در سال ۹۳ نه تنها توانمندی نیروهای امنیتی افغانستان با دوبار برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، برای دومین بار محک زده شد؛ بلکه این نیروها برای یک مأموریت بزرگتر و مداوم تر امنیتی نیز آماده شدند و آن پایان مأموریت رزمی نیروهای خارجی و واگذاری کامل مسؤولیت های تأمین امنیت کشور بر دوش نیروهای امنیتی افغانستان بود.
در این سال ۳۷ هزار و ۹۸۱ سرباز خارجی از افغانستان خارج شدند.
در این میان ۲۶ هزار و ۶۶۱ سرباز امریکایی از کشور خارج شدند، ۴ هزار و ۷۳۰ نظامی انگلیسی کشور را ترک کردند و ۶ هزار و ۵۹۰ سرباز از دیگر کشورهای عضو ناتو از افغانستان بیرون شدند. به این ترتیب، ماموریت ۱۳ ساله نیروهای خارجی کمک به امنیت در افغانستان (آیساف) به پایان رسید.
رویدادی که از یکسو مایه امیدواری مردم و دولت افغانستان بود و از سوی دیگر، سبب بروز نگرانی هایی در زمینه امکان بازگشت دوباره تروریزم و تبدیل دگرباره افغانستان به پایگاه امنی برای تروریست های خارجی و منطقه ای گردید.
امیدواری نسبت به این اتفاق از آنجا ناشی می شد که به باور ناظران، نیروهای امنیتی خود مستقیما با چالش هایی که در برابر ثبات و امنیت کشور شان وجود دارد مواجه می شدند و در برابر آن، تمهیدات و تدابیری اندیشه می کردند.
رییس اجرائی حکومت وحدت ملی باری در ماه عقرب سال ۹۳ در دیدار با برخی فرماندهان و نیروهای امنیتی با اشاره به توانایی این نیروها گفت که این توقع و خواب مخالفان مسلح که بعد از خروج نیروهای خارجی، حکومت افغانستان سقوط کند هرگز به واقعیت مبدل نخواهد شد.
عبدالله عبدالله گفت که نیروهای امنیتی افغان از توانایی خوبی برخوردار بوده و بدون حمایت نیروهای بین المللی نیز می توانند از کشور شان دفاع کنند.
آقای عبدالله که در دانشگاه دفاعی مارشال فهیم سخن می گفت، علاوه کرد که او و رییس جمهور اشرف غنی از نیروهای امنیتی افغان به گونه کامل حمایت می کنند.
وی تاکید کرد:«هر روزی که بگذرد شما با شهامت این را ثابت ساختید که کسانی که چشم به راه سقوط افغانستان بودند، شما هر روز و هر لحظه ثابت می سازید خوابی را که دشمنان افغانستان دیده بودند به واقعیت نمی پیوندد.»
شماری از کارشناسان نیز گفتند که پیش از این نیز بار اصلی مبارزه با تروریزم و تامین امنیت کشور، بر دوش نیروهای امنیتی افغانستان بوده است.
به باور این گروه از صاحب نظران، نیروهای خارجی اگرچه از نظر تبلیغاتی این زمینه را ایجاد کرده اند که گویا از نیروهای امنیتی افغانستان در مبارزه با تروریزم حمایت های وسیع و همه جانبه می کنند؛ اما آنچه در عمل اتفاق افتاده، نشان می دهد که عملا تغییری در صورت حضور یا عدم حضور نیروهای خارجی در زمینه امنیت و توانایی نیروهای امنیتی افغانستان ایجاد نخواهد شد؛ زیرا آنها از دست کم دوسال پیش تاکنون در صف مقدم مبارزه و نبرد با تروریزم بوده اند و در فرایندهای مهم ملی مانند انتخابات نیز ثابت کرده اند که به تنهایی می توانند از عهده تامین امنیت کشور برآیند.
این در حالی است که به باور برخی کارشناسان، حضور نمادین نیروهای خارجی که بیشتر به هدف تامین خواسته های خود آنها صورت می پذیرد، به تشدید ناامنی و خشونت در کشور کمک می کند؛ زیرا گروه های تروریستی عوامل خود را به بهانه «جهاد با نیروهای اشغالگر خارجی» وارد کشور ما می کنند.
با این حال، یکی از نگرانی های کارشناسان این بوده که نیروهای افغان تا حالا به گونه درست تجهیز نشده و نیروهای هوایی کشور نیز با مشکل کمبود امکانات و نیروی انسانی حرفه ای لازم روبرو می باشند.
کارشناسان در این خصوص به نوعی دوگانه رفتاری در مبارزه با تروریزم اشاره کرده و تاکید کردند که نیروهای خارجی نیز در این زمینه به اندازه کافی اطلاع دارند؛ اما عملا اقدامی نمی کنند و این موضوع، تردیدها در این خصوص را افزایش می دهد.
