هندوستان كشوري است كه بخش مهمي از ساكنان آن در فقر و فلاكت به سر مي برند و سرزمینی است كه فرايند رشد جمعيت به شدت در آن سرسام آوربه نظر می رسد. بيشتر مردمان آن با درآمد سرانه‌ي ناچيزي زندگي مي كنند و عملا بسياري از خدمات فرهنگي، رفاهي، اجتماعي، آموزشي و... براي آن ها بي معني است. اما با تمام اين ها اين تمام هند نيست و هند هم اكنون به عنوان يكي از ستارگان نوظهور در آسمان رشد و توسعه‌ي جهاني ظاهر شده است و بمبئي شهري نماد توسعه این کشور و جزء پنج شهر مهم اول هندوستان به شمار مي رود. بمبئی بعد از دهلي نو بيشترين توجهات را به خود معطوف کرده است و چه بسا از منظر اقتصادي و فرهنگي اهميتي به مراتب بيش از دهلي نو دارد. دركتاب هاي توريستي از بمبئی به عنوان قلب اقتصاد هند، پايتخت سينماي هند(باليوود) و... از آن ياد مي كنند. بمبئي قلب هندوستان مدرن است و چه بسا اگر حوادث اخير در شهر ديگري غير از بمبئي مثلا اودياپور و يا كارناتاكا رخ مي داد به هيچ وجه ممكن اين چنين اهميت و انعكاسي پيدا نمي كرد.
اكنون چيزي بيشتر از يك هفته از آغاز اين حوادث خونين در بمبئي مي گذرد، اما كماكان اين حوادث در صدر اخبار رسانه هاي خبري و شبكه هاي اطلاع رساني قرار دارند و صاحب نظران مسائل شبه قاره‌ي هند بيش از هر موقع ديگر در تلويزيون و ديگر رسانه هاي خبري ظاهر مي شوند و درباره‌ي اين حوادث به بحث و بررسي مي‌پردازند. حوادثي كه از ديدگاه برخي كارشناسان از آن مي توان به عنوان يازده سبتامبر هندوستان ياد كرد وآن را با حوادثي مانند حمله به هتل ماريوت در چند ماه گذشته در پاكستان مقايسه و تحليل كرد.
نوشتاري را كه در پيش رو داريد نگاهي است به پيامدهاي اين حوادث خونين كه در آن سعي شده است با توجه به شرايط فعلي منطقه به مهم ترين تاثیرات ممكن اين حوادث توجه شود.
اولين پيامدي كه اين حادثه مي توانست در پي داشته باشد و درحال حاضر نيز تا حدودي محقق شده است، آغاز يك فصل جديد تنش در روابط دو قدرت هسته اي هند و پاكستان است و اين در حالي است كه دولت اسلام آباد بعد از سقوط مشرف و آغاز دوران وارثان بوتو در كشور پاكستان در تلاشي جديد خواهان تنش زدايي با هند شده بودند. درست در زماني كه اين حوادث در بمبئي رخ مي داد شاه محمود قريشي وزير امورخارجه‌ي پاكستان نيز در راستاي پروسه‌ي تنش زدايي ميان دو كشور در دهلي نو به سر مي برد و بعد از اين انفجارها و حوادث دولت پاكستان عاملان اين حوادث را محكوم كرد و دخالت خود را در آن به شدت رد كرد، لكن دهلي نو صريحا اعلام كرده است كه ريشه‌ي اين حوادث را بايد در خارج از مرزهاي هند جستجو كرد، جمله اي كه به اعتقاد كارشناسان بيش از هر چيز ديگر پاكستان را در مظان اتهام قرار مي دهد. با توجه به وضع پيش آمده گمان نمي رود هندي ها به سادگي پاكستان را رها كنند به خصوص بعد از اينكه پاكستاني تبار بودن بسياري از مهاجمان به بمبئي محرز شده است. مهاجماني كه وابستگي خود را به سازمان لشكر
طيبه (1)اعتراف نموده اند و با اين حال اين گونه احساس مي شود كه پيامدهاي منفي اين حوادث در آينده بيش از پيش دامن اسلام آباد را بگيرد.
