بر اساس خبرها بند سلما از سوی صدراعظم هندوستان و رئیس جمهور افغانستان افتتاح شد. نارندرا مودی صداعظم هندوستان که صبح روز شنبه وارد هرات شد در مراسم افتتاح بند سلما شرکت کرد و همراه با محمداشرف غنی رئیس جمهور کشور ما با فشار دادن دکمه، بند مذکور را افتتاح کردند.
بند سلما که کار ساخت و اعمار آن از سال ۲۰۰۵ میلادی شروع شده و تا میانه سال ۲۰۱۶ میلادی ادامه داشت، پس از ۱۱ سال کار دوامدار، سرانجام به تاریخ ۱۵/ ۳/ ۱۳۹۵ خورشیدی به پایه اکمال رسیده و در همین روز؛ توسط سران هند و افغانستان، افتتاح شد.
بر اساس نظر کارشناسان، هدف ساختمان بند دوستی عبارت است از فراهم آوری آب مطمئن به ۳۵۰۰۰ هکتار زمین زراعتی موجود و تهیه آب برای ۴۵۰۰۰ هکتار جدید و همچنان تولید ۴۲ میگاوات برق.
بند سلما در نواحی بالایی هریرود در نزدیکی چشت شریف در ولایت هرات موقعیت دارد. این بند به کمک هندوستان با هزینه ی بالغ بر ۲۹۰ میلیون دالر ساخته شده است. انتظار می رود که این پروژه برقآبی (هیدروالکتریک) ظرفیت تولید ۴۲ میگاوات برق و همچنان ظرفیت آبیاری حدود ۸۰ هزار هکتار زمین را دارا باشد.
این نیروگاه از سه بخش ۱۴ میگاواتی که هر کدام از آنها در قسمت پی (تحتانی) اعمار گردیده، تشکیل گردیده است. یک لین انتقالی تک - سرکته ۱۱۰ کیلوولت با طول ۱۵۷ کیلومتر جهت انتقال برق به شهر هرات ساخته شده که دارای سه توربین ۱۴ میگاوات می باشد.
پروژه بند سلما دارای یک سد سنگریزه ای به ارتفاع ۱۷۰.۵ متر، یک نیروگاه برقی با سه بخش ۱۴ میگاواتی و عرض سرریز ۲۴ متر می باشد. این بند شامل سه مخزن – هر کدام با طول ۱۰ و عرض ۸ متر میباشد. حوض ذخیره آب آن تقریبا ۲۲ کیلومتر طول و ۳ کیلومتر عرض دارد.
پروژه بند دوستی سلما در اصل و اساس، از طرحها و ابتکارات دوره داوود خانی بوده که همراه با بسیاری از طرحهای ناتمام دیگر، به حکومت های کنونی به ارث رسیده و در واقع می توان به این طرحها، پروژه ها و طرحهای ارزشمند و ماندگاری نام نهاد که جزو کارکردهای سردار محمد داوود خان و دوره شکوفای جمهوری او بود که با تاسف، اجل مهلت تطبیق و عملی ساختن آنها را از وی گرفت.
در هر حال، افتتاح بند سلما در اولین روز هفته با سخنان صدر اعظم هند و رئیس جمهور کشور ما همراه بود و آقای اشرف غنی با ادبیاتی دولت و ملت هند را مخاطب قرار داد و به گونه ای از آنها سپاس و قدردانی کرد که از طرفی شایسته آن دولت و ملت است و از سوی دیگر نیز می تواند برای سران اسلام آباد، بیش از هر زمان دیگر، محرک و وسوسه کننده باشد.
رئیس جمهور کشور ما آقای اشرف غنی در بخشی از صحبت های خویش، از لطفها و کمکهای دولت هند، این چنین سپاسگزاری کرد و گفت:" ما از اين رو سپاس خود را از هندوستان دو چندان مي كنيم زيرا الگويي ارائه مي دارد كه جوهر آن را سازندگي، همكاري و كمك به آباداني تشكيل مي دهد. به همين دليل است كه امروزه نام هند در كشور ما و در منطقۀ ما با خاطره هايي شيرين، تاريخي و بياد ماندني گرِه خورده است.
مردم افغانستان، هند امروز را با بناي ساختمان زيبا و شكوهمند پارلمان افغانستان مي شناسند، كه هديۀ پرمعنا و گران بهای بزرگ ترين دموكراسي جهان به دموکراسی جوان و نوپای ماست. با شاهراه دلارام-زرنج مي شناسند كه خط اتصال تجارت و بازرگاني براي مناطق محروم مانده از انکشاف ماست و اكنون با سلما مي شناسند كه سرچشمۀ نور و خرمی براي هزاران خانوادۀ ماست.
