گفتگوهای دوحه؛ ناامید از ترامپ، در انتظار بایدن

خبرگزاری صدای افغان (آوا): خبرگزاری رویترز هم گزارش داده که هر دو جانب‌، گفتگوها را متوقف کرده‌اند و منتظر هستند تا ببینند جو بایدن، رییس‌جمهور آینده آمریکا چه سیاستی در مورد افغانستان اختیار می‌کند.
مذاکره‌کنندگان می‌خواهند مطمئن شوند که آیا وی جدول زمانی دونالد ترامپ درباره خارج‌کردن نیروها از افغانستان را دنبال می‌کند یا خیر.

یک منبع دیپلماتیک در کابل به رویترز گفته ‌است که آن‌ها منتظر پالیسی رییس‌جمهور آینده‌‌ آمریکا هستند.

یک عضو هیات‌ ‌مذاکره‌کننده طالبان نیز گفته که منتظر پالیسی اداره جدید آمریکا هستند تا دیده شود تا چه حد به توافق‌نامه قطر متعهد می‌ماند.

او گفته ‌است که اگر آمریکایی‌ها به تعهدات خود در مورد خارج‌کردن نیروها از افغانستان پایبند نمانند، طالبان به اقدامات جدی روی خواهند آورد و بار دیگر در مناطق کلیدی، جنگجویان تندرو را مستقر خواهند کرد.

به این ترتیب، یکی از اهداف مهم اشرف غنی برآورده می‌شود؛ کسی که با تأخیر و تأنی فراوان، خریدن زمان و بی‌میلی و مانع تراشی عمدی در مسیر مذاکرات، سعی کرد تا پایان دوره سلطه ترامپ، گام مهمی در مسیر صلح مورد نظر آمریکا با طالبان برداشته نشود.

با این حال، برای مخالفان سازش ترامپ و طالبان در درون دولت افغانستان، وضعیت چندان هم امیدبخش نیست؛ زیرا به تازگی مشاور امنیت ملی جو بایدن گفته است که او متعهد به ادامه روند جاری صلح افغانستان است؛ خبری که می‌تواند آب سردی روی دست اشرف غنی بریزد و رویاهای او برای تغییر راهبرد بایدن در قبال صلح با طالبان را به کابوس تبدیل کند.

شماری از ناظران حتی اعتقاد دارند که زلمی خلیل‌زاد که در جناح‌بندی داخلی قدرت سیاسی در آمریکا یک جمهوری‌خواه محسوب می‌شود و مهندس و معمار اصلی پروژه آمریکایی صلح با طالبان به شمار می‌آید، ممکن است بعد از روی کار آمدن دولت دموکرات بایدن نیز در همین سمت به عنوان فرستاده ویژه وزارت امور خارجه آمریکا در امور صلح افغانستان، باقی بماند.

اگر این پیش بینی تحقق پیدا کند، کابوس کابل تکمیل خواهد شد؛ زیرا اشرف غنی به خلیل‌زاد به عنوان یک طالب آمریکایی نگاه می‌کند که به بهانه صلح با طالبان درصدد تصاحب قدرت سیاسی در افغانستان است.

خلیل‌زاد همچنین طرح اولیه تشکیل یک دولت موقت را ریخته است؛ چیزی که با واکنش شدید دولت افغانستان و شخص اشرف غنی رو به رو شده و او صریحاً هشدار داده است که هرگونه تلاش برای ایجاد دولت موقت، محکوم به شکست است و او متعهد به واگذاری قدرت از مسیر دموکراتیک به یک دولت منتخب خواهد ماند.

در سفر اخیر خلیل‌زاد به کابل نیز اشرف غنی برخلاف معمول با خلیل‌زاد دیدار نکرد و گفته می شود که چنین درخواستی از سوی او صورت گرفته بود؛ اما غنی به آن پاسخ منفی داد.

پس از آن، نامه‌ای منسوب به خلیل‌زاد در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که او در آن به آقای غنی پیام می‌دهد که به منظور رسیدن روند جاری صلح به نتیجه، او باید برود و این چیزی است که به تعبیر او هم، آمریکا و نیروهای سیاسی داخلی از آن حمایت می‌کنند. صحت و سقم این نامه مشخص نیست؛ اما روند رویدادها و واکنش‌های تند دولت افغانستان به ایده دولت موقت، نشان می‌دهد که در پشت پرده، تنش شدیدی جریان دارد و طرح دولت موقت، جدی است.

با این حساب، اگر بایدن میراث ترامپ درباره صلح را ادامه دهد، اگر خلیل‌زاد در سمت خود باقی بماند و اگر آقای غنی نتواند غرب را به حضور نظامی در افغانستان، ترغیب کند، آنگاه فرآیند شکست دولت اشرف غنی و فروپاشی نظام سیاسی موجود، شروع خواهد شد.

در حال حاضر، همه چیز در تعلیق و بلاتکلیفی قرار دارد. هیچکس نمی‌داند آینده چگونه رقم خواهد خورد؛ نه طالبان و نه دولت افغانستان.

طالبان مطمئن نیستند که آیا همان برخوردی را که ترامپ با توافق اتمی با ایران به مثابه «میراث اوباما» کرد، بایدن نیز با توافق صلح با طالبان به عنوان «میراث ترامپ» خواهد کرد، یا تعهدات جاری میان دوطرف برقرار خواهد ماند که بر بنیاد آن، آمریکایی‌ها افغانستان را ترک می‌کنند و طالبان جای آنان را خواهند گرفت.

یکی از مواردی که طالبان را نسبت به آینده، نگران می‌کند، قدرت بازدارنده‌ای به نام کنگره آمریکا است که هر دو اتاق آن دست کم تا دو سال اول قدرت بایدن در اختیار دموکرات ها خواهد بود. کنگره امریکا از وزارت دفاع آن کشور - پنتاگون- خواسته است که روند خروج نیروها از افغانستان را متوقف کند و درباره سرنوشت نظامیان باقی‌مانده براساس وضعیت امنیتی افغانستان، تصمیم بگیرد؛ تصمیمی که گفته می‌شود با بی‌اعتنایی پنتاگون مواجه شده و روند خروج، طبق میل و اراده ترامپ همچنان ادامه دارد.

اما پرسشی که طالبان را هراسان می سازد این است که آیا این روند پس از قدرت‌گیری بایدن دموکرات و تسلط کامل دموکرات‌ها بر هر دو اتاق کنگره آمریکا هم ادامه خواهد یافت یا خیر؟

#آمریکا

#گفتگوهای_صلح

#طالبان

#افغانستان

#اشرف_غنی