بن بست استراتژی ده ساله آمریکا در افغانستان(7)

دولت افغانستان نه تنها در راستی ودرستی صلح باطالبان بلکه با مصلحان طالبان همیشه شک داشته و فریب خورده است. یک بار یک دوکان دار از پاکستان به نیابت از طالبان آمد و دولت افغانستان بازیچه یک بازی کودکانه شد. بار دیگر از طرف طالبان شخصی با عمامه پر از بمب برای مذاکره آمد ورئیس شورای عالی صلح را به سرای باقی فرستاد. جدای از این ها، معلوم نیست که دولت اکنون با کدام طیف از برادران ناراضی اش مذاکره می کند. چه آنکه طالبان افغانستان، تمام مخالفان دولت نیست. بلکه طالبان خود چندین شاخه شده اند و حزب اسلامی خود به موازات طالبان برنامه های خودش را دارد. دراین میان نقش گروه حقانی وطالبان پاکستان را هم نباید نادیده گرفت. از همه مهمتر دولت پاکستان به خصوص آی اس آی یک ضلع مهم این بازی به حساب می آید. بدین طریق به یک هویت وماهیت واحد و مشخص برای طرف مذاکره کننده با دولت افغانستان نمی توان قایل شد. حتی حزب اسلامی اراده مستقل و سیاست مستقل ولی موازی با طالبان دارد.

از همان ابتدا عیان بود که آمریکا در پروسه صلح با طالبان ره بجایی نخواهد برد. چه آنکه کنار گذاشتن عربستان و به خصوص پاکستان از بازی صلح با طالبان یک ریسک اساسی و سیاسی است. چه آنکه پاکستان بر طالبان و مسایل افغانستان دخالت و نفوذ عمیق دارد، اگر کنار گذاشته شود کاری نمی تواند ولی کاری هم پیش نمی رود. بسیار دشوار به نظر می ‌آید که رهبران طالبان بتوانند در کوتاه مدت جرأت کنند تا علایق‌شان را از پاکستان ببرند و به آمریکا اعتماد کنند. زیرا هر نوع تصمیم خودسرانه رهبران طالبان، ممکن به قیمت جان آنان تمام شود. اما اگر در دراز مدت چنین اتفاقی بیفتد، باز هم چیزی از نقش پاکستان در بحران افغانستان کاسته نمی‌شود. تیم ملابرادر در ابتدای سال 1389 همین کار را انجام داد اما پاکستان این مذاکرات رابه بن بست کشاند و نگذاشت که ادامه پیدا کند. سرانجام ملا برادر و همکارانش را دستگیر کردند و به زندان انداختند.

آمریکا برای اجرای سیاست هایش در چند ماه اخیر در برابر پاکستان از سیاست تنبیهی استفاده می کند. به حاشیه گذاشتن دولت پاکستان از مسایل افغانستان به همین معناست. ولی پاکستان بیشتر از هردولتی بر طالبان کنترل واقتدار دارد. پاکستان پناه گاه طالبان و مرکز اندیشه و خاستگاه ایدئولوژیک طالبان است. طالبان در مراکز دینی پاکستان آموزش دیده و حتی آموزش های نظامی اش را در همین خاک فراگرفته است.

پاکستان شاهراه اکمالاتی ناتو در منطقه است. از همه مهمتر همان اندازه که طالبان به پاکستان نیازمند است پاکستان به طالبان نیازمند است. چه آنکه این مهره ها برای پاکستان قیمتی است و به راحتی نخواهد گذاشت که آمریکا از دستش برباید. چه آنکه پاکستان طالبان را نه تنها برای افغانستان که برای منطقه آسیا و جنوب آسیا تشکیل داده است و حتی در صورت حل و فصل قضیه با افغانستان آنان را بخاطر کشمیر و هندوستان نگه خواهد داشت. پاکستان برای طالبان هزینه گزاف کرده و به راحتی از دست نخواهد داد. به نظر می رسد که طرح مثلث پاکستان، افغانستان وعربستان در مذاکره با طالبان اگر از سوی دولت پاکستان نباشد حداقل یکی از همکاران مهم دولت کرزی در این قضیه بوده است.
ولی به هر صورت دولت پاکستان توانست دوباره خود را در قضیه افغانستان سهیم کند. سفر حنا ربانی در کابل نیز از هر لحاظ تقویت کننده این دیدگاه است. آنچه که حاصل کار است اینست که طالبان پس از ده سال نه تنها نابود که دارد توسط بازی های آمریکا دوباره مطرح می شود و به رسمیت می رسد. به دست رنج های افغانستان شریک می شود. بازی بعد از ده سال هیاهو دوباره به خط آغازین برگشته است. پاکستان دوباره براوضاع مسلط شده است. و برد این بازی مصالحه با پاکستان و طالبان و آمریکا و شرکایش است آنکس که با حسرت بدین بازی می نگرد ملت بیچاره افغانستان است. پایان

نویسنده:یاسین حکیم