از توجیه شکست تا تقلا برای انتقام

جو بایدن؛ رییس جمهوری امریکا گفته‌است که او برای آنچه در افغانستان انجام داده «عذرخواهی» نمی‌کند. به گفته او افغانستان «مستعد اتحاد نیست»، همین دلیل محکمی است که «گورستان امپراتوری‌ها» شده‌است.

او بار دیگر از تصمیم خروج از افغانستان دفاع کرد و گفت: ارتش امریکا به این موضوع اذعان کرد که اگر سربازان را خارج نکنیم باید ۱۵ تا ۲۰ هزار سرباز را به افغانستان بفرستیم که شمار زیادتری از امریکا‌ییان کشته می‌شوند.

بایدن گفت: «ما هر هفته در مدت ۲۰ سال یک میلیارد دالر در افغانستان مصرف می‌کردیم. اگر شما فکر می‌کنید کسی می‌تواند افغانستان را در یک دولت واحد متحد کند، دست خود را بلند کنید.»

او افزود که این کشور «گورستان امپراتوری‌ها شده‌است، به همین دلیل محکم که مستعد اتحاد نیست. سؤال این بود که من مصرف این پول را در دولت افغانستان هر هفته ادامه بدهم. با دانستن این ایده که با وجود نبود موفقیت تابوت‌های بیش‌تری به خانه برگردد خیلی خیلی غیرمعمول است.»

سخنان توهین آمیز و هتاکانه رئیس جمهوری آمریکا درباره مردم افغانستان نشانگر استیصال واماندگی و شرمساری اوست.

جو بایدن که به دلیل افتضاح ناشی از خروج غیرمسئولانه نظامیان امریکایی از افغانستان و فجایع ناشی از آن به شدت تحت فشار افکار عمومی امریکا، جامعه رسانه‌ای و متحدان و هم پیمانان سنتی امریکا قرار دارد، در تلاش است تا بار سنگین این شرم تاریخی را بر دوش مردم افغانستان بگذارد و ادعا کند که آنها هرگز به عنوان یک ملت متحد نمی شوند؛ این در حالی است که ملت افغانستان امپراتوری های جهانخواری مانند امریکا را به زانو درآورده و شکست داده اند؛ امپراتوری هایی که با وجود استقرار ده ها هزار نیروی نظامی آموزش دیده و تا دندان مسلح و صرف صدها میلیارد دالر هرگز نتوانستند بر افغانستان سلطه دایمی پیدا کنند و سرنوشت مردم افغانستان را در اختیار بگیرند.

سخنرانی فرافکنانه جو بایدن در نخستین سالگرد ریاست جمهوری اش در کاخ سفید، سرشار از احساس حقارت، شکست و شرمساری بود. او تلاش کرد تا مردم افغانستان را عامل اصلی افتضاحی بداند که از نظر آگاهان، صاحب‌نظران و منتقدان و حتی شرکای استراتژیک ایالات متحده، مسئول آن رهبران ناکارآمد کاخ سفید بودند که با به کارگیری استراتژی های اشتباه آمیز و رویکرد مبتنی بر آزمون و خطا درک درستی از جامعه افغانستان نداشتند و حتی نتوانستند از تجارب تلخ قدرت‌های استعماری پیشین مانند اتحاد جماهیر شوروی و پیشتر از آن، استعمار پیر انگلیس درس بگیرند.

بایدن اما به جای آنکه مردم افغانستان را مسئول فجایع جاری بداند و ایالات متحده را تبرئه کند برای رهایی از فشارهای سنگین افکار عمومی، رسانه های گروهی و بی اعتمادی تاریخی شرکای سنتی و استراتژیک امریکا باید ریشه‌های این شکست را در سیاست های اصولی رهبران پیش از خود جستجو کند.

بدیهی است که رییس جمهوری پیر ۷۹ ساله امریکا به تنهایی نمی تواند از عهده تحمل فشارهای شدید ناشی از شکست در افغانستان برآید؛ زیرا اگرچه او میخ آخر را به تابوت تسلط امریکا بر افغانستان زد و تصمیم گرفت تا نیروهای نظامی ایالات متحده را به طور کامل و دائمی از افغانستان فرابخواند؛ اما نشانه های شکست از سال ها پیش آشکار شده بود؛ زمانی که امریکا مسئولیت تامین امنیت افغانستان را در اوج بحران، ناامنی و قدرت تروریزم به نیروهای امنیتی داخلی واگذاشت و نظامیان ناتو به درون پایگاه های نظامی خود خزیدند و تنها تامین امنیت مراکز حساس نظامی و سیاسی شان را بر عهده گرفتند.

اشتباه بزرگ بایدن این است که اعتراض ها نسبت به تصمیم بحث برانگیزش درباره خروج از افغانستان را به طور کامل به سمت خود هدایت می‌کند و قادر نیست تا عناصری مانند دونالد ترامپ و باراک اوباما را به دلیل اتخاذ راهبردهای اشتباه و مبتنی بر آزمون و خطا مسئول شکست در افغانستان بداند. این ناتوانی بایدن سبب شده که حتی دونالد ترامپ نیز که بنیان اولیه مذاکره و توافق با طالبان را نهاد و آن را نهایی کرد اکنون جو بایدن و مسئول وضعیت فاجعه‌آمیز جاری می داند و ادعا دارد که او افغانستان را به طالبان واگذار کرد و پایگاه های نظامی و تجهیزات پیشرفته جنگی ایالات متحده را در اختیار آن گروه و رقبای سنتی ایالات متحده در منطقه قرار داد.

نکته دیگری که در سخنرانی اخیر جو‌ بایدن برجسته بود کینه و نفرت عمیق و آشکار او نسبت به مردم افغانستان بود. رئیس جمهوری امریکا به طرزی تحقیرآمیز ادعا کرد که مردم افغانستان هرگز در قالب یک ملت و زیر چتر یک دولت، متحد نمی شوند؛ این همان چیزی است که افغانستان را به گورستان امپراتوری ها تبدیل کرده است؛ در حالی که مردم افغانستان همواره با قدرت‌های استعماری، استکباری و جهانخوار مبارزه کرده اند و بزرگترین افتخار آنها عدم کرنش و تسلیم در برابر اراده سلطه جویانه ابرقدرت‌های استعماری دور و نزدیک است.

با این حال، تردیدی نیست که مردم افغانستان نیاز به وحدت دارند و آنها باید به مثابه یک ملت سرنوشت مشترک خود را درک کنند و برای رهایی از وضعیت موجود دست به دست هم دهند. این چیزی است که گمشده دوران معاصر افغانستان به حساب می‌آید و رهبران و حاکمان کنونی کشور باید بیش از هر زمان دیگری برای استحکام و استقلال وحدت ملی و ایجاد انسجام اجتماعی و سیاسی در کشور تلاش و مبارزه کنند.

در این میان، اراده رهبرانی مانند جو بایدن برای تجزیه افغانستان، دامن زدن به تفرقه و ایجاد شکاف و نفاق میان اقوام و قبایل ساکن کشور برای جبران بخشی از پیامدها و هزینه‌های شکست شرم‌آور و حقارت بار امریکا باید به همت رهبران و حاکمان کنونی کشور در راستای ایجاد وحدت ملی و اتحاد و اخوت اسلامی ناکام بماند و نقشه های جدید دشمنان شناخته شده افغانستان برای تجزیه و تلاشی و یا ایجاد بحران و راه اندازی جنگ داخلی در نطفه شکست بخورد.