روابط ترکیه و داعش همواره یکی از موضوعات مساله ساز در مبارزه با تروریزم در خاور میانه بوده است.
اتهام ها و ادعاهای فراوانی وجود دارد که ترکیه از داعش حمایت می کند. دست کم یکی از راضی کننده ترین استدلال ها این است که ترکیه مرزهای خود با سوریه را به روی کسانی که از سراسر جهان برای پیوستن به داعش و دیگر گروه های تروریستی به آنجا می روند باز گذاشته است.
البته ادعاها در این خصوص به همینجا ختم نمی شود.
ترکیه تا همین اواخر به ائتلاف ضد داعش به رهبری امریکا اجازه نداد از قلمرو این کشور بر علیه داعش استفاده کند. این کشور همچنین متهم است که نفت تولیدشده در مناطق تحت سلطه داعش در عراق و سوریه را می خرد و به این ترتیب، با داعش داد و ستد مالی و بازرگانی برقرار کرده است.
همچنین نخست وزیر ترکیه باری اعتراف کرد که ۶۰۰ شهروند ترک در صفوف داعش در عراق و سوریه می جنگند و حدود ۱۰۰ نفر از آنها نیز در این جنگ ها کشته شده اند.
مسایلی که موضع منتقدان ترکیه در برخورد با داعش مبنی بر حمایت رژيم اردوغان از تروریزم را تقویت می کند.
با این حال، ترکیه اخیرا شاهد یک حمله تروریستی مهیب و خونین بود؛ حمله ای که شماری از فعالان کرد را در شهر سوروچ آماج قرار داد و ده ها کشته و زخمی بر جای گذاشت.
ترکیه داعش را مسؤول شناخت؛ اتهامی که کردها را راضی نکرد. البته عملکرد بعدی ترکیه در برخورد با کردها این نارضایتی را تقویت کرد.
دفتر نخست وزیری ترکیه با صدور بیانیهای تائید کرد که جنگنده های این کشور مواضع حزب کارگران کردستان (پکک) در شمال عراق را بمباران کرده اند.
پیش از این اخباری گزارش یافته بود که حاکی از حمله جنگنده های ترکیه به هفت محل استقرار پکک در شمال عراق بود.
هواپیماهای ترکیه به مناطق کوهستانی قندیل نیز حمله کرده اند که طبق گزارش ها، کادر رهبری پکک در این منطقه مستقر است.
دولت ترکیه، حزب کارگران کردستان را یک گروه «تروریستی» میداند؛ اما این گروه به گروه های کرد دیگر در عراق و سوریه وابسته است که در خط مقدم نبرد با داعش قرار دارند.
به همین دلیل کارشناسان می گویند که ترکیه به دلیل «تروریستی» خواندن این گروه کرد، داعش را تروریستی نمی داند و یکی از مهم ترین اهداف این کشور در حمایت از داعش نیز تضعیف کردها است.
دفتر نخست وزیری ترکیه گفته است که هواپیماهای این کشور، انبار تسلیحاتی و پناهگاه های این گروه در کوهستان های شمال عراق را هدف قرار دادهاند.
این اولین عملیات نظامی ارتش ترکیه علیه مواضع پکک طی دو سال اخیر به شمار میرود.
احمد داود اوغلو؛ نخستوزیر ترکیه گفته است که عملیات امنیتی علیه داعش و نیروهای کرد، ادامه خواهد داشت.
او این سخنان را در پی اولین حملات هوایی این کشور علیه اهداف متعلق به داعش در داخل خاک سوریه بیان کرد.
نخستوزیر ترکیه اعلام کرد که این حملات کاملا موفقیتآمیز بوده است.
ترکیه همزمان ادعا کرده که به مواضع گروه داعش در خاک سوریه هم حمله کرده است.
با این حال، کارشناسان می گویند که بعید است ترکیه با داعش وارد یک مبارزه جدی و واقعی شود.
