آیا شیعیان و اصحاب امام حسن عسگری علیه السلام از ولادت امام زمان(عج) آگاهی داشتند؟ و یا اینکه پس از ولادت حضرت اصحاب ایشان را زیارت کرده اند یا خیر؟
 
البته چنین نبود كه كسی از تولد آخرین حجت خدا آگاهی نداشته و یا پس از تولد، آن حضرت را ندیده باشد. برخی از شیعیان مورد اعتماد و عده‌ای از وكلای امام عسكری ـ علیه السلام ـ و كسانی كه در خانه امام مشغول خدمت بودند از این امر با خبر بودند.
 
شیخ مفید از تعدادی از اصحاب، خادمان و یاران نزدیك امام عسكری ـ علیه السلام ـ روایت كرده كه آنان موفق به دیدار امام زمان ـ علیه السلام ـ شده‌اند. محمد بن اسماعیل بن موسی بن جعفر، حكیمه خاتون دختر امام جواد ـ علیه السلام ـ، ابوعلی بن مطهر، عمرو اهوازی و ابونصر طریف خدمتگزار خانه امام، از آن جمله بودند.(1)

بدین ترتیب امام حسن عسكری ـ علیه السلام ـ فرزند خود را به برخی نشان داد و ایشان را جانشین خویش معرفی كرد.
 
شیخ كلینی از ضوء بن علی عِجًلی روایت كرده كه مردی ایرانی از اهالی فارس به او گفته بود: به منظور خدمت در منزل امام عسكری ـ علیه السلام ـ به سامرا رفتم و امام مرا به عنوان مسؤول خرید خانه پذیرفت. وی می‌گوید: روزی حضرت عسكری ـ علیه السلام ـ فرزند خود را به من نشان داد و فرمود: «هذا صاحبكم»؛ وی اظهار می‌كند كه پس از آن نیز تا رحلت امام آن كودك را ندیده است. او می‌افزاید: در زمانی كه وی آن حضرت را دید، حدود دو سال سن داشته است.(2)

شاید پر اهمیت‌ترین دیدار اصحاب امام عسكری ـ علیه السلام ـ از حضرت بقیه الله ـ علیه السلام ـ زمانی بود كه محمدبن عثمان عمری از وكلای خاص امام زمان ـ علیه السلام ـ همراه با چهل نفر دیگر در خدمت امام بودند. آن حضرت فرزند خود را به آنان نشان داد و فرمود:

هذا إمامكم من بعدی و خلیفتی علیكم، أطیعوه ولا تتفرقوا من بعدی فی أدیانكم لتهلكوا، أما انكم لاترونه بعد یومكم هذا. این امام شما پس از من و جانشین من در میان شماست. از او فرمان برید و پس از من در دین خود اختلاف نكنید كه در این صورت هلاك می‌شوید و پس از این هرگز او را نخواهید دید. 

 
در ادامه این روایت آمده است كه: چند روز پس از آن، امام عسكری ـ علیه السلام ـ رحلت كرد.(3)
 
همین روایت را شیخ طوسی نیز نقل كرده و برخی رجال شیعه را كه در این جمع چهل نفری حضور داشتند، نام برده كه از آن جمله: علی بن بلال، احمد بن هلال، محمدبن معاویه بن حكیم و حسن بن ایوب بن نوح بوده‌اند.(4) نام بردن از آن حضرت در آن دوران ممنوع بود و امام عسكری ـ علیه السلام ـ تأكید داشتند كه تنها با عنوان الحجه من آل محمد ـ صلی الله علیه و آله ـ از ایشان نام برند.(5)



پی نوشتها :

[1] . الارشاد، ص 350ـ 351 و نك؛ ینابیع المودّه، ص 461.

[2] . الكافی، ج 1، ص 514.

[3] . منتخب الاثر، ص 355 از كمال الدین، و نك: ینابیع المودّه، ص 460؛ الغیبه، طوسی، ص 217.

[4] . منتخب الاثر، ص 355.

[5] . كشف الغمه، ج 2، ص 449.

منبع:

رسول جعفریان ـ حیات فكری و سیاسی امامان شیعه (ع)، ص570