سیستم امریکایی به ترامپ اجازه نمی دهد که برای کمپاین و بقا در قدرت، یک جنگ با پیامدهای گسترده و نامعلوم در ژئوپولتیکی چون خاورمیانه را راه اندازی کند.

دموکراتها فعلا نبض اصلی تایید یا رد سیستم در قبال کنش گری سیاست خارجی این کشور را در دست گرفته اند. دموکراتها به نمایندگی از امریکای خسته از جنگ، به ترامپ اجازه جنگ دیگر در خاورمیانه را نخواهند داد، چون در کنار هزینه هنگفت و سرسام آور، نابودی نیروی انسانی و از بین رفتن جایگاه امریکا در سطح دنیا را در پی دارد.

در قدم دوم، حتی اگر هزینه جنگ را عربستان، قطر و سایر کشورهای دیگر متقبل شود، این افکار عمومی در امریکا و افکار عمومی در سطح جهان است که اجازه آغاز یک جنگ به مراتب خطرناک تر از جنگ افغانستان و عراق را نخواهند داد، چرا که دامنه جنگ با ایران وسیع تر خواهد بود و پیامدهای آن کشورهای دیگر را در بر خواهد گرفت.

از اینرو، کسی به ضرر خود راضی نیست. امریکاییها می دانند که سران برخی کشورهای عربی  فقط به خلاصی از شر ایران، دولت مردان کاخ سفید را تحریک می کنند و پیامد خرد شدن اتوریته و هژمونی واشگنتن را در نظر نمی گیرند.

 این باور وجود دارد که سران برخی کشورهای عرب متحد امریکا تلاش دارند تا از قدرت رو به افول واشنگتن در خاورمیانه در جهت  تضعیف یا حتی تغییر رژیم کنونی ایران در منطقه استفاده کنند و امریکا را ابزار می بینند. امریکاییها نمی خواهند ابزار دشمنی چند بازیگر منطقه ای در خاورمیانه شود و هزینه سیاسی – انسانی آن را بپردازد. حداقل امر این است که در موجودیت و زمان حیات آیت الله خامنه ای رهبر کنونی ایران چنین اتفاقی نمی افتد.

رهبری که مرجعیت دینی و مدیریت استراتژیک جنگ های شبکه ای در منطقه خاورمیانه را طی 30 سال در دست داشته و خود طراح بخش اعظمی از آن بوده است. با آنهم اگر ترامپ دست به این ریسک به شدت امریکا سوز بزند، ایران دست برتر در این جنگ را خواهد  داشت و پیروز میدان خواهد بود. من پیامد این جنگ را در چند پاراگراف زیر محتمل می دانم:

یک-در نخستین ساعات جنگ، شهروندان بحرین مجددا به خیابانها می آیند و اعتراضات مدنی شان را از سر می گیرند. اعتراضاتی که به دلیل برخورد ضد انسانی آل سعود و آل خلیفه به انباشت وحشتناکی از نفرت منجر شده و به انبار باروت می ماند. احتمالا این بار آیت الله خامنه ای به عنوان مرجعیت دینی فتوای ورود به فاز مسلحانه را می دهد و بحرین در موجودیت ماشین جنگی فرسوده عربستان به جنگ داخلی گرفتار می آید.

دو- در روزهای نخستین جنگ ایران و امریکا، هزاران موشک از نوار غزه و جنوب لبنان به زیر قصد زیر و رو کردن زیربناهای اسرائیل فرود خواهد آمد. حزب الله و حماس آمادگی کامل برای جنگی را دارند که سالها منتظر کلید خوردن آنند. نفرت انباشته شده عربهای ضد اسرائیلی، منتظر یک جرقه است. خامنه ای به عنوان یک ابراستراتژیست که طراح مسلح سازی نوار غزه و جنوب لبنان بوده، احتمالا اجازه کلید خوردن جنگ عرب – اسرائیل را به گروه های چریکی فلسطینی و حزب الله می دهد. احتمال پیوستن حشد الشعبی و تیپ فاطمیون و زینبیون و حیدریون به جبهه جنگ ضد اسرائیل وجود دارد. خامنه ای عملا نیرو و توان یک جنگ شبکه ای در اطراف اسرائیل به خصوص بلندی های جولان را دارد و می تواند با مصروف شدن امریکا در جنگ با ایران، نسخه دولت آپارتاید اسرائیل را در هم بپیچد.

سوم- حوثی ها از لاک دفاعی بیرون می شوند و جنگ را از مرزهای خود به درون خاک عربستان به پیش می رانند. حوثی ها منتظر برهم خوردن موازنه ایست که امریکا، غرب، کشورهای عربی مطیع واشنگتن و اسرائیل در مقابل ایران و روسیه و متحدان منطقه ای آن ایجاد کرده اند. جنگ یمن وارد فاز تهاجم می شود. همین اکنون عده زیادی از شهروندان عربستان و شاهزاده های ناراض آل سعود، منتظر یک تحولات بنیاد برافکنند تا مناسبات قدرت در عربستان را تغییر دهد. حوثی ها احتمال سوویچ کننده چنین تحولاتی به شمار می آیند. عربستان همین اکنون در یک جنگ فرسایشی دچار شکست هژمونی و جایگاه خود در سطح منطقه و کشورهای عربی شده است. این حمله می تواند اقشار محروم و مظلوم عربستان را به همکاری و همسویی با حوثی ها همراه کند و فروپاشی این رژیم رقم بخورد.

چهارم- ترکها به خوبی دریافته اند که اروپا و غرب، آنکارا را به عنوان یک بازیگر ضعیف و مطیع قبول دارند، چیزی که با پیشینه این کشور و اهداف بلند مدت دولت اردوغان جور در نمی آید. از این رو ماندن در کنار روسیه  در جهت تامین منافع اقتصادی، امنیتی و سیاسی خود را ترجیح می دهد. چون با این کار از خطر درگیر شدن در جنگ در درون مرزهای خود نیز در امان می ماند. این احتمال وجود دارد که در صورت همکاری ترکیه با امریکا بر علیه ایران،  سوریه نیز قلمرو خود را عقبه استراتژیک و جغرافیایی گروه پ پ ک قرار دهد و به کردهای دو سوی خط اجازه همکاری در جنگ علیه ترکیه را بدهد. از این رو، آنکارا در یک محاسبه منطقی ترجیح می دهد که در کنار جبهه ضد امریکایی در منطقه باشد و جان سالم از این معرکه ببرد.

نویسنده: مصطفی حسینی