بمباران مواضع پ ک ک (PKKدر شمال اقلیم کردستان عراق فصل جدیدی از خشونت ها را پیش روی منطقه خاورمیانه گشوده است. آتش کینه ای با قدمتی نزدیک به ۴۰ سال بین کردهای کارگران کردستان و دولت ترکیه در عمق خاک این کشور مجددا روشن شده است. این درگیری ها در یکی از حساس ترین فصول تاریخی خاورمیانه به وقوع می پیوندد که می تواند منجر به پیچیده تر شدن موضوع برطرف نمودن خصومت ها در منطقه گردد.

از ابتدای آغاز درگیری های در سوریه، ترکیه به عنوان یکی از مهمترین کشورهای پشتیبانی کننده مخالفین بشار نقش مخربی را در روند مبارزه با تروریسم در سوریه ایفا نموده است. بازیگران دولتی فعال در عرصه نبردهای سوریه بازی بی پایانی را شروع نموده اند که به سختی می توان برنده ای را برای این ماراتن خونین مشخص کرد. تمامی این کشورها بازی در فضای سوریه را جزئی از سیاست خارجی خود می دانند.در این میان این فقط ترکیه است که امنیت داخلی خود را هزینه ای برای پشتیبانی از سیاست هایش در سوریه نموده است. جنگ در سوریه دیوارهای همسایه های خود را نیز خونین کرده است.

در شرایط کنونی این کشور نمی توان با قاطعیت در مورد عواقب حذف هر یک از فعالین میدانی آن اظهار نظری نمود. در صورتی که رقیب قدرتمند داعش یعنی جبهه النصره از مناطق شمالی پاکسازی گردد نتیجه ی آن قدرتمند تر شدن دولت خود خوانده ابوبکر بغدادی خواهد بود که تمامی نیرو های منفک شده از این جبهه را جذب خواهد نمود و در مناطق تحت تسلط آن مستقر خواهد کرد. به یاد داشته باشیم که جناح های مخالف همواره دارای اثر تقویت ناخواسته برای یکدیگر هستند. حضور پررنگ شبه نظامیان ورزیده ی PKK در سوریه خواهد توانست معادلات تمامی بازیگران میدانی این کشور را تغییر دهد.

شروع درگیری های PKK با ارتش ترکیه می تواند فرصتی برای تغییر معادلات در مناطقی از سوریه تلقی گردد. PKK یک گروه ذاتاً نظامی است که در عرصه ی سیاسی اقلیم کردستان عراق با رقبای قدرتمندی مانند حزب دموکرات کردستان و حزب اتحاد میهنی کردستان عراق مواجه است. همچنین در ترکیه نیز پیروزی حزب کردیدموکراتیک خلق ها در انتخابات پارلمانی این کشور فرصت فعالیت سیاسی-انقلابی تکرو در جامعه کردی ترکیه را از این گروه گرفت. حال همگان پ ک ک را صرفاً یک جریان نظامی مخالف دولت در ترکیه می شناسند.

تخریب خط لوله انتقال نفت اقلیم کردستان به ترکیه توسط PKK به منزله قطع شاهرگ حیاتی اقتصاد بارزانی محسوب گردید. اقدامی که خشم مقامات اقلیم را بر انگیخت. ترور مدیر بخش تعمیرات خط لوله شرکتNorth Oil Company در کرکوک نیز این پیام را صادر نمود که تخریب زیرساخت های اقلیم امری تصادفی نبوده است و جنگ با ترکیه تمام اقلیم را در بر خواهد گرفت. شاید بارزانی دیگر علاقه ای به پناه دادن به بزرگترین دشمن همسایه قدرتمند شمالی خود نداشته باشد. از این روست که پس از بمباران هوایی روستاهای شمال اقلیم، بارزانی PKK را مقصر اصلی کشته شدن هموطنان کرد خود دانست. ساده انگاری خواهد بود اگر فکر کنیم فرماندهان PKK هشدار مسعود بارزانی را در مورد ترک اقلیم جدی بگیرند.

با این حال می توان نقشی نو برای مبارزین PKK در شمال سوریه قائل شد. هم مسلکان این گروه در شمال سوریه تحت عنوان یگان های مدافع خلق یکی از اصلی ترین خطوط مبارزاتی را علیه داعش برقرار کرده اند. همچنین می توان ادعا کرد که سلاح این یگان ها تا کنون نیروهای ارتش عربی سوریه را مورد هدف قرار نداده اند و می توان از آنها به عنوان متحدین غیر رسمی و غیر علنی بشار نام برد. فرماندهی سیاسی این گروه (PYD) نیز بارها بر لزوم حفظ وحدت کشور سوریه و عدم مداخله مزدوران خارجی در سرنوشت این کشور تاکید نموده اند. از سوی دیگر کردها به عنوان موثق ترین هم پیمان غرب در درگیری های ضد داعش حضور دارند. به طوری که خیل عظیمی از سلاح ها و آموزش ها تا کنون در اختیار این گروه قرار گرفته است.بنابر این می توان کردها را فصل مشترک دوستان بشار و غرب دانست.

حال در منطقه ، عرصه ای به نام اقلیم کردستان عراق برای PKK درحال تنگ تر شدن و اقلیمی دیگر به نام شمال سوریه در حال وسیع تر شدن است. شاید بتوان انتظار داشت که در صورت ادامه دار بودن درگیری ها در شمال اقلیم و از بین بردن تاسیسات و استحکامات PKK در ارتفاعات مرزی ترکیه توسط ارتش اردوغان ، کردهای PKK جبهه جدیدی از درگیری ها را در شمال سوریه و در جبهه جنوبی ترکیه بگشایند. جبهه ای که جنگ در آن برای ترکیه با شائبه های همکاری با داعش در مبارزه با کردها همراه خواهد بود. همچنین ممکن است که سلاح جوی بشار عرصه را بر جنگنده های ترک تنگ تر نماید. تصمیم با بشار است!

ترکیه همواره اصلی ترین دشمن خود را گروه تروریستی PKK نامیده است و نشان داده که برای جلوگیری از رشد این جریان حاضر به اتخاذ هر نوع تصمیمی است. نگرانی های انقره/ آنکارا از پیشروی های یگان های کرد سوری در خاک سوریه و در امتداد مرزهای ترکیه نگرانی مقامات کاخ سفید اردوغان را بر انگیخته به طوری که طرح ایجاد منطقه ی امن در شمال سوریه توسط ترک ها مطرح شده است. شاید زمان آن فرا رسیده است که تهدید تاسیس اقلیم کردستان غربی، عاملی بازدارنده برای سیاست های جاه طلبانه اردوغان تلقی گردد.

می دانیم که وضعیت میدانی ارتش عربی سوریه در بسیاری از مناطق ، روبه رشد نیست و نتایج افزایش هزینه های جنگ سوریه برای انقره خواهد توانست مقامات این کشور را با انعطاف پذیری بیشتری بر سر میز مذاکرات بیاورد. حال بشار در مقابل یک تصمیم تاریخی قرار دارد. آیا موافقت با تاسیس اقلیم کردستان سوریه در شرایط کنونی و منتقل کردن بحران به خاک ترکیه تصمیمی عاقلانه خواهد بود؟
به نظر می رسد صرف به وجود آمدن این سوال بدون در نظر گرفتن پاسخ های احتمالی و نتایج آن ابزاری قدرتمند در دستان دوستان بشار و علیه آنکارا خواهد بود.

نویسنده: حمید ثانی
منبع: ایران الیوم