طرح صلح پیشنهادی افغانستان که جمعه از سوی مذاکره‌کننده ارشد دولت ترامپ تقدیم او شد هدف اصلی رئیس‌جمهوری آمریکا برای آغاز خروج هزاران نیروی آمریکایی از این کشور را پس از حدود ۱۸ سال جنگ و کشته شدن بیش از ۲۴۰۰ آمریکایی تکمیل خواهد کرد.
به نوشته روزنامه واشنگتن پست، در عوض، شبه‌نظامیان طالبان به قطع ارتباط با القاعده و جلوگیری از فعالیت آن یا اجرای حملاتی در مناطق زیر نظر طالبان در افغانستان موافقت می‌کنند. این تعهد مساله‌ای است که از نظر مقام‌های ارتش آمریکا برای کمک به جلوگیری از فعالیت دیگر گروه‌های افراطی در استفاده از افغانستان به عنوان سکوی اجرای حملات علیه منافع آمریکا در این منطقه مهم است.
با این حال، توافقی که مقام‌های آمریکایی آن را توصیف می‌کنند چندین مساله کلیدی را بدون رسیدگی باقی گذاشته است، برخی دیگر که هنوز صریحاً توسط طالبان تأیید نشده‌اند و هنوز روی برخی دیگر در جلسات آینده بین طالبان و رهبران افغانستان که هنوز تأیید نشده‌اند یا اعلام شده‌اند، کار می‌شوند.
مقام‌های کاخ سفید جمعه گفتند، هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که رئیس‌جمهوری آمریکا تصمیمی درباره این طرح در آینده نزدیک اتخاذ کند و برخی ناظران می‌گویند زمان بیشتری لازم است تا روی یک توافق نهایی و رسمی با طالبان کار شود.
در حالیکه این طرح، طبق پیش‌نویس، شامل ارتباط ضمنی میان خروج آمریکا و توافق طالبان برای آغاز مذاکرات با مقام‌های افغان می‌شود، مشخص نیست تعهد طالبان در آن چگونه تشریح شده است. این مذاکرات که می‌تواند جایگاه آتی طالبان در قدرت و زندگی عادی را تبیین کند، یک درخواست کلیدی مردم افغان و همچنین رهبران ملی افغانستان است.
مقام‌های طالبان بارها گفته‌اند که با دولت کنونی کابل به ریاست اشرف غنی که از نظر آنها دست‌نشانده آمریکاست، دیدار نخواهند کرد. این مساله همچنان موضع رسمی طالبان است، گرچه مقام‌های آمریکایی انتظار دارند این توافق شامل بیانیه طالبان درباره تمایل به مذاکره با نمایندگان رسمی دولت هم شود.
افغان‌ها پنج سال حکومت طالبان از ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ را به عنوان سرکوب مذهبی و ترس خصوصا برای زنان که اجازه کار، تحصیل یا خروج از خانه بدون همراهی یکی از بستگان مذکر را نداشتند، به یاد دارند. از آن زمان، افغانستان یک سیستم دموکراتیک‌تر را در پیش گرفته است و تمامی شهروندان از آزادی‌های شخصی و سیاسی برخوردارند.
بسیاری از افغان‌ها نگرانند اگر طالبان اراده‌اش را تحمیل کند، چنین حقوق و آزادی‌هایی را از دست بدهند. مقام‌های افغان که از مذاکرات کنونی بیرون گذاشته شدند، مرتبا ابراز نگرانی می‌کنند که دولت ترامپ به شدت روی انتقال نیروهایش متمرکز است، حتی به قیمت ثبات و دموکراسی افغانستان.
و در حالی که توافق ارائه شده از سوی زلمی خلیل‌زاد به مساله آتش‌بس اشاره دارد، صراحتا شامل توافق یا تاریخی برای اجرای آتش‌بس نمی‌شود بلکه اشاره دارد که جزئیات آن در میان افغان‌ها مورد گفت‌وگو قرار بگیرد. آتش‌بس دائم، یکی از چهار درخواست اصلی ایالات متحده حین این مذاکرات که پاییز گذشته آغاز شد، بوده است.
افغان‌ها نگرانند، بدون تعهد به آتش‌بس، جنگ بدون حمایت خارجی که نیروهای افغان نیازمند آن هستند، از جمله حملات هوایی در حمایت از نیروهای زمینی، ادامه یابد.
نیروهای دفاعی افغانستان خصوصا نیروهای عملیات های ویژه آن در سال‌های اخیر با آموزش و اعتبار بین‌المللی تقویت شدند، اما کارشناسان خارجی معتقدند آنها خودشان قادر به شکست طالبان نیستند. این شبه‌نظامیان هم با نیروهای افغان و هم متحدان خارجی آنها جنگیده‌اند و اکنون کنترل بیش از نیمی از ۴۰۰ منطقه این کشور را در دست دارند.
