در قسمت 16 اثبات شد که قسم دادن خداوند به مقام و عظمت اولیای الهی جایز است؛ دلیل بر این مدعا وقوع چنین سوگندهایی در اسلام است. در این زمینه روایات فراوانی از رسول گرامی اسلام و ائمه(علیهم صلواتالله اجمعین) نقل شده که بر اساس آن، نه تنها سوگند دادن خداوند به اولیای الهی حرام نیست، بلکه مکروه هم نیست.
1- پیامبر گرامی اسلام به فردی نابینا، چنین تعلیم کرد که بگوید: «اللهم! إني أسألك، و أتوجه إليك بمحمد نبي الرحمة»؛
(خدایا از تو درخواست می کنم و به تو روی میآورم به پیامبرت، پیامبر رحمت محمد(صلیالله علیه وآله)/ سنن ابن ماجه، ج1، ص441، مسند احمد، ج3، ص1388، مستدرک حاکم، ج1، 313)
2- ابوسعید خدری از پیامبر گرامی اسلام این دعا را نقل کرده است: «اللهم انی اسألک بحق السائلین علیک و اسألک بحق ممشای هذا»؛
(سنن ابن ماجه، ج1، ص 262، مسند احمد، ج3، حدیث 21)
3- حضرت آدم(علیه السلام) چنین توبه نمود: «اسألک بحق محمد الاّ غفرت لی...»
خداوندا درخواست میکنم به حق محمد من را ببخش/ (الدرالمنثور، ج1، ص59، مستدرک حاکم، ج2، ص615، روح المعانی، ج1، 217)
4- پیامبر اکرم(ص) وقتی فاطمه بنت اسد، مادر حضرت علی(علیهالسلام) را دفن کرد، درباره او چنین دعا کرد: «اغفر لأمّي فاطمة بنت أسد، و لقِّنها حجّتها و وسّع عليها مدخلها بحقّ نبيك محمّد(صلَّىالله عليه و آله) والأنبياء الَّذين من قبلي..»؛
مادرم فاطمه (دختر اسد) را بیامرز و به حق پیامبرت و پبامبران پیشین، جایگاه او را وسیع گردان و از فشار قبر مصون دار./ الفصول المهمه، ص31، ابن صباغ مالکی.
در این نوع جملهها، هرچند لفظ قسم وارد نشده است، ولی مفاد واقعی آنها، به حکم«باء» قسم، سوگند دادن خدا به حقوق اولیا است. این که می گویند: خدایا! از تو در خواست می کنم به حق سائلان؛ یعنی تو را به حق آنان سوگند می دهم.
گردآورنده: سید اسدالله حسینی