علم حضرت زينب (سلام الله عليها)
زينب ستاره درخشاني بود كه در آسمان علم و تقوي و عمل طلوع كرد. او گوهر گرانبهايي بود كه تمام فضائل انساني را در خود جاي داد و چنان شايستگي از خود نشان داد كه محرم راز الهي شد و توانست ودايع امامت را به خود اختصاص دهد و بيان كننده حرام و حلال و مرجع علمي و ديني براي شيعيلن جهان گردد. زينب همچون ماه نور ولايت را از 5 خورشيد درخشان كسب كرد و سپس با آن جهان را روشن ساخت.

مرحوم مامقاني از علماي متأخر شيعه مي فرمايد:
«انابها السجاد نيابه خاصه في بيان الاحكام و جمله اخري من آثار الولايه» (5)
«امام سجاد به حضرت زينب در بيان احكام و بخشي از مسائل ولايت نيابت خاصه داده بود»
مرجعيت حديث
زينب (سلام الله عليها) علاوه بر آگاهي و علم خويش و برگزاري كلاسهاي تفسير قرآن، به ذكر احاديثي كه از 5 نور مقدس الهي شنيده بود مي پرداختند و مرجعيت حديثي داشتند بطوريكه ابن ابي الحديد در جلد شانزدهم شرح نهج البلاغه، خطابه مفصل و تاريخي فاطمه الزهرا را از دختر 5 ساله آن حضرت، زينب كبري نقل نموده است. (6)

عبادت
علاوه بر صفات ياد شده براي ايشان زهد و عبادت خالصانه اين بانوي بزرگوار از ديگر ويژگي هاي اخلاقي شان به شمار مي رود. حضرت زينب حتي در سخت ترين و شديدترين مشكلات زيندگي و الم هايشان عبادت خدا را از ياد نبردند بطوريكه امام سجاد (عليه اسلام) مي فرمايند:
«ما تركت تهجدها لله طول دهرها حتي ليله الحادي عشر من المحرم(7)
«زينب كبري هرگز در عمرش نافله شبانه اش را ترك نكرد حتي شب يازدهم كه غرق گرفتاي و ماتم عزيزان بود»
مرحوم بيرجندي در كبريت احمر مي گويد:
«از برخي مقاتل معتبر از امام سجاد نقل شده كه فرمود: عمه ام زينب با تمام مصيبت هايي كه بر او وارد شده بود از كربلا تا شام هيچگاه نوافل خود را ترك نكرد»(8)
ايثار و بخشش
از ديگر ويژگي هاي شخصيتي ايشان ايثار و بخشش ايان مي باشد، حضرت زينب در خانواده اي بخشنده و ايثارگر تكامل يافت كه مايحتاج خود را براي بهبود وضع زندگي مردم خرج مي كردند و ديگران را بر خود مقدم مي داشتند. زينب در كانوني قدم به دنيا گذاشت كه پروردگار عالم از ايثار و گذشت آنان سخن مي گويد و آياتي را در تمجيدشان نازل فرموده است(9).

فداكاري و جهاد در راه دين
حضرت زينب كبري مانند مادر گراميشان هنگامي كه احساس كردند مسؤليت بزرگ جهاد در راه دين و مبارزه و پيكار با بي دينان به دوشش گذاشته شده و در اين راه بايد از مال و منال و فرزندان بگذرد و حتي اگر لازم باشد از دادن جان نيز دريغ نورزد، با كمال شهامت و فداكاري از خانه و كاشانه و شوهر و زندگي آسوده و خوشي كه داشت دست كشيد و فرزندان خود را نيز براي قرباني در راه اعتلاي دين مبين اسلام به قربانگاه نينوا آورد و در همه جا، ياري مهربان و دلسوز براي رهبر عاليقدر اين قيام و نهضت مقدس بود. و پس از واقع عاشورا نيز همچنان در راه حفظ از امام و مولاي زمان خويش و رسانيدن پيام حقانيت عاشورائيان نهايت تلاش خويش ا انجام داد.

فصاحت و بلاغت
از نظر فصاحت و بلاغت همان يكي دو خطبه اي كه از آن بانوي بزرگوار در بازار كوفه و مجلس يزيد نقل شده و همچنين گفتگويي كه با زياد بن ابيه نموده بهترين گواه بر اين مطلب است و به راستي اين شهامت در سخن و بلاغت از يك بانوي داغديده و مصيبت رسيده، با آن همه صدمات و گرسنگي ها و تشنگي ها و بي خوابي ها و ناملايمات، جز بر كرامت، نمي توان بر چيز ديگري حمل كرد. محمد غالب شافعي يكي از نويسندگان مصري در مورد اين بانوي بزرگوار مي نويسد:
«يكي از بزرگترين زنان اهل بيت از نظر حسب و نسب و از بهترين بانوان طاهر ـ كه داراي روحي بزرگ و مقام تقوا و آيينه تمام نماي مقامرسالت و ولايت بوده ـ حضرت سيده زينب، دختر علي بن ابيطالب است كه به نحو كامل او را تربيت كرده بودند و از درياي علو و دانش خاندان نبوت سيراب گشته بود، به حدي كه در فصاحت و بلاغت يكي از آيات بزرگ الهي گرديد و در حلم و كرم و بينايي و بصيرت در كارها در ميان خاندان بني هاشم و بلكه عرب مشهور شد و ميان جمال و جلال و سيرت و صورت و اخلاق و فضيلت جمع كرده بود. شبها در حال عبادت بود و روزها روزه مي داشت و به تقوي و پرهيزكاري مشهور بود...(10) پایان

نویسنده: سید محمد حسین موسوی مبلغ
تنظیم و تخلیص: فاطمه موسوی مبلغ
-----------------------------------------------------
1. زينب كبري، ص17
2. سيماي زينب كبري، علي اكبر بابا زاده، ص37
3. همان، به نقل از رياحين الشريعه، ج3، ص39
4. بحارالانوار، ج43، ص192
5. تنقيح المقال، ج3، ص79
6. همان ص63
7. زينب بنت الامام اميرالمومنين ص20؛ رياحين الشريعه، ج، ص61
8. بانوي شجاع قهرمان كربلا، ص61
9. سوره دهر/ آيات 8 الي 10
10. مجله الاسلام، سال اول، شماره 27