در نهایت، آن دو حوزه‌ای که مذاکره‌کنندگان آمریکایی می‌گویند توافقی روی آن حاصل شده است (خروج نیروهای آمریکایی و همکاری طالبان علیه القاعده) به نظر می‌رسد موارد مهمی نادیده گرفته شده یا بدون رسیدگی مانده است که همواره حین این مذاکرات چند ماهه به آنها اشاره می‌شده است.
درباره خروج نیروها، مقام‌های آمریکایی گفته‌اند توافقی روی خروج اولیه و نسبی حدود ۵۰۰۰ نیرو شده است و اکثر نیروهای باقیمانده ظرف ۱۸ ماه آتی خارج خواهند شد اما آنها به مساله حفظ یک نیروی ضد تروریسمی کوچک آمریکا در این کشور برای مبارزه با دیگر گروه‌های افراطی توجهی نکردند.
مقام‌های طالبان بارها گفته‌اند تا زمانی که جدول زمانی مشخصی درباره خروج تمامی نیروهای خارجی تعیین نشود، هیچگونه توافق صلحی با آمریکا را نمی‌پذیرند. اما مقام‌های آمریکایی می‌گویند مساله نگهداری نیروهای ضد تروریسم آمریکا بعدا در مذاکرات افغان-افغان که انتظار می‌رود برگزار شود، مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.
دولت آمریکا همچنین پیشتر گفته بود از طالبان می‌خواهد تا هرگونه ارتباط با گروه‌های تروریست افراطی از جمله داعش را قطع کند اما این توافقی که جمعه از سوی مقام‌های آمریکایی توصیف شد، به نظر می‌رسد که تنها به القاعده اشاره کرده باشد.
آخرین مساله باقیمانده این است که درباره انتخابات ریاست جمهوری افغانستان که برای ۲۸ سپتامبر تعیین شده است، چه باید کرد. اشرف غنی قصد دارد برای یک دوره پنج ساله دیگر نامزد شود و ۱۷ رقیب دارد. او همچنان تاکید می‌کند تا انتخابات در تاریخ مقرر برگزار شود اما طالبان به حمله به شعب اخذ رای و کمپین‌های انتخاباتی تهدید می‌کند و به رای‌دهندگان هشدار می‌دهد از این مهلکه دور بمانند.
بسیاری از افغان‌ها نگرانند برگزاری به موقع انتخابات به تضعیف روند صلح بینجامد و از آنها می‌خواهند انتخابات به تعویق بیفتد. مقام‌های آمریکایی هم می‌گویند اگر یک توافق صلح به سرانجام رسید، انتخابات به تعویق بیفتد. با این حال آنها گفته‌اند این مساله باید بعدا در میان مذاکره‌کنندگان افغان حل و فصل شود که قصد دارند در اسلو دیدار کنند. در همین حال، تا زمانی که توافقی به امضا نرسیده و میان ایالات متحده و طالبان اعلام نشود، این رقابت همچنان ادامه خواهد یافت.
با این حال، توافقی که مقام‌های آمریکایی آن را توصیف می‌کنند چندین مساله کلیدی را بدون رسیدگی باقی گذاشته است، برخی دیگر که هنوز صریحاً توسط طالبان تأیید نشده‌اند و هنوز روی برخی دیگر در جلسات آینده بین طالبان و رهبران افغانستان که هنوز تأیید نشده‌اند یا اعلام شده‌اند، کار می‌شوند.
مقام‌های کاخ سفید جمعه گفتند، هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که رئیس‌جمهوری آمریکا تصمیمی درباره این طرح در آینده نزدیک اتخاذ کند و برخی ناظران می‌گویند زمان بیشتری لازم است تا روی یک توافق نهایی و رسمی با طالبان کار شود.
در حالیکه این طرح، طبق پیش‌نویس، شامل ارتباط ضمنی میان خروج آمریکا و توافق طالبان برای آغاز مذاکرات با مقام‌های افغان می‌شود، مشخص نیست تعهد طالبان در آن چگونه تشریح شده است. این مذاکرات که می‌تواند جایگاه آتی طالبان در قدرت و زندگی عادی را تبیین کند، یک درخواست کلیدی مردم افغان و همچنین رهبران ملی افغانستان است.
مقام‌های طالبان بارها گفته‌اند که با دولت کنونی کابل به ریاست اشرف غنی که از نظر آنها دست‌نشانده آمریکاست، دیدار نخواهند کرد. این مساله همچنان موضع رسمی طالبان است، گرچه مقام‌های آمریکایی انتظار دارند این توافق شامل بیانیه طالبان درباره تمایل به مذاکره با نمایندگان رسمی دولت هم شود.
افغان‌ها پنج سال حکومت طالبان از ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ را به عنوان سرکوب مذهبی و ترس خصوصا برای زنان که اجازه کار، تحصیل یا خروج از خانه بدون همراهی یکی از بستگان مذکر را نداشتند، به یاد دارند. از آن زمان، افغانستان یک سیستم دموکراتیک‌تر را در پیش گرفته است و تمامی شهروندان از آزادی‌های شخصی و سیاسی برخوردارند.