به باور آنها، اعلام خبر حمله به داعش از سوی ترکیه فارغ از اینکه اساسا صورت گرفته یانه و یا اینکه چقدر موفقیت آمیز بوده است، نشانگر تلاش دولت اردوغان برای فرونشاندن آتش خشم کردها و دیگر گروه های ناراضی داخل ترکیه از سیاست های دولت اردوغان در برابر داعش و تروریزم است.
به تعبیر دیگر، اعلام خبر حمله ترکیه به داعش، مصرف داخلی دارد و نشان دهنده تغییری مهم در رویکرد پیشین این کشور در حمایت از داعش و تروریزم نیست.
همزمان نخست وزیر ترکیه از بازداشت نزدیک به ۳۰۰ نفر در سراسر ترکیه خبر داد.
به گفته او هدف این عملیات سه گروه داعش، کردهای وابسته به پکک و اعضای یکی از گروههای چپگرا بوده است.
در استانبول بیش از ۵۰۰۰ نیروی نظامی در عملیات تجسس از ۱۴۰ خانه حضور داشتند.
در جریان این عملیات، شماری از اعضای شاخه جوانان حزب کارگران کردستان ( پکک) و همچنین گروه چپگرای موسوم به جبهه آزادیبخش مردمی ترکیه بازداشت شدند.
خبرگزاری دولتی آناتولی از بازداشت شماری در شهرهای آنکارا، ازمیر و شانلی اورفا در نزدیکی مرز با سوریه خبر داد.
کارشناسان با اشاره به این عملیات و دستگیری های وسیع فعالان کرد و چپ می گویند که دولت اردوغان پس از رویداد سوروچ به جای حمله همه جانبه به داعش که در یک قدمی ترکیه قرار دارد، از این رویداد به عنوان بهانه ای علیه نیروهای کرد و سرکوب سیاسی و مدنی مخالفان و منتقدان خود استفاده می کند.
در یک رویداد دیگر، روزنامه حریت ترکیه از توافق واشنگتن و انقره درباره ایجاد منطقه پرواز ممنوع در آسمان سوریه خبر داده است.
مقامات ترکیه حصول توافق را تایید کرده و گفته اند که طبق این توافق امریکا میتواند از «پایگاه هوایی اینجرلیک» ترکیه که نزدیک سوریه قرار دارد، استفاده کند.
روزنامه حریت نوشت در توافق میان انقره و واشنگتن، منطقه پرواز ممنوع به طول ۹۰ کیلومتر بین شهرهای مارا و جرابلس تعیین شده است.
به گزارش حریت، منطقه پرواز ممنوع، منطقه ایمن تعیین شدهای را تا ۵۰ کیلومتری داخل خاک سوریه تحت حفاظت قرار میدهد.
ایجاد منطقه پرواز ممنوع در قلمرو سوریه به این معناست که هواپیماهای سوری در صورت ورود به این منطقه، هدف قرار خواهند گرفت.
انقره و واشنگتن پیش از این نیز برای تعلیم و تسلیح تکفیریهای مخالف دمشق، توافق امضا کرده اند.
هدف از این برنامه که رسماٌ در جولای ۲۰۱۵ آغاز شد، تعلیم بیش از ۱۵ هزار ستیزه جو در سه سال است. بر اساس گزارشهای منتشر شده بیش از ۱۲۰ سرباز امریکایی به منظور آموزش ستیزه جویان در ترکیه مستقر شدهاند.
با این حساب، دولت اردوغان به دنبال حمله مرگبار سوروچ، همچنان به استراتژي دوگانه خود در مبارزه با تروریزم ادامه می دهد. این استراتژي البته پیش از آنکه بر مبارزه با تروریزم و داعش متمرکز باشد، بر تضعیف گروه های مبارز کرد در داخل و خارج از ترکیه و براندازی دولت بشار اسد در سوریه، متمرکز است؛ چیزی که تاکنون پیش شرط و در واقع مانع همکاری نظامی ترکیه با امریکا در مبارزه با داعش در سوریه و عراق بوده است.
با این حساب، ترکیه ظاهرا یک نبرد همزمان را با داعش و ضد داعش آغاز کرده است؛ نبردی که هدف اصلی آن، نه داعش؛ بلکه جریان های ضد داعش است.