امام، رضوان الله علیه، توجه خاصى به نوافل داشتند و هرگز، نوافل را ترك نمى‏كردند. نقل شده است كه امام، در نجف اشرف، با آن گرماى شدید، ماه مبارك رمضان را روزه مى‏گرفت.

عالمان ربانی، چلچراغ‏هاى پر فروغى هستند كه در هر عصرى، در آسمان علم و عمل مى‏درخشند، و با كسب نور و گرما از خورشید رسالت و امامت. بر زمینیان تجلى مى‏كنند و آنان را به سوى منابع نور و بركت دودمان وحى، رهنمون مى‏سازند، و بر بال عرفان ناب محمدى(ص) نشانده، بر مشكات ملكوت، عروج مى‏دهند.

در میان دین باوران كفر ستیز، چهره‏ى محبوب قرن، فقیه تیز بین سیاست مدار، ایزدخواه فیلسوف عارف ژرف نگر، عالم متخلق و رهبر و بنیان گذار جمهورى اسلامى ایران، حضرت امام خمینى، رضوان الله تعالی علیه، از موقعیتى والا و ویژه برخودار است; زیرا، روزها و ساعت‏ها و لحظه‏هاى عمر او، بامراقبه و محاسبه سپرى شد و صدها آیه‏ى قرآن را مجسم ساخت و عینیت‏ بخشید.

اینک که در آستانه سالروز دیگری از عروج ملکوتی آن بت شکن دوران به سرمی بریم، مناسب یافتیم تا برای مطالعه انسانهای تشنه معرفت و سیر الی الله، خصوصیت های الهی مردی را بازبگوییم وبه رشته تحریر دربیاوریم که مطالعه آن به سیراب کردن جستجو گران معرفت و آگاهی سخت مؤثر و کارا خواهد بود.

امام خمینی"ره" و رمضان
حضرت امام، رضوان الله علیه، توجه ویژه‏اى نسبت‏به ماه رمضان داشته و بدین جهت، ملاقات‏هاى خودشان را در ماه رمضان تعطیل مى‏كردند و به دعا و تلاوت قرآن و...مى‏پرداختند.
و خودشان مى‏گفتند: «خود ماه مبارك رمضان، كارى است‏».(1(

یكى از یاران امام، در این باره گفته است:
در این ماه، ایشان، شعر نمى‏خواندند و نمى‏سرودند و گوش به شعر هم نمى‏دانند. خلاصه، دگر گونى خاصى متناسب با این ماه در زندگى خود ایجاد مى‏كردند، به گونه‏اى كه این ماه را، سراسر، به تلاوت قرآن مجید و دعا كردن و انجام دادن مستحبات مربوط به ماه رمضان سپرى مى‏كردند.(2(
ایشان، به هنگام سحر و افطار، بسیار كم مى‏خوردند، به گونه‏اى كه خادم‏شان فكر مى‏كردند كه امام، چیزى نخورده است! (3(
حضرت امام رحمه الله علیه، درباره رمضان چنین مى‏سرایند:
ماه رمضان شد، مى و میخانه بر افتاد عشق و طرب و باده، به وقت‏سحر افتاد افطار به مى كرد برم پیر خرابات گفتم كه تو را، روزه، به برگ و ثمر افتاد با باده، وضو گیر كه در مذهب رندان در حضرت حق این عملت‏بارور افتاد (4(

عبادت و تهجد
از جمله برنامه‏هاى ویژه‏ى حضرت امام، رضوان الله تعالی علیه، در ماه مبارك رمضان، عبادت و تهجد بود. امام، عبادت را ابزار رسیدن به عشق الهى مى‏دانستند. و به صراحت‏بیان مى‏كردند كه در وادى عشق، نباید به عبادت به چشم وسیله‏اى براى رسیدن به بهشت نگاه كرد.(5(
اكثر آشنایان امام نقل مى‏كنند كه از سن جوانى، نماز شب و تهجد، جزء برنامه‏های شان بود.
بعضى از نزدیكان ایشان مى‏گفتند كه وقتى در ظلمت و تاریكى نیمه‏ى شب، آهسته وارد اتاق امام مى‏شدم، معاشقه امام را با ایزد احساس مى‏كردم و مى‏دیدم كه با خضوع و خشوعى خاص، نماز مى‏خواندند و قیام و ركوع و سجود را به‏جا مى‏آوردند كه حقا وصف ناپذیر بود. با خودم فكر مى‏كردم كه شب امام، حقیقتا، لیلة القدر است.(6(
یكى از اعضاى دفتر ایشان، در این باره مى‏گوید:

