- 0 نظر
- چاپ
ناامنی و نبود نظارت، عمده‌ترین دلایل ناکامی پروژه‌های زیربنایی در افغانستان هستند
با اینکه طی چند سال اخیر پروژه‌های زیربنایی بزرگی از سوی حکومت افتتاح شده است، اما اکثراً غیرقابل استفاده باقی مانده‌اند؛ این در حالی است آگاهان اقتصادی ناامنی و نبود نظارت بر قراردادها و اولویت‌بندی را از دلایل عمده ناکامی پروژه‌ها در افغانستان عنوان می‌کنند.
خبرگزاری صدای افغان (آوا) ـ کابل: در هر کشوری پروژه‌های زیربنایی شاهرگ اقتصادی و یکی از عوامل رفاه و آسایش مردم به شمار می‌ورد؛ اما در افغانستان متأسفانه در این بخش از اقتصاد یا اصلاً کاری صورت نگرفته است و یا اینکه اغلب پروژه‌ها بعد از افتتاح به سرانجام نرسیده و ناکام بوده‌اند.
بند سلما، توتاپ، خط آهن خاف ـ هرات، کوکچه و حتی بندر چابهار از نمونه‌هایی است که هنوز نتوانسته به اقتصاد بیمار افغانستان کمک کند.
این در حالی است کار عملی پروژه تاپی در تاریخ 22 قوس سال 1394 در ترکمنستان آغاز شد. این لوله گاز به طول ۷۳۵ کیلومتر در داخل افغانستان از طریق ولایت‌های هرات، فراه، هلمند و قندهار می‌گذرد که عایدات خوبی برای افغانستان دارد؛ اما بعد از پنج سال هنوز دستاورد قابل ملاحظه‌ای نداشته است.
همچنین بند سلما که در ماه جوزای سال 1395 و با حضور رهبران دو کشور هند و افغانستان افتتاح شد، تا هنوز غیرقابل استفاده باقی مانده است. حدود چهار ماه پیش نیز در تاریخ بیستم حوت سال ۱۳۹۹ خورشیدی، خط آهن خواف ـ هرات با سخنرانی محمد اشرف غنی و حسن روحانی، به گونه رسمی افتتاح شد، اما تا هنوز هیچ سودی از این طریق نصیب کشور نشده است.
به همین ترتیب بند کمال خان در روز چهارشنبه (4 حمل) سال روان رسماً توسط محمد اشرف غنی رئیس‌جمهوری کشور در ولایت نیمروز افتتاح شد و محمد اشرف غنی در مراسم افتتاح این بند بزرگ گفت که افتتاح بند کمال خان احیای مجدد تاریخ و برآورده شدن آرزوهای ۷۰۰ ساله مردم ما است. این گفته‌ها در حالی ابراز می‌شود که تا هنوز کمترین سودی از این پروژه‌ها نصیب افغانستان نشده چنانکه پس از افتتاح بندر چابهار، تنها یک بار صادرات و واردات میان هند و افغانستان صورت گرفته است.
ناکامی پروژه‌های بزرگ اقتصادی به اندازه‌ای آشکار و حکایت از ضعف مدیریتی متولیان امور دارد که رییس‌جمهور غنی حین افتتاح بند کمال خان نتوانست از این حقیقت چشم پوشی کند و به تلخی اعتراف کرد که امیدوار هستم بند کمال خان به سرنوشت بند سلما دچار نشود.
آگاهان اقتصادی اما ناامنی، جنگ و عدم نظارت بر قراردادها را از دلایل عمده ناکامی پروژه‌ها در افغانستان عنوان می‌کنند.
غلام محمد ییلاقی وزیر پشین اقتصاد در مصاحبه با آوا با اینکه از اقدامات چند سال اخیر دولت جهت روی دست گرفتن پروژه‌های زیربنایی استقبال می‌کند، اما از نبود مدیریت و کنترل و نظارت درست انتقاد می‌کند.
به گفته او، افغانستان کشور در حال جنگ است و کشورهای منطقه و جهان نیز در حالت تضاد منافع در منطقه قرار دارند؛ از این جهت ممکن است مسائل سیاسی دامن‌گیر بسیاری از برنامه‌های اقتصادی در کشور شود.
به باور او، با اینکه دولت تا اندازه‌ای روی پروژه‌های اقتصادی توجه و سرمایه‌گذاری کرده است، اما متاسفانه آسیب‌شناسی درستی در این رابطه وجود نداشته است؛ به طور نمونه بند سلما اگر امروز بدون استفاده باقی مانده است به دلیل زد و بندهای سیاسی و کارشکنی‌هایی است که از طرف بیرونی‌ها صورت می‌گیرد و همچنین اگر خط آهن خاف ـ هرات بعد از افتتاح مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، باز هم دلایل بیرونی دارد.
وی در پایان اظهار امیدواری کرد که ناامنی‌ها در افغانستان ختم شود و یک حکومت پاسخ‌گو و با اراده قوی و مدیریت سالم بوجود بیاید تا پروژه‌های زیربنایی مورد استفاده قرار گرفته و باعث ایجاد شغل و شکوفایی اقتصاد در کشور گردند.
در همین حال علی یزدان‌پرست، مسوول کمیسیون اقتصادی شورای ولایتی کابل نیز در مصاحبه با آوا می‌گوید که عدم نظارت بر قراردادها و بی‌توجهی به مشوره‌های مردم محل، از عوامل عمده ناکامی پروژه‌ها در افغانستان است.
او تاکید می‌کند که علاوه بر اینکه در تدارکات ارگ مشکل وجود دارد و بر قراردادها و جریان کار نظارت درستی صورت نمی‌گیرد، می افزاید: در این رابطه حتی پروژه‌های نمایشی و خیالی برای نشان دادن اهمیت کار حکومت نیز وجود دارد.
او همچنین بیان داشت که حداقل طی بیست سال اخیر قانون نظارت در نظر گرفته نشده است و اگر نظارت کامل بر کارکرد حکومت وجود می‌داشت، امروز نه مکاتب خیالی بود و نه قراردادهای خیالی وجود داشت.
وی افزود که رییس‌جمهور غنی فقط پروژه‌ها را افتتاح می‌کند اما در تصمیم‌گیری، شروع قرارداد، اولویت‌بندی‌ها، پروتکل و جریان کار هیچ نظارتی وجود ندارد، از این جهت اکثر پروژه‌ها ناقص و غیرمفید باقی می‌ماند.
