امراض روانی یکی از آسیب‌زننده‌ترین مشکلات سلامتی می‌باشد که در کشور ما افغانستان نیز همچون جوامع دیگر، بسیاری از افراد و خانواده‌ها را به خود درگیر کرده‌است. بیماری‌هایی نظیر افسردگی، اضطراب، استرس، بی‌خوابی، وسواس و امثال آن از جمله‌ی این امراض می‌باشند. بر خلاف دیدگاه صرفا مادی، اما از دیدگاه دین می‌توان ریشه‌ی امراض روانی و جسمانی را در رذایل اخلاقی نظیر شرک، نفاق، دروغ، غیبت و امثال آن جستجو کرد.

این صفات منفی در طبیعتِ نفس و روان آشفتگی ایجاد می‌نماید و انسان را در معرض پذیرش بدی‌ها قرار می دهد. کسانی که به فضایل و صفات مثبت اعتقاد ندارند، کاملا وجود و روان خود را به بدی‌ها می‌سپارند و به تدریج طبیعتی کاذب پیدا می‌نمایند.
اما مومن و دین‌دارانی که وظایف دینی خود را انجام می‌دهند و در عین حال دروغ نیز می‌گویند و یا غیبت می‌کنند، درونی متضاد و متغیر پیدا می‌کنند و این تغیّر زمینه‌ساز بیمار‌ی‌های مختلفی در شخص میباشد که تاثیرات آنها در بدن و اعضای انسان آشکار خواهد شد.
به این ترتیب، انسان مومن و دینداری که در برابر رذایل توان کنترل ویا دفاع را ندارد بیشتر در معرض بیماری‌های جسمی و روحی قرار می‌گیرد. از این جهت شناخت مهمترین امراض اخلاقی برای یک انسان مومن و دیندار لازم و ضروری است.
ان‌شاءالله تلاش خواهد شد تا طی چند مطلب، به مهمترین رذایل اخلاقی و راه‌های علاج آن پرداخته شود.

شرک در لغت و اصطلاح:
شرک از نظر لغت به معنای شریک قراردادن است، اما در فرهنگ و اصطلاحات دینی به معنای شریک قراردادنِ موجود دیگری با خدای بزرگ در یکی از مقامات و شئون مخصوص به آفریننده عالم است. شرک از گناهانی است که خداوند(ج) آنرا نمی‌بخشد:
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغْفِرُ أَن يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُ ۚ وَمَن يُشْرِكْ بِٱللَّهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَٰالًۢا بَعِيدًا(سوره نساء،آیه116)
همانا خداوند شرک را نمی‌بخشد و غیر آن را اگر بخواهی می‌بخشد. و هرکسی به خداوند شرک بورزد در گمراهی سخت قرار گرفته است.
 
انواع شرک:
الف- شرک جلی: که همان شرک در اعتقاد است.
ب- شرک خفی: که در عبادت و طاعت می‌باشد.
وَمَا يُؤْمِنُ أَكْثَرُهُمْ بِاللَّهِ إِلَّا وَهُمْ مُشْرِكُونَ(سوره یوسف، آیه106) این آیه بیان شرک خفی می‌باشد که مربوط به ایمان‌آورندگان است، ما اگر در طاعت و عبادت شروط بندگی را را رعایت ننماییم به نوعی گرفتار شرک خفی می‌شویم.
ج- شرک در عمل: یعنی انسان آنچه را در زبان دارد در عمل نیز همان را پیاده کند. فرق این با نفاق در آن است که در نفاق، انسان منافق حتی اعتقادی به گفته‌های خودش ندارد ولی در شرک خفی و در میدان عمل، انسان توان عمل به گفته‌های خود را ندارد.
 
راه علاج شرک:
1- ایمان: امیرالمومنین حضرت امام علی (ع) می‌فرماید: فرض الله الایمان تطهیرا من الشرک
خداوند متعال، ایمان را برای تطهیر از شرک واجب کرده است.(نهج البلاغه،حکمت 252)
 2- تقوا و توکل: بهترین راه نجات از دام شرک توکل به خداوند سبحان و تقواپیشگی می‌باشد چنانچه در قرآن کریم آمده است که: وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُه(سوره طلاق،آیه 2-3) کسی که تقوای الهی داشته باشد برای او رهایی از هر بیماری فراهم می‌شود. و از راهی که گمان نمی‌رود رزق شفا به او می‌رسد و کسی که توکل به خداوند نماید در هر امری او را کفایت است.

ادامه دارد...
 
گردآورنده: سیدعبدالحکیم موسوی