پنجاه سال است كه نماز شب امام، ترك نشده است. امام، در بیمارى و در صحت و در زندان و در خلاصى و در تبعید، حتى بر روى تخت‏ بیمارستان قلب هم نماز شب خواندند.(7(
امام، رضوان الله علیه، توجه خاصى به نوافل داشتند و هرگز، نوافل را ترك نمى‏كردند. نقل شده است كه امام، در نجف اشرف، با آن گرماى شدید، ماه مبارك رمضان را روزه مى‏گرفت و با این كه در سنین پیرى بودند و ضعف بسیار داشتند، تا نماز مغرب و عشا را به همراه نوافل به‏جاى مى‏آوردند، افطار نمى‏كردند! و شب‏ها تا صبح، نماز و دعا مى‏خواندند و بعد از نماز صبح، مقدارى استراحت مى‏كردند و صبح زود، براى كارهایشان آماده مى‏شدند.(8(

خانم زهرا مصطفوى مى‏گوید:
راز و نیاز امام و گریه‏ها و ناله‏هاى نیمه شب ایشان، چنان شدید بود كه انسان را، بى اختیار، به گریه مى‏انداخت.(9(

یكى از اساتید قم نقل مى‏كرد: شبى، میهمان حاج آقا مصطفى بودم. ایشان، خانه‏ى جداگانه‏اى نداشتند و در منزل امام زندگى، مى‏كردند. نصف شب، از خواب بیدار شدم و صداى آه و ناله‏اى شنیدم، نگران شدم كه مگر اتفاقى افتاده است; حاج آقا مصطفى را بیدار كردم و گفتم: «ببین چه خبر است!» . ایشان نشست و گوش داد و گفت: «صداى امام است كه مشغول تهجد و عبادت است‏». (10(

در ماه مبارك رمضان، این شب زنده دارى و تهجد، وضعیت دیگرى داشت. یكى از محافظان بیت مى‏گوید: در یكى از شب‏هاى ماه مبارك رمضان، نیمه شب، براى انجام كارى مجبور شدم از جلوى اتاق امام گذر كنم. حین عبور، متوجه شدم كه امام، زار زار گریه مى‏گردند! هق هق گریه‏ى امام كه در فضا پیچیده بود، واقعا مرا تحت تاثیر قرار داد كه چه‏گونه امام، در آن موقع. از شب، با خداى خویش راز و نیاز مى‏كند.(11(
آخرین ماه مبارك رمضان دوران حیات امام، به گفته‏ى ساكنان بیت، از ماه مبارك رمضان‏هاى دیگر متفاوت بود! به این صورت كه امام، همیشه، براى خشك كردن اشك چشم‏شان دستمالى را همراه داشتند، ولى در آن ماه مبارك رمضان، حوله‏اى را نیز همراه بر مى‏داشتند تا به هنگام نمازهاى نیمه شب‏شان، از آن استفاده كنند!(12(

پى ‏نوشت‏ها:
1. پا به پاى آفتاب، ج 1، ص 286
2. برداشت‏هایى از سیره‏ى امام خمینى ره، ج 3، ص 90
3. همان، ص 8
4. روزنامه‏ى جمهورى اسلامى، مورخ 8/1/69. امام خمینى ره 29 شعبان / 1407
5. روزنامه جمهورى اسلامى، 20 / 11 / 64
6. امام در سنگر نماز، ص 83; هزار و یك نكته، حسین دیلمى، نكته‏ى 129
7. هزار و یك نكته، حسین دیلمى; حبیب و محبوب، ص 53; سیماى فرزانگان، ص 180
8. سیماى فرزانگان، ص 159; برداشت‏هایى از سیره‏ى امام خمینى ره، ج 3، ص 99
9. برداشت‏هایى از سیره‏ى امام خمینى ره، ج 3، ص 132
10. همان، ص 286
11. هزار و یك نكته، حسین دیلمى، نكته‏ى 104; جلوه‏اى از خورشید، ص 90
12. برداشت‏هایى از سیره ‏ى امام خمینى ره، ج 3، ص 126