فحش و دشنام یکی از هنجارهای منفی اجتماعی است که افزون بر متاثر کردن مخاطب، شخصیت گوینده را نیز مخدوش کرده و او را در دنیا به عذابِ وجدان و در آخرت به عذاب جهنم دچار می کند.
به گزارش آوا، حجت الاسلام والمسلمین علی رضایی؛ مسوول دفتر حضرت آیت الله العظمی موحد نجفی، در گفتگو با آوا، با بیان مطلب فوق افزود: فحاشی عبارت است از اینکه انسان از امور قبیح و مستهجن با الفاظ و عبارات صریح تعبیر کند و کلمات ناشایست و دور از شأن آدمی را به زبان جاری کند.
وی در این زمینه به آیات و روایاتی نیز اشاره کرد و گفت: از امام صادق(ع) روایت شده است که گفت "فحش دادن ظلم است و ظالم در آتش دوزخ قرار دارد".
و همچنین از حضرت پیامبر(ص) روایت شده است که فرمود" لایصب، ان الله حرم الجنة علی کل فحاش، قلیل الحیا لا یبالی ما قال و ما قیل له" یعنی انسانهای لاوبالی و بی حیا مردم را دشنام می دهند.
به گفته رضایی، خداوند در قرآن کریم نیز می فرماید" ادعو الی سبیل ربک بالحکمة و الموعظة الحسنه و جادلتم بالتی هی احسن" مردم را با جدال احسن موعظه و نصیحت کنید، مفهوم آیه مبارکه این است که با نا سزاگویی و سخنان نامطلوب وارد عمل موعظه انسانها نشوید.
آقای رضایی در ادامه اظهار داشت: با وجود اینکه ناسزاگویی از دیدگاه اسلام مردود است و زخم زبان را عامل بسیاری از نزاعها و دشمنی ها در بین مردم می‌داند، با آنهم عده ای از مسلمانان به این بیماری گرفتار هستند.
به گفته او، ناسزاگویی و دشنام در افغانستان به خصوص در میان قشر خاصی، نه تنها معمول گردیده بلکه به یک فرهنگ تبدیل شده است و برخی از جوانان در بسیاری از موارد در قالب شوخی و مزاح همدیگر را دشنام می دهند و با القاب زشت و نامطلوب صدا می زند، درحالیکه دشنام دادن و یا القاب زشت به کار بردن در نفس خود مذموم و خطرناک است حتی در وقت مزاح و شوخی باید از آن پرهیز شود.
به گفته ی این کارشناس اجتماعی، اسلام به حفظ زبان و عفت کلام تاکید فراوان دارد و پیروان خود را همواره به گفتار نیک و برخورد انسانی نسبت به همنوعانش دعوت می کند.
آقای رضایی هرچند ناسزاگویی را یکی از هنجارهای منفی عمومی اجتماعی عنوان کرد و گفت: این پدیده می تواند کم و بیش در هر جامعه ای وجود داشته باشد، اما افزایش و فراوانی آن در افغانستان می تواند عوامل مختلف داشته باشد.
به گفته او، چهار دهه جنگ و خشونت، پایین بودن سطح آموزش و پرورش و نامتوازن بودن ساختار فرهنگی را می توان از عوامل عمده ی گسترش پدیده ی فحش و دشنام و ناسزاگویی در افغانستان تلقی کرد.
به گفته او، شکی نیست که بد زبانی و یا ناسزاگویی در افغانستان، زاده ی خشونتهایی است که نسل حاضر در میان انبوهی از آن بزرگ شده است.
به گفته او، آسیب های روانی ناشی از جنگ و خشونت، یکی دیگر از عواملی است که پرخاش گری را بوجود آورده و حسن معاشرت و روابط انسانی را آسیب زده است.
همچنین به گفته رضایی، تخلیه کردن از فشار عصبی، هیجانات زودگذر و همچنین ضعف و ناتوانی افراد و اشخاص در برابر فراز و نشیب های زندگی از عوامل دیگر ناسزاگویی، فحش و دشنام در یک جامعه است.
به گفته آقای رضایی؛ ناسزاگویی و القاب بد دادن به دیگری، چه در سطح کوچک خانواده و چه در سطح اجتماع سخت زیانبار بوده و چه بسا باعث فروپاشی خانواده ها و اخلال نظم در یک جامعه می شود.
به عقیده او، هرچند عده ای ناسزاگویی را در قالب شوخی ابراز می کنند، اما بی خبر از اینکه با سخنان نامطلوب، باعث اذیت و آزار مخاطب و یا دوست خود گردیده است و حرفهای زننده او همچنان در دل او باقی خواهد ماند.
به گفته آقای رضایی، زبان و قوه ناطقه یکی از نعمت های بزرگ الهی است که اگر درست کنترل شود و در اختیار عقل قرار داشته باشد می تواند انسان را به مقامات بلندی برساند اما اگر در اختیار نفس قرار گرفت سر انسان را به باد خواهد داد.