علاوه بر آن، هند بیش از دو صد پروژه خرد و بزرگ دیگر را برای کشور ما به انجام رسانده است. به کمک این کشور دوست، فرصت های آموزشی به بیشتر از ۱۷ هزار جوان افغان فراهم گردیده است که سرمایه عظیم بشری را تشکیل می دهند و در رقم زدن به آینده کشور و تداوم دوستی میان دو ملت نقشی انکار ناپذیر خواهند داشت.
امروزه جوانان ما در ورزش کرکت از کشور هند الگو می گیرند، تشکر از همکاری تان جناب صدراعظم هند! اینک هند برای ما به معنای روشنایی، سرسبزی و پویایی است. امروز با افتتاح بند سلما نسل اولِ پروژه هاي كمكي بزرگ هندوستان به اتمام مي رسد، و اميد است در فرصت مناسب شاهد آغاز نسل دومِ چنين پروژه هاي بزرگ و ماندگار باشيم."
واقعیت این است که در عرض و طول روابط ما با کشور پاکستان، اسلام آباد نه یک چنین کمکهای عظیم و ارزشمندی به کابل و دولت و مردم افغانستان کرده و در نتیجه زمینه آن هم فراهم نشده تا سران افغانستان، از کمکهای مقامات دولتی پاکستان، تجلیلی را داشته باشند که امروز و در مراسم افتتاح بند بزرگ سلما، رئیس جمهور کشور ما از دولت و ملت نجیب هند داشت.
در هر حال، آنچه از ظاهر قضایا بر میاید، و بر رغم اظهار رضایت مقامات پاکستانی از رابطه نزدیک کابل-دهلی، اما به نظر می رسد نباید توقع کرد که سران اسلام آباد بتوانند خود را قانع کنند تا این گونه کمکهای کشور هند به افغانستان دوامدار باشد و هر بار نیز به وسیله مقامات کابل از کمکها و خوبی های دولتمردان هند آنگونه تجلیل و تعظیم شود.
اما از طرفی نیز گویا سران کابل چنانکه از بخشی دیگر از اظهارات رئیس جمهور در مراسم افتتاح بند سلما بر میاید، به دشواری روابط نزدیک تر با هند واقف اند و با در نظرداشت همه موانع و مشکلات، بر ادامه راه مصر و مصمم اند.
در هر حال، امید می رود تا دولتمردان ما با اتخاذ سیاستی درست و مدبرانه، کاری کنند که هم از رابطه نزدیک با هند سود ببرند و هم سران اسلام آباد را وسوسه و وادار به واکنش و عکس العمل های ویرانگر و خونین برای مردم و کشور خویش نکنند.
بند سلما که کار ساخت و اعمار آن از سال ۲۰۰۵ میلادی شروع شده و تا میانه سال ۲۰۱۶ میلادی ادامه داشت، پس از ۱۱ سال کار دوامدار، سرانجام به تاریخ ۱۵/ ۳/ ۱۳۹۵ خورشیدی به پایه اکمال رسیده و در همین روز؛ توسط سران هند و افغانستان، افتتاح شد.
بر اساس نظر کارشناسان، هدف ساختمان بند دوستی عبارت است از فراهم آوری آب مطمئن به ۳۵۰۰۰ هکتار زمین زراعتی موجود و تهیه آب برای ۴۵۰۰۰ هکتار جدید و همچنان تولید ۴۲ میگاوات برق.
بند سلما در نواحی بالایی هریرود در نزدیکی چشت شریف در ولایت هرات موقعیت دارد. این بند به کمک هندوستان با هزینه ی بالغ بر ۲۹۰ میلیون دالر ساخته شده است. انتظار می رود که این پروژه برقآبی (هیدروالکتریک) ظرفیت تولید ۴۲ میگاوات برق و همچنان ظرفیت آبیاری حدود ۸۰ هزار هکتار زمین را دارا باشد.
این نیروگاه از سه بخش ۱۴ میگاواتی که هر کدام از آنها در قسمت پی (تحتانی) اعمار گردیده، تشکیل گردیده است. یک لین انتقالی تک - سرکته ۱۱۰ کیلوولت با طول ۱۵۷ کیلومتر جهت انتقال برق به شهر هرات ساخته شده که دارای سه توربین ۱۴ میگاوات می باشد.
پروژه بند سلما دارای یک سد سنگریزه ای به ارتفاع ۱۷۰.۵ متر، یک نیروگاه برقی با سه بخش ۱۴ میگاواتی و عرض سرریز ۲۴ متر می باشد. این بند شامل سه مخزن – هر کدام با طول ۱۰ و عرض ۸ متر میباشد. حوض ذخیره آب آن تقریبا ۲۲ کیلومتر طول و ۳ کیلومتر عرض دارد.
