راهپیمایی اربعین حسینی که همه‌ساله در کربلای حسین (ع) برگزار می‌شود، شکل‌دهنده‌ی یکی از بزرگ‌ترین و باشکوه‌ترین گردهمایی‌های بشری است.

طبق قول خداوند متعال که در قرآن کریم فرموده است: "ان الذین آمنو و عملوا الصالحات سیجعل لهم الرحمان ودّا" یا فرمایش معصومین (ع) " ان فی قتل الحسین حرارة فی قلوب المومنین لن تبرد ابدا" گویا شور و شعور حسینی و رستاخیز عظیم اربعین با تمام توطئه‌های دشمن مهارناشدنی است. این حرارتِ عشقی است که همه‌ساله صف‌های زوار حسینی را با تمام تهدیدات امنیتی از کربلا تا نجف وصل می‌کند.

پیروان حسین (ع) در سراسر جهان، تا رسیدن عاشورا و اربعین لحظه‌شماری می‌کنند، عاشقانِ دلباخته و سینه‌چاکان حسینی، دوازده ماهِ کامل تلاش می‌کنند تا افراد بیشتری را در حضور در این راهپیمایی بزرگ تشویق کنند و ثروتمندان نیز سعی می‌نمایند تا هرچه بیشتر در این راه هزینه کنند و سهم داشته باشند، این همه انفاق و این همه بذل و بخشش برای چیست؟ حسین (ع) چه کرده است که تمام مرزهای قومی، عشیره‌ای، مذهبی، نژادی، سمتی و جغرافیایی را برداشته و همه را در محوری واحد جمع کرده است که هرساله این‌گونه حسین‌گویان بی‌تاب و بی‌قرار می‌شوند؟

البته شاید این سوال امروز نزد خیلی‌ها مطرح باشد که چرا شیعیان برای یک روز این همه هزینه می‌کنند و مسیر طولانی را از کشورهای مختلف جهان می‌پیمایند تا در روز اربعین در شهر کربلا حضور داشته باشند؟

 اما باید گفت که افرادی که چنین سوالی می‌کنند از این نکته غافلند که صرفِ به یادِ حسین بودن به زندگی معنی می‌بخشد. فراموش کردن حسین و اربعین حسینی یعنی فراموش کردن انسانیت و پشت پا زدن به حیات معنوی و دوری از ارزش‌های انسانی.

مگر نمی‌دانند که حسین و یارانش برای چه شهید شدند و اهل‌بیتش به خاطر چه به اسارت رفتند؟ مگر از جنایات و بدعت‌های یزید در دین رسول خدا بی‌خبرند؟ آیا نمی‌دانند که خاندان اموی بخصوص یزید انسان‌ها را همسفره‌ی میمون ساخته بود و هوا و هوس را جایگزین عقل کرده بود؟ بنابراین یاد از حسین و اربعین حسینی یعنی حرکت در مسیر حق که مسیر حسین و یارانش می‌باشد و ترک مسیر باطل که مسیر یزید و پیروانش است.

امروز هر کسی که از تجمع و راهپمایی اربعین و عاشورا انتقاد کند گویا خط و مشی یزید را تایید کرده است، زیرا خیلی‌ها در زمان امام حسین نیز یا از سر نادانی و یا به دلیل غرض‌هایی که داشتند از حرکت و انقلاب امام حسین (ع) انتقاد می‌کردند.

گذشته از همه، اربعین در حقیقت نتیجه‌گیریِ نهضت عاشورا و یادوارۀ پیروزی خون بر شمشیر و موفقیت‌های حضرت زینب (س)، امام زین العابدین (ع) و اسرای اهل‌بیت در جنگ تبلیغاتی علیه دستگاه یزید است، در این روز است که حضرت زینب با قدّی خمیده پرچم اسلام را استوار و سربلند وارد مدینه کرد.

حضرت زینب (س) در حادثۀ عاشورا هرچند همۀ دار و ندار خود را از دست داد و حتی طفل سه‌سالۀ برادرش حسین را در خرابۀ شام دفن کرد اما اسلام و ارزش‌های دینی را حفظ کرد و زبان حالش با مردم مدینه این بود که ما پیروز برگشتیم، اگرچه حسینم را با خود نیاوردم اما کاری کردیم که نام و خاطره‌اش برای همیشه زنده خواهد ماند.

