دفتر بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان، سیگار (SIGAR) در تازه ترین گزارش خود اعلام کرده که با وجود مصرف ۷.۶ میلیارد دالر برای مبارزه با مواد مخدر در افغانستان، میزان تولید مواد مخدر بیشتر از گذشته شده‌است.
در نامه‌ای که این نهاد برای وزارت خارجه و دادگستری امریکا نوشته، آمده که تولید مواد مخدر در افغانستان باعث فساد در دستگاه دولت، تقویت شبکه‌های تروریستی و فراهم سازی منابع مالی برای نیروهای مخالف دولت از جمله طالبان شده است.
در این گزارش آمده که با مصرف ۷ میلیارد دالر در سال‌های گذشته هنوز افغانستان بیشترین مقدار مواد مخدر را در دنیا تولید می‌کند.
هارون رشید شیرزاد؛ معاون وزیر مبارزه با مواد مخدر می‌گوید که باید از دولت امریکا پرسید که حدود هفت میلیارد دالری را که آنها در راستای مبارزه با مواد مخدر در افغانستان مصرف کرده‌اند، توسط کدام نهادها و چگونه به مصرف رسانده‌اند؟
به گفته او در ۱۳ سال گذشته تنها ۱۵۰ میلیون دالر برای مبارزه با مواد مخدر توسط دولت افغانستان مصرف شده‌است.
انتشار این ادعاهای تازه از سوی اداره بازرسی ویژه برای بازسازی افغانستان و همچنین واکنشی که دولت افغانستان در برابر آن نشان داده است، نشان می دهد که مبارزه با مواد مخدر، با وجود صرف هزینه های سنگین، یک مبارزه اشتباهی بوده و نتایج آن نیز برعکس از آب درآمده است.
واکنش دولت افغانستان نیز از قضا تلویحا مصرف بودجه ای معادل ۷ میلیارد دالر برای ریشه کن کردن مواد مخدر از افغانستان توسط امریکا را رد نمی کند؛ اما می پرسد این بودجه هنگفت در کجا به مصرف رسیده که نتوانسته است، منجر به نابودی کشتزارهای مواد مخدر و در نتیجه کاهش کشت و تولید این مواد شود؟
این پرسش مهمی است؛ پرسشی که مردم افغانستان نیز بارها آن را مطرح کرده اند؛ اما پاسخی نگرفته اند.
به نظر می رسد بر بنیاد ارزیابی های اقتصادی، آنچه از تولید مواد مخدر در سرزمین های حاصل خیز جنوب، عاید افغانستان شده است، تنها بدنامی جهانی آن بوده است. امروزه همه جهانیان افغانستان را به عنوان سرزمین تولید مواد مخدر، تولید و توسعه تروریزم و خشونت و جنگ می شناسند.
نه دولت آقای کرزی و نه کشورهای خارجی مؤتلف و هم پیمان او متاسفانه توفیقی در زدودن این بدنامی بین المللی، حاصل نکردند و این نشان می دهد که عزم و اراده ای برای این کار هم وجود نداشته است؛ در غیر آن، بسیار غیر منطقی و غیر عاقلانه خواهد بود اگر پس از صرف ۷ میلیارد دالر ادعایی برای مبارزه با مواد مخدر، آنچه به دست آید نه تنها نشانگر کمترین کاهشی در میزان کشت و تولید مواد مخدر نباشد؛ بلکه آن را به چندبرابر افزایش دهد و درآمد حاصل از آن را نیز براساس ادعای سیگار ۵۰ درصد بیشتر کند.
این نشان می دهد که حتما سوء نیت یا سوء مدیریتی در این خصوص وجود داشته است.
فراموش نمی کنیم که رییس جمهور کرزی، اخیرا در سخنرانی های افشاگرانه ضد غربی اش، نیروهای امریکایی و انگلیسی مستقر در هلمند را متهم می کرد که به کارهایی مشغول اند که او نمی داند چیست.
او همچنین، بارها تا اینجا پیش رفت که نیروهای خارجی، سرگرم کارهایی در افغانستان هستند که او نمی تواند آنها را افشا کند.
به این ترتیب، هرگز بعید نیست که مواد مخدر و کشت و تولید آن نیز بخشی از همین رازهای سر به مهر بوده باشد.
طی این سال ها بخش عظیمی از نیروهای امریکایی و انگلیسی در ولایت جنوبی هلمند مستقر بوده اند. همزمان طالبان نیز در همسایگی این نیروها در این ولایت عمدتا ناآرام، حضور نظامی گسترده ای داشته اند.
در این میان، کشاورزان محلی در میانه دو دشمن قسم خورده در حالی که از دو سو به وسیله خارجی ها و طالبان، احاطه شده اند سرگرم کشت و تولید مواد مخدر بوده اند.
در این میان، باید یک محور مشترک وجود داشته باشد که موجب این همزیستی مسالمت آمیز و منفعت جویانه می شده است.
هلمند همچنان در صدر شهرهای تولیدکننده بیشترین مواد مخدر جهان قرار دارد.
پرسش دیگر در این میان این است که آیا از مجموع ۷ میلیارد دالر چه مقدار آن به کشاورزان فقیر محلی رسیده و چه مقدار آن به نیروهای امنیتی افغانستان برای مبارزه با مواد مخدر داده شده است؟
دولت افغانستان می گوید در ۱۳ سال تنها ۱۵۰ میلیون دالر برای مبارزه با مواد مخدر دریافت کرده است! همچنین به نظر نمی رسد هیچیک از کشاورزانی که اقدام به کشت و تولید مواد مخدر کرده اند نیز تاکنون و پس از ۱۳ سال، میلیاردر شده باشند!
همچنین طبق برنامه، ولایت هایی که براساس ادعاها در آنها کشت مواد مخدر به صفر می رسید تنها ۱ میلیون دالر کمک از سوی دولت دریافت می کردند!
بنابراین، ۷ میلیارد دالر چگونه، در کجا و به چه منظوری هزینه شده و نتیجه آن چه بوده است؟