تلاش های آمریکا برای تاسیس پایگاه دایمی نظامی در افغانستان در حالی صورت می گیرد که به اساس گزارش مرکز پژوهشهای بین المللی کندی، آمریکا در حال حاضر 700 تا 800 پایگاه زمینی، دریایی، هوایی و جاسوسی در خلیج فارس، عراق، ترکیه و آسیای میانه در اختیار دارد.

ایالات متحده آمریکا از ژانویه ۲۰۰۹ همزمان با روی کار آمدن باراک اوباما تعداد نیروهای نظامی خود مستقر در افغانستان را به سه برابر افزایش داده است. این افزایش قابل توجه، بیانگر اولویت دهی ویژه به مساله افغانستان در سپهر دیپلماسی و سیاست خارجی واشنگتن در دوران زمامداری اوبامای دموکرات به شمار می رود.

تغییر اولویت های سیاست خارجی آمریکا در افغانستان در زمان اوباما، افزایش تعداد نیروهای نظامی مستقر در این کشور به سه برابر نیروهای موجود در مقطع زمانی پیش از سال ۲۰۰۹ و اخیرا تلاش های فراوان برای ایجاد و گسترش پایگاه های نظامی دائمی در افغانستان، جملگی در حالی صورت می گیرد که براساس توافقات مهم انجام شده میان دولت افغانستان و جامعه جهانی در کنفرانس های متعدد بین المللی افغانستان، مقرر گردید که مسؤلیت ها از سوی نیروهای خارجی مستقر در این کشور به نیروهای افغانستان در زمینه های مختلف از جمله تأمین امنیت واگذار شود. بر همین اساس، مطابق برنامه زمان بندی اعلام شده اولیه، قرار شد تا از سال ۲۰۱۱ میلادی روند واگذاری مسؤلیت ها آغاز شود.

در این میان، با اینکه ظاهرا ایالات متحده آمریکا، از واگذاری مسوولیت ها به نیروهای بومی استقبال کرد، اما ارائه جدول زمان بندی خروج نیروهای نظامی اش را منوط به وضعیت موجود در کشور دانست و در عین حال، سخن از کاهش نیروهای نظامی کشورش و واگذاری تامین امنیت به نیروهای امنیتی افغانستان را نیز مطرح کرد.

از منظر منافع راهبردی افغانستان، ایجاد پایگاه های دائمی نظامی آمریکا و تثبیت حضور نظامی بلندمدت در این کشور می تواند اصل مهم حفظ استقلال ملی افغانستان را با خدشه ای جدی مواجه ساخته و همچنین برای همیشه، ارتش در حال شکل گیری این کشور را کاملا وابسته به آمریکا و دیگر قدرت های همسو با آن نگاه دارد.

گسترش هرگونه فعالیت نظامی آمریکا و نیروهای تحت امر آن در قالب ناتو وآیساف می تواند به بسط خشونت و ناامنی در این کشور بحران زده بیانجامد.


ایالات متحده آمریکا با تعویق زمان بندی اعلام شده برای خروج کامل نیروهای نظامی خود از صحنه افغانستان و همچنین به دنبال آن، ارائه طرح هایی چون تأسیس پایگاه های نظامی دائمی در افغانستان، در تلاش است تا برای طولانی مدت، در این کشور بحران زده حضور سیاسی و نظامی خود را حفظ و تداوم بخشد. اهداف آمریکا برای این مهم می تواند در مواردی، چون کنترل و استفاده از منابع و ثروت های سرشار طبیعی در افغانستان خلاصه نمی شود. بلکه تثبیت و گسترش سلطه نظامی در مناطق راهبردی جهان از جمله افغانستان، مقابله با جمهوری اسلامی ایران ومهار هند و چین به عنوان دو قدرت نوظهور در صحنه جهانی از استراتژی های بلندمدت آمریکا به حساب می آید.
تمایل آمریکا به ایجاد پایگاه های دایمی نظامیان این کشور در افغانستان پس از آن مطرح می شود که این کشور تلاش دارد بر اساس راهبرد جدید اوباما، خروج نیروهایش را از افغانستان آغاز کند. بریتانیا نیز اعلام کرده است که پس از سال ٢٠١٥ دیگر نیرویی در افغانستان نخواهد داشت.

کاخ سفید بر آنست که تا حساسیت های مردم افغانستان را در مقابل ایجاد پایگاه دایمی اش در افغانستان درک کند. ازین رو می کوشد تا به هر نحوی شده است مردم افغانستان را متقاعد کند. به همین لحاظ می خواهد نقطه ضعف های دولت افغانستان را در شرایط موجود بزرگ جلوه بدهد، تا دولت افغانستان را بر پذیرش خواسته اش ناگزیر سازد. برهمین مبناست که آمریکا این تلقی را در دولت افغانستان تقویت می کند که؛ ایجاد چند پایگاه دایم آمریکا در افغانستان می تواند ارتش این کشور را در مقابل طالبان بیمه کند، همچنین می تواند پیامی برای پاکستان باشد مبنی بر اینکه طالبان دیگر نخواهند توانست به افغانستان باز گردند و این پیام رفتار پاکستان را عوض خواهد کرد.

تلاش های آمریکا برای تاسیس پایگاه دایمی نظامی در افغانستان در حالی صورت می گیرد که به اساس گزارش مرکز پژوهشهای بین المللی کندی، آمریکا در حال حاضر 700 تا 800 پایگاه زمینی، دریایی، هوایی و جاسوسی در خلیج فارس، عراق، ترکیه و آسیای میانه در اختیار دارد. بطور مشخص 737 پایگاه در 130 کشور خارجی قرار دارد که تعدادی از آنها اردوگاه های موقت هستند. تعداد مرکزها و پایگاه های ارتش آمریکا در خاک آن کشور نیز به 6000 مورد می رسد. هم اکنون تعداد یک میلیون و ‪۱۴۰هزار نظامی آمریکایی در این پایگاه ها مستقر هستند. از این تعداد ۴۰۰هزارنفر سرباز نیروی زمینی،‪ ۳۱۰هزار نفر نیروی دریایی، ۱۳۰هزار نفر تفنگدار دریایی و ‪۳۰۰هزار نفر جزء نیروی هوایی هستند که در این پایگاه ها فعالیت دارند.

تعداد ۱۲۰هزارنظامی آمریکایی در کشورهای اروپایی، ۲۰۰هزار در خاورمیانه، ‪۹۰هزارنفر سرباز در خاور دور و بقیه در سایر کشورهای جهان و بخصوص در آفریقا مستقر هستند. تعداد 325 هزار نظامی آمریکا هم اکنون در خارج از آمریکا بسر می برند. همچنین بودجه ی سال جاری آمریکا چیزی در حدود 700میلیارد دالر پیش بینی شده است که برابر است با ۴۵ درصد کل بودجه‌های نظامی سراسر جهان.

نویسنده: جهانگیر توانا