بسیاری از افغان‌ها نگرانند اگر طالبان اراده‌اش را تحمیل کند، چنین حقوق و آزادی‌هایی را از دست بدهند. مقام‌های افغان که از مذاکرات کنونی بیرون گذاشته شدند، مرتبا ابراز نگرانی می‌کنند که دولت ترامپ به شدت روی انتقال نیروهایش متمرکز است، حتی به قیمت ثبات و دموکراسی افغانستان.
و در حالی که توافق ارائه شده از سوی زلمی خلیل‌زاد به مساله آتش‌بس اشاره دارد، صراحتا شامل توافق یا تاریخی برای اجرای آتش‌بس نمی‌شود بلکه اشاره دارد که جزئیات آن در میان افغان‌ها مورد گفت‌وگو قرار بگیرد. آتش‌بس دائم، یکی از چهار درخواست اصلی ایالات متحده حین این مذاکرات که پاییز گذشته آغاز شد، بوده است.
افغان‌ها نگرانند، بدون تعهد به آتش‌بس، جنگ بدون حمایت خارجی که نیروهای افغان نیازمند آن هستند، از جمله حملات هوایی در حمایت از نیروهای زمینی، ادامه یابد.
نیروهای دفاعی افغانستان خصوصا نیروهای عملیات های ویژه آن در سال‌های اخیر با آموزش و اعتبار بین‌المللی تقویت شدند، اما کارشناسان خارجی معتقدند آنها خودشان قادر به شکست طالبان نیستند. این شبه‌نظامیان هم با نیروهای افغان و هم متحدان خارجی آنها جنگیده‌اند و اکنون کنترل بیش از نیمی از ۴۰۰ منطقه این کشور را در دست دارند.
در نهایت، آن دو حوزه‌ای که مذاکره‌کنندگان آمریکایی می‌گویند توافقی روی آن حاصل شده است (خروج نیروهای آمریکایی و همکاری طالبان علیه القاعده) به نظر می‌رسد موارد مهمی نادیده گرفته شده یا بدون رسیدگی مانده است که همواره حین این مذاکرات چند ماهه به آنها اشاره می‌شده است.
درباره خروج نیروها، مقام‌های آمریکایی گفته‌اند توافقی روی خروج اولیه و نسبی حدود ۵۰۰۰ نیرو شده است و اکثر نیروهای باقیمانده ظرف ۱۸ ماه آتی خارج خواهند شد اما آنها به مساله حفظ یک نیروی ضد تروریسمی کوچک آمریکا در این کشور برای مبارزه با دیگر گروه‌های افراطی توجهی نکردند.
مقام‌های طالبان بارها گفته‌اند تا زمانی که جدول زمانی مشخصی درباره خروج تمامی نیروهای خارجی تعیین نشود، هیچگونه توافق صلحی با آمریکا را نمی‌پذیرند. اما مقام‌های آمریکایی می‌گویند مساله نگهداری نیروهای ضد تروریسم آمریکا بعدا در مذاکرات افغان-افغان که انتظار می‌رود برگزار شود، مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.
دولت آمریکا همچنین پیشتر گفته بود از طالبان می‌خواهد تا هرگونه ارتباط با گروه‌های تروریست افراطی از جمله داعش را قطع کند اما این توافقی که جمعه از سوی مقام‌های آمریکایی توصیف شد، به نظر می‌رسد که تنها به القاعده اشاره کرده باشد.
آخرین مساله باقیمانده این است که درباره انتخابات ریاست جمهوری افغانستان که برای ۲۸ سپتامبر تعیین شده است، چه باید کرد. اشرف غنی قصد دارد برای یک دوره پنج ساله دیگر نامزد شود و ۱۷ رقیب دارد. او همچنان تاکید می‌کند تا انتخابات در تاریخ مقرر برگزار شود اما طالبان به حمله به شعب اخذ رای و کمپین‌های انتخاباتی تهدید می‌کند و به رای‌دهندگان هشدار می‌دهد از این مهلکه دور بمانند.
بسیاری از افغان‌ها نگرانند برگزاری به موقع انتخابات به تضعیف روند صلح بینجامد و از آنها می‌خواهند انتخابات به تعویق بیفتد. مقام‌های آمریکایی هم می‌گویند اگر یک توافق صلح به سرانجام رسید، انتخابات به تعویق بیفتد. با این حال آنها گفته‌اند این مساله باید بعدا در میان مذاکره‌کنندگان افغان حل و فصل شود که قصد دارند در اسلو دیدار کنند. در همین حال، تا زمانی که توافقی به امضا نرسیده و میان ایالات متحده و طالبان اعلام نشود، این رقابت همچنان ادامه خواهد یافت.