ناتو در مورد مقابله با حملات احتمالی روسیه به کشورهای اروپایی و تشدید عملیات علیه داعش تصمیم‌گیری می‌کند.

وزیران دفاع ۲۸ کشور عضو سازمان پیمان اتلانتیک شمالی - ناتو - در نشستی در بروکسل، نگرانی برخی از کشورهای عضو در مورد احتمال حمله نظامی روسیه به بعضی کشورهای عضو را مورد بررسی قرار داده و اقداماتی را پیشنهاد کرده‌اند.

وزیران دفاع ناتو در نشست بروکسل توافق کردند که با توجه به اشغال شبه جزیره کریمه توسط روسیه در سال ۲۰۱۴ و ادامه حمایت آن کشور از جدایی‌طلبان اوکراین، لازم است در جهت منصرف کردن دولت روسیه از حمله به سایر کشورهای اروپایی به ویژه کشورهای کمونیستی سابق اقداماتی صورت گیرد.

ناتو در شش کشور از کشورهایی که در گذشته تحت حکومت کمونیستی بودند، یک واحد نظامی با حدود ۱۰۰۰ نفر را مستقر می کند. یک نیروی ۴۰۰۰۰ نفری واکنش سریع نیز برای اعزام به منطقه عملیاتی تشکیل خواهد شد.

قرار است در حاشیه اجلاس ناتو در بروکسل، موضوع تشدید عملیات هوایی علیه داعش در عراق و سوریه نیز مورد بررسی قرار گیرد.

در همین حال، تدابیر تازه ای که ناتو اتخاذ کرده اگرچه به ظاهر نشان می دهد که روسیه به رهبری پوتین در حال انفعال و کنش پذیری قرار گرفته است؛ اما ناظران مسایل استراتژیک می گویند که بسیار بعید است که روسیه بدون محاسبه هزینه های احتمالی اقدامات خود در قبال کریمه و اوکراین، وارد عرصه شده باشد.

به باور ناظران، اینکه روسیه به رغم اقدامات تنبیهی و تهدیدهای نه چندان تلویحی ناتو، امریکا و اروپا همچنان به استقرار نیروهای خود در مرزهای شرقی اوکراین ادامه داده و از جانب دیگر، ادبیات هشدارآمیز خود نسبت به دولت موقت اوکراین را کنار نگذاشته است، این نشان می دهد که ولادیمیر پوتین برخلاف ظاهر آرام و ساکت اش، با پشتگرمی نیرومندی به مصاف رقبای غربی اش رفته است.

روسیه تاکنون تقریبا به هر کنش ناتو و غرب، واکنش های مساوی و مشابه نشان داده است و این بدان معناست که این کشور آماده است روند تقابل با غرب را فراتر از مساله اوکراین و کریمه، توسعه دهد.

ناظران می گویند که ناتو و غربی ها نیز هرگز تصور نمی کردند که روس ها تا این میزان، آماده رویارویی با غرب باشند.

اما براساس این تصمیم های تازه، انتظار می رود ناتو همچنان به توسعه سلطه نظامی خود در شرق اروپا ادامه دهد. این تصمیم، البته تنها به تاسیس پایگاه نظامی، محدود نخواهد شد و پیش بینی می شود اوکراین که اکنون عضویت ناتو را ندارد به سرعت، به عضویت پیمان آتلانتیک شمالی درآید.

اما این اقدام، بر اساس قراین موجود، از سوی روسیه بی پاسخ نخواهد ماند و پوتین شاید متقابلا به دنبال تاسیس یک اردوی نظامی متشکل از جمهوری های تحت نفوذ خود در برابر غرب برآید.

همه این تحولات در کنار هم، پیمان نامه های بین المللی در زمینه صلح جهانی را بیشتر از پیش زیر سؤال می برد و امنیت جهان را شکننده تر از پیش خواهد کرد.

پیش از این، مقام های روسی با انتقاد از برخورد غرب با روسیه در بحران اوکراین، از تغییر در دکترین نظامی کشور شان خبر دادند.

میخائیل پوپوف؛ معاون رئیس شورای امنیت ملی روسیه سال گذشت در اوج تنش روسیه و غرب بر سر اوکراین، گفت:"واقعیات زندگی نشان می‌دهد که به ثبات دوستی برخی شرکای غربی‌ مان نمی ‌توان اطمینان کرد و به این دلیل هم متاسفانه، شرایط سیاسی بسیار سنگینی ایجاد شده است."

وی افزود:"زیرساخت‌ های نظامی کشورهای عضو ناتو از جمله از طریق پذیرش اعضای جدید" به مرزهای روسیه نزدیک می‌ شود و این سازمان به تنش موجود بین روسیه و غرب دامن می ‌زند.