این در حالی است که تنها در یک مورد، اطلاعات افشا شده در سال ۹۳ نشان داد که حدود ۱۰۰ هزار کانتینر تجهیزات و ۲۵ هزار موتر نظامی امریکایی در افغانستان موجود است؛ اما گفته می شود بخش کوچکی از این تجهیزات در اختیار نیروهای افغان قرار داده شده و بقیه یا نابود شده، یا به کشورهای متبوع نیروهای خارجی بازگردانده شده و یا به ارتش های پاکستان و اوکراین و... فروخته شدند.
در اواخر سال ۹۳ ناتو ماموریت جدید خود را زیر نام 'حمایت قاطع' برای آموزش و مشورت به نیروهای امنیتی افغانستان آغاز کرد.
شمار نیروهای خارجی تا آخر سال ۹۳ به ۱۳ هزار و ۱۹۵ سرباز کاهش یافت.
از این میان ۶ هزار و ۸۳۹ سرباز امریکایی اند، ۴۷۰ سرباز انگلیسی اند و ۵ هزار و ۸۸۶ سرباز نیز از دیگر کشورهای عضو ناتو هستند.
در این ماموریت جدید ۴۲ کشور عضویت دارند.
بربنیاد آمارهای منتشر شده، تعداد موترهای نظامی ناتو در آغاز سال ۲۵ هزار و ۹ دستگاه بود و در پایان سال ۹۳ به ۸ هزار و ۱۶۱ دستگاه کاهش یافت.
ناتو در آغاز سال ۸۷ پایگاه داشت و در آخر سال تعداد آن به ۲۱ پایگاه کاهش یافت.
شمار کانتینرهای تجهیزات نیز از ۴۸ هزار و ۲۳۱ در آغاز سال به ۱۳ هزار ۲۰۱ کانتینر در پایان سال کاهش یافت.
هلیکوپترهای امریکایی در این سال ۴ هزار تن محموله مربوط به نیروهای امریکایی را از افغانستان منتقل کردند.
هواپیماهای امریکایی نیز ۱۳ هزار ۴۰۰ تن محموله نیروهای امریکایی را به بیرون از افغانستان منتقل کردند.
محموله هایی که می توانست به جای کمک های مالی که از آن سخن گفته می شود و دوباره از مسیرهای دیگری به کشورهای کمک کننده بازگردانده می شود، در اختیار نیروهای امنیتی افغانستان قرار بگیرند؛ اما نگرفتند.
تعداد نیروهای خارجی مستقر در افغانستان در آغاز سال ۵۱ و ۱۷۶ سرباز بود شامل ۳۳ هزار و ۵۰۰ سرباز امریکایی، ۵ هزار و ۲۰۰ سرباز انگلیسی و ۱۲ هزار و ۴۷۶ سرباز نیز مربوط به دیگر کشورهای عضو ناتو.
در این سال انتقال مسؤولیت امنیتی از نیروهای خارجی به نیروهای امنیتی افغانستان تکمیل شد.
مسؤولیت کامل امنیت افغانستان را ۳۹۲ هزار نیروی امنیتی افغانستان بر عهده گرفتند.
شمار نیروهای اردوی ملی افغانستان در سال ۹۳ به ۱۹۵ هزار رسید، شمار نیروهای پولیس ملی نیز به ۱۵۷ هزار و شمار نیروهای امنیت ملی کشور به ۴۰ هزار نفر رسید.
در دور اول انتخابات ریاست جمهوری آنها امنیت ۶ هزار و ۱۱۷ مرکز رای‌دهی را که شامل ۲۰هزار محل رای‌گیری بود، تامین کردند و در دور دوم انتخابات، آنها امنیت ۶ هزار و ۳۶۵ مرکز رای‌دهی را که شامل ۲۳ هزار و ۱۳۶ محل رای‌گیری بود، تامین کردند.
با این حال، سال ۹۳ و انتقال مسؤولیت های امنیتی به نیروهای داخلی، خالی از خون و خطر هم نبود.
براساس آمارها، در این سال ۱۳۰۰ سرباز اردوی ملی افغانستان در این سال کشته و ۶ هزار و ۲۰۰ سرباز دیگر نیز زخمی شده اند.
آمار تلفات نیروهای پولیس و امنیت ملی در دست نیست؛ اما رئیس جمهور اخیرا گفت که روزانه ۲۰ عضو نیروی امنیتی افغانستان کشته می ‌شوند.
در سال ۹۳ همچنین ۶۰ نظامی خارجی در افغانستان کشته شدند.
مقام های امنیتی، سال گذشته را خونین ترین سال برای نیروهای امنیتی نام کردند و به گفته آنها، خشونت ها حتی در طول زمستان و فصل سرما هم متوقف نشد.
امضای پیمان امنیتی، واگذاری مسؤولیت های امنیتی، عدم دسترسی نیروهای امنیتی به سلاح های پیشرفته، آموزش های مدرن نظامی و نیروی هوایی و نبود یک راهبرد مدون امنیتی از مهم ترین دلایل این امر عنوان شد.