وزارت حج و اوقاف افغانستان اخیرا به امامان مساجد هشدار داده است که در سخنرانی ها و اظهارنظرهای خود از تبلیغ علیه منافع ملی و به سود کشورهای بیگانه خودداری کنند.

براساس اظهارات مقامات این وزارت، شماری از امامان مساجد عملا در جهت منافع کشورهای خارجی، تشجیع و مشروعیت دادن به اقدامات تروریستی علیه دولت و نیروهای امنیتی و برخلاف منافع ملی افغانستان دست به تبلیغ می زنند.

داعی الحق عابد؛ معاون وزارت حج و اوقاف در این باره به رسانه ها گفته است:"اگر ثابت شود که کسانی علیه منافع کشور صحبت می‌کنند و مردم را تشویق می‎کنند به انجام حملات انتحاری یا این گونه گروهها را در مساجد جا دهند، طبعا تصمیم ما در این قسمت قاطع است و واضح است که ما مشترکا با نهادهای امنیتی در این قسمت اقدام می‌کنیم."

این هشدار وزارت حج و اوقاف افغانستان در حالی مطرح می گردد که شماری از مراکز دینی، طلاب مدارس و ملاامامان مساجد در گذشته به اتهام همدستی با تروریست ها بازداشت شده اند.

حتا دامنه این امر به دانشگاه کابل به ویژه دانشکده شرعیات آن دانشگاه نیز کشیده شد و شماری از اساتید و دانشجویان این دانشگاه به اتهام دست داشتن در طراحی و اجرای عملیات تروریستی متهم شناخته شدند.
طرح ترور رییس جمهور که باری از سوی نهادهای امنیتی افغانستان مطرح شد نیز به تعدادی از دانشجویان و اساتید دانشگاه های دولتی نسبت داده شد.

بنا براین سوابق به نظر نمی رسد این هشدار وزارت حج و اوقاف، چندان دور از واقعیت باشد؛ اما در این میان نباید از برخی نکته های دیگر در این خصوص چشم پوشی کرد.
از منظر اسلام و نقش و جایگاه آنها در جوامع اسلامی، مساجد، اماکنی صرفا عبادی نیستند؛ بلکه جایگاهی برای طرح عمده ترین و مهمترین مسایل مبتلابه سیاسی و اجتماعی نیز هستند.
در دوران حیات پیامبر گرامی اسلام(ص)، ائمه معصومین(ع) و خلفای راشدین نیز همواره مساجد نقش تریبون های رسمی حکومت اسلامی را داشتند.
مرکز گردهمایی های سیاسی و مردمی، محل برگزاری گفتگوهای مردم، مسئولان و کارگزاران دستگاه خلافت اسلامی، برگزاری مراسم بیعت مردم با خلیفه اسلامی و طرح مشکلات و انتظارات متقابل مردم و حکومت همه این موارد در مساجد صورت می گرفت.

افزون بر اینکه مسجد، مکانی برای برگزاری مراسم فردی و جمعی عبادی مردم بود؛ اما از آنجایی که عبادت و سیاست در کنار هم مطرح بود و هیچ مرز و مانعی میان این دو وجود نداشت، لذا یک مراسم عبادی، همزمان می توانست نقش یک میتینگ سیاسی را نیز بازی کند.
مسجد در صدر اسلام، سنگر بود؛ اما سنگری نه علیه حکومت و خلافت اسلامی؛ بلکه در اختیار آن دستگاه و مسئولان آن.

بنابراین وزارت حج و اوقاف نیز اگر در صدد است با این اقدام، جلو سیاسی بودن مساجد را بگیرد و نقش آن را به مکانی صرفا دینی و عبادی تقلیل دهد، این کار نه ممکن است و نه معقول. افغانستان کشوری اسلامی است و از سوی دیگر، نظام مسلط بر آن نظامی دموکراتیک و مردم سالار است؛ بنابراین باید به مردم این فرصت داده شود تا به طرح دیدگاه ها، انتقادات و پیشنهادات خود از مسئولان و دستگاه سیاسی کشور بپردازند؛ نه اینکه با اعمال محدودیت هایی اینچنین، هم از حکومت، تصویری خشک و خشن و استبدادی به نمایش گذاشته شود و هم آزادی های مردم سلب شده و میان دین و سیاست، جدایی ایجاد شود؛ ولی در کنار این امر، نباید نادیده گرفت که توجه به این نکات، نباید محملی برای سوء استفاده تندروها و تروریست های وابسته به بیگانگان مبدل شده و مخل نظم و آسایش و امنیت دولت و مردم قرار گیرد.

با توجه به این مسایل، راهکار معقول و منطقی این طرح این است که مساجد نیز همانند دیگر نهادهای اجتماعی در وزارت حج و اوقاف به صورت قانونی ثبت شوند و مسئولان آن نسبت به آنچه در این اماکن انجام می شود در قبال نهادهای اجرایی، پاسخگو باشند؛ ضمن آنکه در این صورت دولت نیز موظف است به برخی از چشمداشت ها و نیازمندی های این اماکن، توجه کند.