت که این سربازان پس از آن اخراج شدند که اسناد و مدارک، سوابق و نحوه استخدام آنان مورد بررسی مجدد قرار گرفت.
به گفته سخنگوی وزارت دفاع، تعدادی دیگر از سربازان اردو نیز به ظن دست داشتن در همکاری با گروه های شورشی، بازداشت و زندانی شده اند. او گفت که در میان افراد بازداشت یا اخراج شده هیچ افسر ارشد وجود ندارد و همگی سرباز هستند.
او همچنین تاکید کرد که روند تجدید نظر بر اسناد و سوابق سربازان اردو همچنان ادامه دارد.
این اقدام پس از آن صورت می گیرد که روند حمله به جان سربازان و مربیان خارجی از سوی سربازان پولیس و اردوی افغانستان طی سال جاری خورشیدی به نحو چشمگیری افزایش یافته است.
بربنیاد آمارهای ارائه شده از شروع سال جاری خورشیدی تاکنون حدود 32 مورد حمله به جان سربازان و مربیان خارجی از سوی نیروهای مسلح افغانستان صورت گرفته که طی آن بیش از 40 نفر از نیروهای خارجی کشته شده اند.
در یک اقدام دیگر ناتو دو روز پیش روند آموزش اعضای تازه جذب شده پولیس محلی یا اربکی را متوقف کرد؛‌ تا در خصوص نحوه استخدام آنها بازبینی شود.
با این حال کارشناسان نظامی می گویند روندی که در اردوی افغانستان مبنی بر بازبینی اسناد، پرونده ها، شیوه استخدام و سوابق افراد استخدام شده، روی دست گرفته شده، روندی است که به سختی امکان پذیر است و موفقیت یا عدم موفقیت آن ممکن است ماه ها به طول انجامد.
در همین حال، شماری دیگر از کارشناسان نظامی این امر را نوعی مبارزه با معلول به جای توجه به علت حملات رو به افزایش بر سربازان و مربیان خارجی می دانند.
آنها استدلال می کنند که این حملات طی سال جاری خورشیدی افزایش چشمگیری یافته این در حالی است که روند جذب و استخدام سربازان اردو با همان شیوه و روش معمول از سال ها پیش به این سو در دستور کار وزارت های دفاع و داخله قرار داشته است؛‌ بنابراین، علت اصلی وقوع این حملات در سال جاری را باید در علت یا علت هایی جستجو کرد که طی همین سال ممکن است رقم خورده باشد.
این امر ارتباط چندانی با قدرتمند شدن طالبان نیز ندارد. وضعیت طالبان طی سال جاری خورشیدی تفاوت چشمگیری با سال های گذشته نکرده و نمی توان افزایش این حملات را به افزایش قدرت طالبان نسبت داد.
اما در این میان ممکن است عوامل مهمتر دیگری غیر از آنچه یاد شد در این امر دخیل باشد. رفتارها و نحوه نگاه و برخورد از بالا به پایین و ضد فرهنگی نیروهای خارجی با نیروهای مسلح افغانستان، ممکن است یکی از عوامل عمده در افزایش این روند باشد.
طی سال جاری چندین مورد برخورد ضد فرهنگی نیروهای خارجی بر علیه معتقدات و ارزش های مردم افغانستان صورت گرفته که به موجی از ناآرامی ها و اعتراض های اجتماعی در کشور منجر شد و تلفات و آسیب های جانی و مالی نیز در پی داشت. منطقی نیست اگر تصور کنیم اردو و پولیس کشور، نهادهای بریده و مجزا از مردم هستند و آنچه مردم را به واکنش برمی انگیزد بر زاویه دید و عملکرد نیروهای مسلح تاثیری نداشته باشد. بنابراین یکی از علت های اساسی افزایش چشمگیر این رویه سربازان اردو و پولیس افغانستان می تواند همین عملکرد نیروهای خارجی و تبعات گسترده سیاسی و اجتماعی آن باشد.
نمونه روشن این امر، قرآن سوزی نیروهای امریکایی در پایگاه بگرام و حمله شب هنگام دست کم 15 سرباز امریکایی بر خانه های مسکونی مردم در قندهار و کشتار و آتش زدن بی رحمانه مردان، زنان و کودکان می باشد. این مسایل سبب می شود که دامنه بی اعتمادی ها و سوء ظن ها میان نیروهای داخلی و مربیان و همکاران خارجی آنها به صورت قابل ملاحظه ای افزایش یابد.
بر این اساس، به جای پرداختن به معلول های این ماجرا بایستی به علل وقوع آن توجه کرد و با آن مبارزه موثر و ریشه ای انجام داد.