دومين پيامد اين حوادث را مي توان در نزديك شدن هر چه بيشتر هند به آمريكا و باز شدن پاي دهلي نو به جبهه‌ي مبارزه با تروريسم ارزيابي و تحليل كرد. آمريكايي ها نيز به خوبي اين نكته را دريافته اند و در شرايط كنوني رسانه هاي خبري از مسافرت كاندوليزا رايس وزير امورخارجه‌ي آمريكا و جان مك كين( نامزد حزب جمهوري خواه در انتخابات اخير آمريكا) به دهلي و اسلام آباد خبر مي دهند. مذاكراتي كه نتايج آن ها از هم اكنون مشخص و مشهود است. آمريكايي ها قطعا در اين منازعه هند را به پاكستان ترجيح مي دهند و هند نيز به آمريكا نزديك تر خواهد شد. بسياري از كارشناسان بر اين باورند كه در حوادث بمبئي پاكستان يك بازنده است و هندوستان يك قرباني و آمريكا تنها برنده‌ي اين بحران خواهد بود. تحليلي كه به نظر مي رسد تا حد زيادي درست باشد آمريكا هم اكنون به خاطر حملات مكرر خود به نواحي شمالي پاكستان تحت فشار افكار عمومي جهاني قرار دارد، لكن با بروز اين بحران فوق در بمبئي كه از ديدگاه واشنگتن ريشه در مناطق قبايلي شمال پاكستان دارد، مشروعيت مطلوبي در توجيه اقدامات خود در آينده درافغانستان و پاكستان خواهد داشت.
سومين پيامدي كه البته بستگي زيادي به عملكرد دولت هند در اين راستا دارد، به مسئله‌ي مسلمانان هند باز مي گردد. مسلماناني كه جميعت آنان در اين كشور به بيش از 140 ميليون نفر بالغ مي شود و 4/13 درصد ساكنان هند را شامل مي شوند و نسبت به ساير اقوام و ملل و مذاهب در اين كشور كمتر مورد توجه قرار مي گيرند.
در سال 2002 ميلادي در طي يك سلسله حوادث هولناك در شهر گجرات بيش از 2000 نفر از مسلمانان ساكن اين شهر به دست هندوهاي متعصب به قتل رسيدند كه دولت هند چندان توجه بايد و شايدي به اين قضيه نكرد.
نيروهايي كه هم اكنون خود را اصطلاحا مجاهدان دكن ناميده اند و مسئوليت عمليات هاي اخير را در بمبئي به عهده گرفته اند، دلايل خود را از دست زدن به اين حوادث انتقام خون مسلمانان مقتول در سال 2002 گجرات عنوان كرده و خواهان آزادي اسراي زنداني مسلمان از زندان هاي اين كشور شده اند. حال اگر اين ادعا درست باشد و گروهي به نام مجاهدان دكن نيز در اين ميان در كشور هند فعال شده باشند مي توان به اين نتيجه رسيد كه زنگ هاي بنيادگرايي در هندوستان نيز به صدا در آمده است و ازاین پس تنش هايي را ميان مسلمانان افراطي با دولت هند شاهد خواهيم بود.
دهلي نو در اين راستا بايد نگاه واقع بينانه تري نسبت به مسائل موجود بيندازد و از هر گونه اقدام نسنجيده در برخورد با مسلمانان اين كشور اجتناب كند. چرا كه كوچكترين اشتباه ممكن است نابساماني هاي زيادي را براي هند و جامعه‌ي هند در پي داشته باشد.
-----------------------------------------------------------------
1- تشكيلاتي كه از سوي سازمان آي اس آي پاكستان براي عمليات در وراي مرزهاي هند طراحي و تشكيل شده بود
دریافت صفحه با کد QR