دستگاه دیپلماتیک مصر این روزها، لحظات پر کاری را پشت سر گذاشت. چند روز پیش محمد مرسی رئیس جمهور منتخب مصر اولین سفر خارجی خود را به کشور عربستان سعودی انجام داد، سفری دو روزه که معانی بسیاری را در اذهان تحلیل گران مسائل خاورمیانه تداعی کرد.

این که میان مرسی و رجال آل سعود چه گذشت مجال مخصوص خود را می طلبد ولی از شواهد و قراین موجود این گونه می توان برداشت کرد که اخوانی ها و سعودی ها مذاکرات مطلوبی را انجام داده اند و این سفر به نوعی همگرایی میان دو طرف در قبال بسیاری از مسائل منطقه منجر شده است. به هر حال با حضور مرسی در ریاض، خیال سعودی ها هم از بسیاری جهات از بابت مصر جدید راحت شد.
سفر منصف المرزوقی رئیس جمهور تونس به مصر هم در روزهای اخیر صورت گرفت و انعکاس زیادی در رسانه های خبری منطقه ای و فرامنطقه ای داشت ولی آن چه بیش از پیش در روزهای اخیر مد نظر رسانه ها و افکار عمومی منطقه قرار گرفت مسافرت هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا به مصر پس از مبارک بود. سفری که از قبل برنامه ریزی شده و در میان اعتراضات انبوه تظاهر کنندگان مصری صورت گرفت. هیلاری کلینتون به قاهره آمد در حالی که حامل پیام تبریک باراک اوباما به محمد مرسی اخوانی بود و همچنین کلینتون در این سفر رسما از مرسی دعوت کرد تا در ماه سپتامبر ( سنبله ) به واشنگتن مسافرت کند.

کلینتون دو روز را در مصر به سر برد و ظاهرا مذاکرات فشرده ای را نیز با مرسی و سرلشکر طنطاوی انجام داد، مذاکراتی با محورهایی گسترش روابط دو جانبه، آینده کمک های اقتصادی واشنگتن به قاهره، بررسی اوضاع سوریه، چشم انداز مذاکرات صلح اسرائیل و فلسطینی ها و ... که ظاهرا همه این مذاکرات نتیجه بخش بوده است چرا که در پایان مذاکرات کلینتون رسما اعلام کرد که کاخ سفید یک میلیارد دالر از بدهی های مصر را بخشیده است.

این نوشتار در شرایطی نگاشته می شود که کلینتون ساعاتی قبل مصر را ترک و رهسپار سرزمین های اشغالی شده است تا با مقامات رژیم صهیونیستی نیز مذاکراتی داشته باشد. احتمالا در این سفر کلینتون نتایج مذاکرات خود را با مصری ها برای نتانیاهو بازگو و خیال صهیونیست ها را از بابت مواضع مصر جدید راحت خواهد کرد.

به هر حال مذاکرات مرسی در ریاض و دیدارهای کلینتون در قاهره تا حد زیادی چارچوب های سیاست خارجی مصر جدید را مشخص کرد. مرسی همانگونه که از قبل نیز پیش بینی می شد رابطه قاهره را با ریاض و واشنگتن تحت تاثیر انقلاب مصر قرار نداد و تقریبا همه سیاست های پیشین حسنی مبارک را دنبال کرد. در واقع مذاکرات اخیر مرسی بیشتر اهداف اقتصادی را دنبال می کرد تا سیاسی.

مرسی در ریاض خواهان گسترش سرمایه گذاری سعودی در مصر شده بود و بر همین اساس از همان ابتدا به ملک عبدالله اعلام کرد که قصد صدور انقلاب مصر را به کشور دیگری ندارد و به کلینتون هم در مورد وافاداری مصر به قرارداد کمپ دیوید اطمینان داد.
هر چند مرسی را نمی توان یک رئیس جمهور با اختیارات بالا قلمداد کرد و در واقع این نظامیان مصری هستند که تصمیم سازان اصلی سیاست خارجی مصر جدید به شمار می روند ولی با تمام این نحوه عملکرد مرسی به نارضایتی هایی در میان انقلابیون مصری دامن خواهد زد، مشکلی که مرسی در آینده بیشتر با آن مواجه خواهد شد و این یعنی عدول از مبانی و خواسته های انقلاب در مصر.

نویسنده: سید محمد رضا موسوی