به گفته او، یک گروه کاری ویژه در شورای امنیت ملی روسیه تشکیل شده تا نحوه تجدید نظر در دکترین نظامی را بررسی کند. معمولا دکترین نظامی به نوع تجهیزات و تسلیحات مورد استفاده شاخه‌های مختلف نیروهای مسلح و نحوه به کارگیری و نقش این نیروها در جنگ اشاره دارد.

خبرگزاری های روسی گزارش داده اند که روسیه در حال حاضر برنامه‌ای به ارزش ۶۴۰ میلیارد دالر را در دست اجرا دارد به نحوی که تا سال ۲۰۲۰، هفتاد درصد تسلیحات مورد استفاده ارتش روسیه ساخت داخل باشد.

تحلیلگران مسایل نظامی می گویند که این تصمیم روسیه اگرچه تصور می شود به صورت واکنشی و در قبال مواضع ضد روسی ناتو و غرب در قبال بحران اوکراین، اتخاذ می شود؛ اما شدیدا تحریک آمیز و نشانگر آغاز عملی پیش نیازهای اساسی رویارویی بلوک های شرق و غرب بر سر میراث های به جا مانده از شوروی سابق است.

واقعیت این است که ناتو با جذب اعضای جدید از میان جمهوری های کوچک اروپای شرقی که سابقا تحت سیطره کامل شوروی قرار داشتند، روسیه تحت رهبری پوتین را که تلاش می کند تا قدرت تاریخی روسیه را با بازگشت مجدد به سرزمین هایی که روزی تحت سلطه مستقیم شوروی بودند برگرداند، به واکنش برانگیخت.

همچنین ناتو تلاش کرد تا با ایجاد سامانه دفاع موشکی در برخی از جمهوری های اروپایی سابقا در اشغال شوروی، راه را بر هرگونه تحرک نظامی روسیه برای بازگشت به این جمهوری ها ببندد.

با این حساب، آغازگر نبرد جاری، در واقع ماجراجویی های بلندپروازانه غرب بوده است؛ اما در این میان نباید از یاد برد که استراتژیست های نظامی غرب، به خوبی متوجه شده اند که پوتین، پیشتر تلاش های گسترده ای را برای احیای شوروی به راه انداخته است و تحرکات نظامی ناتو در کشورهای همسایه روسیه نیز بیشتر به هدف پیشگیری از به ثمر نشستن طرح های راهبردی و توسعه طلبانه پوتین به اجرا درآمده است.

رویدادهای اوکراین اما تلاش های پیشگفته دوطرف که بیشتر به نبردی غیر مستقیم شباهت داشت را وارد فضای تازه ای کرد؛ فضایی که دیگر دو طرف از موضع گیری علیه همدیگر، سنگرکنی و راه اندازی نیروهای ویژه واکنش سریع برای رویارویی نظامی بالقوه ابایی ندارند و مستقیما وارد یک جنگ سرد تمام عیار و چه بسا مقدمه چینی برای جنگ گرم شده اند.

اگرچه این تنش ها تاکنون در مرحله تحریم های اقتصادی و هشدارهای سیاسی قرار دارد؛ اما ناظران می گویند که روند اوضاع، به نحو نگران کننده و غیر قابل مهاری به سمت یک جنگ مستقیم تمام عیار پیش می رود.

کارشناسان می گویند که تنش های جاری میان غرب و روسیه به اندازه ای عملی و آشکار گشته است که اهمیت جنگ های نیابتی با اهرم هایی مانند تحریم، انسداد ذخایر مالی، بلوکه کردن دارایی ها و بستن حساب های بانکی، ممنوعیت سفر مقامات و قطع صدور انرژی و... را تحت الشعاع قرار داده و آنها در مراحل بعدی اهمیت قرار گرفته اند.

با این حساب، انتظار می رود نشست وزیران دفاع ناتو، سرآغاز فصل تازه تنش و چه بسا آغاز رسمی جنگ سرد میان روسیه و غرب باشد؛ نشستی که هدف اصلی آن روسیه و داعش اعلام شده است.

در مورد داعش نیز اختلاف نظرهای عمیق و شدیدی میان روسیه و ناتو وجود دارد. روسیه معتقد است که ناتو یا دست کم ترکیه به عنوان یکی از اعضای آن، حامی اصلی داعش است و هدف از ایجاد این گروه، اقدام علیه منافع و مناطق تحت نفوذ روسیه در منطقه است. به همین دلیل، ناتو را در جنگ علیه داعش و تروریزم در سوریه در برابر خود می بیند نه در کنار خود.

با این اوصاف، آینده خطرناک و پیچیده ای در انتظار صلح جهانی است و وضعیت کنونی، آشکارا نشان می دهد که جهان برای یک جنگ بزرگ دیگر، در حال صف آرایی نظامی است.