پروژه بند دوستی سلما در اصل و اساس، از طرحها و ابتکارات دوره داوود خانی بوده که همراه با بسیاری از طرحهای ناتمام دیگر، به حکومت های کنونی به ارث رسیده و در واقع می توان به این طرحها، پروژه ها و طرحهای ارزشمند و ماندگاری نام نهاد که جزو کارکردهای سردار محمد داوود خان و دوره شکوفای جمهوری او بود که با تاسف، اجل مهلت تطبیق و عملی ساختن آنها را از وی گرفت.
در هر حال، افتتاح بند سلما در اولین روز هفته با سخنان صدر اعظم هند و رئیس جمهور کشور ما همراه بود و آقای اشرف غنی با ادبیاتی دولت و ملت هند را مخاطب قرار داد و به گونه ای از آنها سپاس و قدردانی کرد که از طرفی شایسته آن دولت و ملت است و از سوی دیگر نیز می تواند برای سران اسلام آباد، بیش از هر زمان دیگر، محرک و وسوسه کننده باشد.
رئیس جمهور کشور ما آقای اشرف غنی در بخشی از صحبت های خویش، از لطفها و کمکهای دولت هند، این چنین سپاسگزاری کرد و گفت:" ما از اين رو سپاس خود را از هندوستان دو چندان مي كنيم زيرا الگويي ارائه مي دارد كه جوهر آن را سازندگي، همكاري و كمك به آباداني تشكيل مي دهد. به همين دليل است كه امروزه نام هند در كشور ما و در منطقۀ ما با خاطره هايي شيرين، تاريخي و بياد ماندني گرِه خورده است.
مردم افغانستان، هند امروز را با بناي ساختمان زيبا و شكوهمند پارلمان افغانستان مي شناسند، كه هديۀ پرمعنا و گران بهای بزرگ ترين دموكراسي جهان به دموکراسی جوان و نوپای ماست. با شاهراه دلارام-زرنج مي شناسند كه خط اتصال تجارت و بازرگاني براي مناطق محروم مانده از انکشاف ماست و اكنون با سلما مي شناسند كه سرچشمۀ نور و خرمی براي هزاران خانوادۀ ماست.
علاوه بر آن، هند بیش از دو صد پروژه خرد و بزرگ دیگر را برای کشور ما به انجام رسانده است. به کمک این کشور دوست، فرصت های آموزشی به بیشتر از ۱۷ هزار جوان افغان فراهم گردیده است که سرمایه عظیم بشری را تشکیل می دهند و در رقم زدن به آینده کشور و تداوم دوستی میان دو ملت نقشی انکار ناپذیر خواهند داشت.
امروزه جوانان ما در ورزش کرکت از کشور هند الگو می گیرند، تشکر از همکاری تان جناب صدراعظم هند! اینک هند برای ما به معنای روشنایی، سرسبزی و پویایی است. امروز با افتتاح بند سلما نسل اولِ پروژه هاي كمكي بزرگ هندوستان به اتمام مي رسد، و اميد است در فرصت مناسب شاهد آغاز نسل دومِ چنين پروژه هاي بزرگ و ماندگار باشيم."
واقعیت این است که در عرض و طول روابط ما با کشور پاکستان، اسلام آباد نه یک چنین کمکهای عظیم و ارزشمندی به کابل و دولت و مردم افغانستان کرده و در نتیجه زمینه آن هم فراهم نشده تا سران افغانستان، از کمکهای مقامات دولتی پاکستان، تجلیلی را داشته باشند که امروز و در مراسم افتتاح بند بزرگ سلما، رئیس جمهور کشور ما از دولت و ملت نجیب هند داشت.
در هر حال، آنچه از ظاهر قضایا بر میاید، و بر رغم اظهار رضایت مقامات پاکستانی از رابطه نزدیک کابل-دهلی، اما به نظر می رسد نباید توقع کرد که سران اسلام آباد بتوانند خود را قانع کنند تا این گونه کمکهای کشور هند به افغانستان دوامدار باشد و هر بار نیز به وسیله مقامات کابل از کمکها و خوبی های دولتمردان هند آنگونه تجلیل و تعظیم شود.
اما از طرفی نیز گویا سران کابل چنانکه از بخشی دیگر از اظهارات رئیس جمهور در مراسم افتتاح بند سلما بر میاید، به دشواری روابط نزدیک تر با هند واقف اند و با در نظرداشت همه موانع و مشکلات، بر ادامه راه مصر و مصمم اند.
در هر حال، امید می رود تا دولتمردان ما با اتخاذ سیاستی درست و مدبرانه، کاری کنند که هم از رابطه نزدیک با هند سود ببرند و هم سران اسلام آباد را وسوسه و وادار به واکنش و عکس العمل های ویرانگر و خونین برای مردم و کشور خویش نکنند.
مولف : سیدفاضل محجوب