عباس نادری/ احساس مهربانی و دلسوزی بعنوان یک امر فطری در وجود هر انسانی نهادینه شده است. این احساس، با حوادث زمانه یا دچار سقوط می‌شود و یا افزایش می‌یابد. زمانی که ویروس کووید ۱۹ در چین در حال تاخت و تاز بود، عده‌ای بنیادگرا در کشورمان که خودشان را داعیه‌داران اصلی دین می‌دانند، آن را عذابی برای مردمِ چین تلقی کردند. اما این افراد نمی‌دانستند که با آن طرز فکر خود چگونه دین را مایه‌ی تمسخر عده‌ای آتئیست و خدا را قاتل بشریت معرفی می‌کنند.

اما جالب اینجاست؛ هنگامی که دامنۀ شیوع ویروس کرونا به خارج از چین و به کشورهای اسلامی گسترش پیدا کرد، همین افراد در چرخشی عجیب این ویروس را مایۀ رحمت و امتحان الهی معرفی کردند.

باید متوجه بود که اسلام دین کاملا انعطاف‌پذیری است. از آنجا که جان و مالِ بشریت برای این دین اهمیت ویژه‌ای دارد، گاهی بخاطر حفظ جان، حلالی تبدیل به امر دیگر می‌شود و یا حرامی تبدیل به حلال می‌گردد. مثلا برای فردی که آب برای وی ضرر دارد، استفاده از آن جهت وضو ساقط می‌شود و بایستی تیمم کند. و یا اگر شخصی دچار بیماری شود که علاجِ آن در خوردن فلان گوشت حرام یا مایع نجسی‌ است، اسلام آن را بخاطر نجات جانش تجویز می‌کند.

حالا باید دید که دین در چنین شرایطی چه حکمی صادر می‌کند و واکنشش در برابر یک اپیدمی که به هیچ کس امان نمی‌دهد چیست؟ مسلما دین طبق قاعده‌ی مشخصِ "و لاتلقوا بایدیکم الی التّهلکه" این اجازه را نمی‌دهد که به جسم خود و جامعۀ خویش ضرر برسانیم. همچنین در اندوخته‌های روایات نیز ذیل احادیثی مانند "لاضرر و لاضرار فی الاسلام" سفارش‌های زیادی در رابطه با حفظ جان افراد و جامعه مطرح شده است.

در چنین شرایط بحرانی که بزرگترین دارالإفتاهای جهان در مصر و پاکستان و عربستان و عراق و ایران، مردم را بخاطر شیوع ویروس کرونا از برپایی جمع و جماعت بر حذر داشته و آن را منافی احکام الهی از جهت حفظ جان می‌دانند، اما مشاهده می‌کنیم که در جای‌جای کشور ما بخصوص در ولایت هرات به بهانه‌های مختلف تجمعاتی توسط همین داعیه‌داران دین برگزار می‌شود.

ولایت هرات بیشترین آمار ابتلا به بیماری کووید ۱۹ را در افغانستان داشته است. هرچند در این اواخر با رعایت موارد بهداشتی توسط اکثریت مردم این ولایت و همچنین موقعیت شهری آن، پس از کابل در جایگاه دوم میزان مبتلایان قرار گرفته؛ اما این دلیل نمی‌شود که ما دستورات دین را نادیده گرفته و عمل سلیقه‌ای و شخصیِ خود را دستورات اسلام تلقی ‌کنیم. تعدادی از افرادِ افراطی در ولایت هرات وجود دارند که با سلیقه‌ی خویش به تفسیر عملیِ دین می‌پردازند.

با شرایطی که در حال حاضر ولایت‌هایی چون هرات، کابل، ننگرهار، کندهار، بلخ و برخی ولایات دیگر نسبت به ویروس کرونا دارند، باید از هر تجمعی ولو نمازهای جماعت خودداری شود تا این ویروس کنترل گردیده و جان شهروندان از آن در امان باشد.

ما زمانی می‌توانیم بر این ویروس فایق آییم که به دستورات دین عمل کنیم. چرا که اسلام برای هر کاری راهی و برای هر زمانی قاعده‌ای مشخص دارد که زمان و حوادث آن را رهبری می‌کند. دین در هیچ زمان و مکانی باعث و بانیِ ضرر آدمیان نمی‌شود، مگر اینکه دین را طبق میل خویش تفسیر کنیم که متاسفانه این تفاسیر در گوشه و کنار به وضوح دیده می‌شود.

اکنون که نماز در قالب جماعت یکی از راه‌های انتقال ویروس کرونا می‌باشد و جان نمازگزاران را با خطر مواجه می‌کند، باید جماعات تعطیل و نماز به فرادی خوانده شود. در غیر این صورت باید به دین اشکال شود که چرا در این شرایط راهی برای حفظ جان آدمیان ندارد. اما قطعا چنین اشکالی بر دین وارد نیست، چرا که دین اسلام برای هر بحرانی راه نجات دارد.