راهپیمایی اربعین نه تنها به خاطر ابراز احساسات و عواطف و غم‌شریکی با خاندان اهل‌بیت (ع) است، بلکه به چند دلیل دیگر نیز دارای اهمیت است.

دلیل اول اهمیت تجمع اربعین
هر تجمع و راهپیمایی در دنیا علاوه بر جاری کردن رازهای پنهان در قالب شعارهای مناسب در زبان، هدف سیاسی نیز دارد. این هدف‌ها می‌تواند براندازی دستگاه حاکم، نشان دادن قدرت مردمی از راه مسالمت‌آمیز، آوردن اصلاحات و یا تغییر نظام و غیره باشد. در راهپیمایی اربعین اکثر این هدف‌ها نهفته است، زیرا از نظر مکتب امام حسین (ع) حکومت‌های ظالم باید سرنگون شوند، نظام‌های فاسد باید اصلاح شوند و همواره باید قدرت حق در برابر باطل به نمایش گذاشته شود.

راهپیمایی اربعین که پررنگ‌ترین تجمع بشری در سطح جهان است و همه ساله در عراق تکرار می‌شود، پشتِ اربابان باطل و استکبار جهانی را می‌لرزاند و یکی از حکمت‌ها و پیامهایش نیز وحدت و همبستگی مسلمانان در برابر دنیای کفر و نفاق است.

اگر مراسم حج با حداکثر سه میلیون حاجی بزرگترین نماد وحدت مسلمین به شمار می‌رود، اربعین حسینی با بیست و پنج میلیون زائرِ دلسوخته، به طریق اولی وحدت‌آفرین و کفرشکن است، راهپیمایی اربعین بزرگترین پیام وحدت را در دل خود دارد و در سطح جهان اثرگذار بوده و در شرایط کنونی نیز که دشمن درصدد تضعیف مسلمانان می‌باشد وجود آن به شدت احساس می‌شود.

دلیل دوم اهمیت تجمع اربعین
دومین دلیل که اهمیت راهپیمایی اربیعن را در اذهان برجسته می‌کند، ایثارگری‌ها و ازخودگذشتگی‌ها در این تجمع بزرگ بین‌المللی است، زیرا در این روز از بذل جان گرفته تا مال و همۀ زندگی دیده می‌شود. در کشور عراق میزبان و مهمان، از دادن هیچ چیزی در راه امام حسین (ع) که در حقیقت راه خدا و رسول خداست دریغ نمی‌کنند. فلسفۀ این فداکاری‌ها نیز این است که همانگونه که امام حسین (ع) در راه دین از همه چیزِ خود گذشت، پیروان او نیز در همین مسیر قدم می‌گذارند و اگر تنوانستند از جان خود بگذرند حداقل می‌توانند از مال خود بگذرند.

پس راهپیمایی اربعین نه تنها ابراز احساسات، بلکه زنده‌کردن اصل جوانمردی و ایثار و فداکاریٰ و دمیدن روح بر کالبد انسانیت، دست رد زدن بر سینۀ خسّت و دنیاپرستی، گذشتن از تجملات و روی آوردن به ساده‌زیستی که شیوۀ پیامبران و روش زندگی مردان بزرگ است، می‌باشد. اربعین یعنی سفر از عالم ناسوت و عروج به ملکوت اعلی، تجدید میثاق با کاروان نور، هم‌صدایی با امام سجاد و زینب و ام کلثوم که از کربلا تا مدینه حق را فریاد زدند.

فلسفۀ راهپیمایی اربعین یعنی یاری کردن حسین و حضرت زنیب (س)، قدم گذاشتن در مسیر حق، حفظ نهضت پُربار عاشورا در قالب تجمعات و گردهمایی‌ها، نشان دادن قدرت اسلام و مسلمین به نام حسین و اربعین حسین و در نهایت فریاد کردن شعارهای عاشورا برای تقویت ارزش‌های دینی و انسانی.

نویسنده: سید هاشم علوی