فضای امنیتی امروز افغانستان بر اساس شاخص هایی نظیر مداخله مستقیم نیروهای خارجی به ویژه آمریكایی، بی ثباتی در محیط امنیتی و ضعف حاكمیت ملی تعیین می گردد كه عناصر عملیاتی هر یك از شاخص ها نیز به نوبه خود موارد متعددی را در بر می گیرد.

\'لئون پانه تا\' وزیر دفاع آمریكا، در حالی هفته گذشته به طور غیرمنتظره به افغانستان سفر کرد كه روندهای امنیتی این كشور به واسطه افزایش تنش در روابط واشنگتن- اسلام آباد با مشكل مواجه شده است.
سفر \'لئون پانه تا\' در حالی انجام شد  كه نیروهای آمریكایی و ائتلاف بین‌المللی تا سال 2014 میلادی (1393) همه مسوولیت‌های امنیتی را در این كشور به نیروهای افغان واگذار می كنند. وزیر دفاع ایالات متحده آمریكا در این سفر با \'حامد كرزی\' رییس جمهوری، ژنرال \'رحیم وردك\' وزیر دفاع افغانستان و فرماندهان نیروهای آمریكایی حاضر در این كشور دیدار كرد. این مقام ارشد دفاعی آمریكا، در شرایطی سه شنبه گذشته وارد افغانستان شد كه از یك طرف در پی كشته شدن 24 سرباز پاكستانی در حمله مرزی نیروهای ناتو، روابط واشنگتن و اسلام آباد در نازل ترین سطح خود قرار دارد. از سوی دیگر، یك هواپیمای بدون سرنشین ایالات متحده به دست ایران افتاده است. در چنین فضایی به نظر می رسد كه، تمركز امنیتی آمریكا در سال 2012 و با خروج كامل نیروهای نظامی از عراق، متوجه افغانستان خواهد شد.

آمریكا و ثبات در افغانستان

هرچند مقام های آمریكایی با سفرهای متعدد به افغانستان تلاش می كنند تا علاوه بر ارزیابی وضعیت امنیتی این كشور، از فشارهای امنیتی ناشی از تنش با پاكستان و به تبع آن كاهش امنیت در افغانستان بكاهند، اما به نظر می رسد حتی با وجود این تلاش ها به نقش پررنگ پاكستان اذعان می كنند. در این زمینه، پانتا در افغانستان و در گفت وگو با خبرگزاری رویترز، روابط با پاكستان را مشكل و پیچیده توصیف ولی بر این موضوع تاكید كرد كه این روابط برای ایالات متحده بسیار مهم است. وی گفت كه پاكستان در بسیاری از موضوعات با آمریكا همكاری كرده، اما در عملیات هایی كه در مناطق قبایلی و مرزی آن كشور انجام شده، مشكلاتی بین دو طرف وجود داشته است. بنابر این، به نظر می رسد كه مقام های آمریكایی به این نتیجه رسیده اند كه با بسته شدن مسیر مبادلات ناتو در پاكستان و تحویل پایگاه \'شمسی\'، ثبات در افغانستان می تواند با مشكل مواجه شود. در چنین چارچوبی، روندهای امنیتی افغانستان از چنان درهم تنیدگی و وابستگی برخوردار است كه حتی رویكرد حاكمیتی كشورهای دیگر و به ویژه پاكستان می تواند امنیت ملی افغانستان و به تبع آن فضای امنیتی نیروهای ائتلاف را در این كشور با مشكل مواجه سازد. علاوه براین، دولت آمریكا هنوز نتوانسته مسیری جایگزین برای انتقال نیرو و تجهیزات خود به افغانستان به جای پاكستان بیابد و هنگامی این معادله پیچیده تر می گردد كه ارتش این كشور اعلام كرده است كه در صورت پرواز هواپیماهای بدون سرنشین آمریكا بر فراز مناطق مرزی این كشور، با واكنش شدید پاكستان مواجه خواهد شد. در این رابطه، روز یكشنبه بیستم قوس، یك مقام ارشد پاكستانی در گفت‌وگو با شبكه \'ان بی سی\' عربستان اعلام كرد كه طبق سیاست دفاعی جدید پاكستان، هر پرنده و هر هواپیمای بدون سرنشین آمریكایی كه وارد حریم هوایی پاكستان شود یك عامل متخاصم محسوب شده و سرنگون می‌شود. این سیاست در روز خروج آخرین گروه نیروهای آمریكایی از پایگاه هوایی شمسی بیان شد .

در این چارچوب، فضای امنیتی امروز افغانستان بر اساس شاخص هایی نظیر مداخله مستقیم نیروهای خارجی به ویژه آمریكایی، بی ثباتی در محیط امنیتی و ضعف حاكمیت ملی تعیین می گردد كه عناصر عملیاتی هر یك از شاخص ها نیز به نوبه خود موارد متعددی را در بر می گیرد. چنین روندی عملا مقامات آمریكایی و به ویژه مقامات نظامی آن را در فضای تناقض تصمیم سازی قرار داده است به ویژه آنكه، آمریكایی ها از یك سو تلاش می كنند تا ثبات در افغانستان را ایجاد نمایند چرا كه خود اعلام كرده اند كه بایستی بسیاری از نیروهای خارجی تا سال 2014 (1393) از این كشور خارج شوند و در سوی دیگر، با فشار بر كشورهای همسایه افغانستان به خصوص پاكستان، عملا مسیر ایجاد ثبات در افغانستان را بر روی خود بسته اند. چنین رفتارهای متناقض امنیتی از سوی تصمیم گیرندگان این كشور موجب شده است كه محیط امنیتی افغانستان نیز نتواند خود را به راحتی بازسازی نماید و به نظر می رسد كه سفر مقامات امنیتی آمریكا همچون پانه تا، به این كشور با وجود شاخص های امنیتی فرای محیط داخلی افغانستان نتواند روندهای امنیتی در این كشور را بهبود دهد.

منبع: خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا)