در حالی که رهبران کشورهای افغانستان، پاکستان، هند و ترکمنستان در عشق آباد در مراسم گشایش پروژه تاپی، شرکت کرده بودند، خواجه آصف؛ وزیر دفاع پاکستان گفته است که این کشور به خاطر تامین امنیت خط لوله گاز ترکمنستان در افغانستان از طالبان تقاضای کمک می کند.
ارگ ریاست جمهوری با انتشار اعلامیه ای هشدار داده که این گونه اظهارات، خلاف تعهدات انجام شده در سفر اخیر رییس جمهور به پاکستان است و آن را غیر مسؤولانه خوانده است.
در اعلامیه آمده است:"دولت جمهوری اسلامی افغانستان یکبار دیگر از رهبران پاکستان می خواهد تا به تعهدات شان مبنی بر مبازره مشترک علیه تروریزم و افراطیت عمل نمایند و دیگر به چنین اظهارات غیر مسؤولانه اجازه ندهند."
کارشناسان هم می گویند که این اظهارات وزیر دفاع پاکستان نشانگر مسایل خطرناکی است که پاکستان احتمالا از آغاز به کار عملی پروژه تاپی، در پی آنها است.
یکی از موضوعات احتمالی این است که پاکستان در نظر دارد با وارد کردن طالبان به عنوان یکی از جوانب این معامله، امتیازهایی را نیز به نام این گروه به دست آورد و در نتیجه، از نقش دولت و مردم افغانستان در این پروژه بزرگ به نفع خود بکاهد؛ زیرا طالبان نیز دست آموز و تحت سیطره پاکستان است و هر منفعت و سهمی که این گروه از این پروژه به دست آورد، مستقیما به جیب آی اس آی خواهد رفت.
پاکستان با این حساب می تواند در نقاط مختلف افغانستان با استفاده از نیروهای تروریستی برای این خط لوله مشکل امنیتی ایجاد کند و به این ترتیب، میزان امتیازات طالبان از این پروژه را به مراتب افزایش دهد.
این اظهارات همچنین، اهانتی آشکار و زننده به افغانستان و حاکمیت ملی کشور از سوی این مقام پاکستانی محسوب می شود.
انتقال لوله گاز ترکمنستان از طریق افغانستان به پاکستان و هند یکی از پروژه های مهم اقتصادی منطقه ای است. دولت افغانستان برای تطبیق این پروژه تلاش زیادی کرد و اخیرا به صورت رسمی در عشق آباد کار عملی آن شروع شد.
انتظار می رود که کار ساخت آن تا دسامبر سال ۲۰۱۹ تکمیل شود و ۳۳ میلیارد متر مکعب گاز در طول ۱۸۱۴ کیلومتر از طریق افغانستان به پاکستان و هند منتقل شود.
ارگ ریاست جمهوری در واکنش به اظهارات وزیر دفاع پاکستان گفته است که نیروهای امنیتی افغان توانایی حفاظت از این پروژه را که ۷۰۰ کیلومتر آن از خاک افغانستان می گذرد، دارند.
در اعلامیه ارگ گفته شده که دولت افغانستان برای تامين امنيت لوله گاز تاپی، نيروی ويژه ای را آماده کرده و مردم افغانستان، مخصوصا آنهایي كه اين لوله از مناطق شان عبور می كند نيز با درك منفعت و مسؤوليت ملى شان از هرگونه صدمه زدن به اين پروژه بزرگ اقتصادى، از فعاليت هاى خرابكارانه گروه هاى آشوبگر جلوگيرى خواهند کرد.
دولت می گوید که اظهارات وزیر دفاع پاکستان نمایانگر آن است که برخی مقامات آن کشور هنوزهم به دنبال مداخله در امور افغانستان هستند.
در اعلامیه ارگ آمده که شماری از مقامات پاکستانی روابط نزدیکی با طالبان و نفوذ قابل ملاحظه ای بر آنان دارند و در این باره ادعای دولت و مردم افغانستان مبنی بر مداخله بعضی از عناصر پاکستان در امور افغانستان را ثابت می سازد.
کارشناسان هم ضمن تایید این دیدگاه می گویند که از همین ابتدا همه طرف های سهیم در این پروژه باید تضمین هایی قوی و معتبر از پاکستان به دست آورند تا تاپی، دست ابزاری برای اعمال سلطه و مداخله پاکستان بر طرف های دیگر این قرارداد به ویژه افغانستان نشود.
کار عملی پروژه خط لوله گاز ترکمنستان به پاکستان و هند از طریق افغانستان (TAPI) اخیرا با حضور رؤسای جمهوری افغانستان و ترکمنستان، نخست وزیر پاکستان و معاون رئیس جمهوری هند، در ترکمنستان شروع شد.
آغاز این پروژه ده میلیارد دالری که حدود دو دهه از امضای نخستین تفاهمنامه آن می‌گذرد، روز یکشنبه ۱۳ دسامبر در مراسمی در حوزه گازی گالکینیش در شهر ماری در جنوب ترکمنستان اعلام شد و رهبران کشورهای سهیم در این پروژه، یک دکمه پیوند دو لوله گاز را به عنوان نشانه افتتاح فشار دادند.
توافقنامه طرح ۱۰ میلیارد دالری تاپی در اواخر سال ۲۰۱۱ میلادی امضا شد؛ طرحی که سالانه ظرفیت انتقال بیش از ۳۰ میلیارد متر مکعب گاز را دارد. براساس آن توافق، افغانستان در این پروژه سهم ۲۵ درصدی دارد.
این خط لوله گاز بعد از ۱۴۷ کیلومتر در خاک ترکمنستان، وارد افغانستان می‌شود و با عبور از ولایت های هرات، فراه، قندهار و هلمند وارد پاکستان و بعد هند می‌شود.
انتظار می‌رود که این خط لوله گاز در داخل افغانستان برای ۱۲ هزار نفر فرصت شغلی مستقیم ایجاد کند و بخشی از نیازهای افغانستان به انرژی گاز را نیز مرتفع سازد.
افزون بر این، افغانستان انتظار دارد، از مجرای حق العبوری که از کشورهای طرف قرارداد دریافت می کند، سالانه میلیون ها دالر درآمد کسب کند.
اینها مواردی است که افغانستان، علی الحساب در پی دست یافتن به آن است و با آغاز کار عملی این پروژه، در دستیابی به این میزان از امتیاز و منابع، تردیدی وجود نخواهد داشت؛ اما برای کشور توسعه نیافته ای مانند افغانستان، این امتیازها بدون تردید کافی نخواهد بود.
کابل در پی دستیابی به سودهای کلانتری در سایه عبور خط لوله تاپی از خاک افغانستان است.
در همین حال، قربان‌قلی بردی محمدوف؛ رئیس جمهوری ترکمنستان گفت:"این یک پروژه صلح و ثبات برای منطقه است. اعمار این خط لوله هزارها فرصت کاری ایجاد می‌کند و موجب توسعه اجتماعی-اقتصادی در منطقه می‌شود. امیدوارم همه کشورها دخیل در این پروژه باهم همکاری کنند."
بردی محمدوف گفت که این پروژه تا دسامبر سال ۲۰۱۹ تکمیل خواهد شد و ۳۳ میلیارد متر مکعب گاز را در طول ۱۸۱۴ کیلومتر از طریق افغانستان به پاکستان و هند منتقل خواهد کرد.
اشرف غنی؛ رئیس جمهور نیز گفت:"امروز ما شاهد یک رویداد تاریخی هستیم. دهه‌ها است در این مورد صحبت کردیم، امروز تعهد خود را نشان دادیم. فصل جدید روابط ما با ترکمنستان، پاکستان و هند امروز آغاز شد."
آقای غنی گفت:"این پروژه بخشی از برنامه چند شاخه‌ای شامل فایبر نوری، خطوط آهن و انتقال برق است که موازی با پروژه تاپی به پیش برده خواهند شد. یک شاهراه فوق‌العاده همکاری میان آسیای مرکزی و آسیای جنوبی."
کارشناسان می گویند بر پایه نموداری که متخصصان پروژه عظیم و درازمدت تاپی، ترسیم کرده اند سه تا از ناامن ترین ولایت های جنوبی و غربی افغانستان به علاوه هرات، از جمله مناطقی اند که خط لوله تاپی می بایست از آنها عبور کرده، وارد پاکستان شود و از آنجا به هند برود.
بنابراین یکی از اصلی ترین نگرانی ها که همواره مانعی بزرگ در برابر اجرایی شدن این پروژه، محسوب می شده، ناامنی های وسیع و سنگینی است که بر این بخش ها از خاک افغانستان همواره استمرار داشته است.
افغانستان امیدوار است با به جریان انداختن عملی این پروژه، کشورهای طرف قرارداد را به یک همکاری امنیتی به بهانه تامین امنیت خط لوله گاز تاپی نیز ترغیب کند.
نواز شریف؛ نخست وزیر پاکستان هم با تاکید بر اهمیت منطقه‌ای این پروژه گفت:"امروز روزی مهمی برای همه ما است. این نشانه ای واضح برای آغاز پروژه‌ای است که سرنوشت‌ها را تغییر خواهد داد. از مدیریت افغانستان و پاکستان سپاسگزارم. این پروژه سعادت مشترک ما را در پی دارد."
ناظران هم می گویند که در این میان، نگاه اصلی به پاکستان و ترکمنستان است.
پاکستان که متهم ردیف اول ناامنی های افغانستان محسوب می شود و با روی کار آمدن دولت اشرف غنی در کابل و تلطیف شدن نسبی فضای رابطه میان دو کشور، تنور اتهام زنی های تنش آلود، سردتر شده و جای خود را به شعار همکاری برای صلح و مبارزه مشترک با تروریزم داده، در پروژه تاپی باید صداقت و تعهد عملی خود به توافقات صلح با کابل را ثابت کند.
افغانستان امیدوار است که با گشایش این طرح، کشورهای منطقه، به‌ویژه پاکستان به دلیل نیازمندی به گاز ترکمنستان، تعهد جدی‌تری در قبال مساله امنیت این طرح و کمک به امنیت در سراسر افغانستان نشان دهد.
حامد انصاری؛ معاون رئیس جمهوری هند نیز گفت:"ما تعهدی قوی به اجرای این پروژه داریم. ما نمی‌توانیم چشم‌انداز خود را زیر تاثیر دیدگاه مردمان گمراه قرار بدهیم. با چشم‌انداز مشترک به سوی آینده روشن نسل‌های بعدی گام برمی‌داریم."
هند و پاکستان هر دو به شدت به انرژی نیاز دارند و تحلیلگران معتقدند که تنها اتصال به آسیای میانه پر از انرژی می‌تواند نیاز این کشورها را به انرژی مرفوع کند.
افزون بر این، کارشناسان پیش بینی می کنند این خط لوله، زمینه پیوندهای عمیقتر سیاسی در سایه تقویت مناسبات و داد و ستدهای تجاری و اقتصادی را میان کشورهای منطقه به ویژه پاکستان و افغانستان و همچنین پاکستان و هند فراهم خواهد کرد.
آگاهان همچنین می گویند که یکی از مهم ترین امتیازات پروژه تاپی این است که هر یک از چهار کشور طرف قرارداد در این پروژه عظیم، سودهای بزرگی را نصیب می شوند و با به جریان افتادن عملی آن، همه طرف ها، ذینفع خواهند بود؛ بنابراین، نباید اجازه داده شود هیچیک از آنها در خصوص فراهم شدن زمینه های امنیتی آغاز مراحل اجرایی آن، به منظور کسب امتیازهای بیشتر یا شرکت دادن گروه های بدنام تروریستی در آن، مانع ایجاد کند.
در این میان، به عقیده تحلیلگران، افغانستان با توجه به سخنان رییس جمهور در نظر دارد در سایه این پروژه، برای آغاز دیگر پروژه های بزرگ عمرانی، بازسازي، توسعه اقتصادی و تولید و تجارت و ترانزیت در افغانستان، زمینه سازی کرده و تاپی را به مثابه یک استارت و آغاز عملیاتی سازی این رویای بزرگ در نظر آورد.
ارگ ریاست جمهوری با انتشار اعلامیه ای هشدار داده که این گونه اظهارات، خلاف تعهدات انجام شده در سفر اخیر رییس جمهور به پاکستان است و آن را غیر مسؤولانه خوانده است.
در اعلامیه آمده است:"دولت جمهوری اسلامی افغانستان یکبار دیگر از رهبران پاکستان می خواهد تا به تعهدات شان مبنی بر مبازره مشترک علیه تروریزم و افراطیت عمل نمایند و دیگر به چنین اظهارات غیر مسؤولانه اجازه ندهند."
کارشناسان هم می گویند که این اظهارات وزیر دفاع پاکستان نشانگر مسایل خطرناکی است که پاکستان احتمالا از آغاز به کار عملی پروژه تاپی، در پی آنها است.
یکی از موضوعات احتمالی این است که پاکستان در نظر دارد با وارد کردن طالبان به عنوان یکی از جوانب این معامله، امتیازهایی را نیز به نام این گروه به دست آورد و در نتیجه، از نقش دولت و مردم افغانستان در این پروژه بزرگ به نفع خود بکاهد؛ زیرا طالبان نیز دست آموز و تحت سیطره پاکستان است و هر منفعت و سهمی که این گروه از این پروژه به دست آورد، مستقیما به جیب آی اس آی خواهد رفت.
پاکستان با این حساب می تواند در نقاط مختلف افغانستان با استفاده از نیروهای تروریستی برای این خط لوله مشکل امنیتی ایجاد کند و به این ترتیب، میزان امتیازات طالبان از این پروژه را به مراتب افزایش دهد.
این اظهارات همچنین، اهانتی آشکار و زننده به افغانستان و حاکمیت ملی کشور از سوی این مقام پاکستانی محسوب می شود.
انتقال لوله گاز ترکمنستان از طریق افغانستان به پاکستان و هند یکی از پروژه های مهم اقتصادی منطقه ای است. دولت افغانستان برای تطبیق این پروژه تلاش زیادی کرد و اخیرا به صورت رسمی در عشق آباد کار عملی آن شروع شد.
انتظار می رود که کار ساخت آن تا دسامبر سال ۲۰۱۹ تکمیل شود و ۳۳ میلیارد متر مکعب گاز در طول ۱۸۱۴ کیلومتر از طریق افغانستان به پاکستان و هند منتقل شود.
ارگ ریاست جمهوری در واکنش به اظهارات وزیر دفاع پاکستان گفته است که نیروهای امنیتی افغان توانایی حفاظت از این پروژه را که ۷۰۰ کیلومتر آن از خاک افغانستان می گذرد، دارند.
در اعلامیه ارگ گفته شده که دولت افغانستان برای تامين امنيت لوله گاز تاپی، نيروی ويژه ای را آماده کرده و مردم افغانستان، مخصوصا آنهایي كه اين لوله از مناطق شان عبور می كند نيز با درك منفعت و مسؤوليت ملى شان از هرگونه صدمه زدن به اين پروژه بزرگ اقتصادى، از فعاليت هاى خرابكارانه گروه هاى آشوبگر جلوگيرى خواهند کرد.
دولت می گوید که اظهارات وزیر دفاع پاکستان نمایانگر آن است که برخی مقامات آن کشور هنوزهم به دنبال مداخله در امور افغانستان هستند.
در اعلامیه ارگ آمده که شماری از مقامات پاکستانی روابط نزدیکی با طالبان و نفوذ قابل ملاحظه ای بر آنان دارند و در این باره ادعای دولت و مردم افغانستان مبنی بر مداخله بعضی از عناصر پاکستان در امور افغانستان را ثابت می سازد.
کارشناسان هم ضمن تایید این دیدگاه می گویند که از همین ابتدا همه طرف های سهیم در این پروژه باید تضمین هایی قوی و معتبر از پاکستان به دست آورند تا تاپی، دست ابزاری برای اعمال سلطه و مداخله پاکستان بر طرف های دیگر این قرارداد به ویژه افغانستان نشود.
کار عملی پروژه خط لوله گاز ترکمنستان به پاکستان و هند از طریق افغانستان (TAPI) اخیرا با حضور رؤسای جمهوری افغانستان و ترکمنستان، نخست وزیر پاکستان و معاون رئیس جمهوری هند، در ترکمنستان شروع شد.
آغاز این پروژه ده میلیارد دالری که حدود دو دهه از امضای نخستین تفاهمنامه آن می‌گذرد، روز یکشنبه ۱۳ دسامبر در مراسمی در حوزه گازی گالکینیش در شهر ماری در جنوب ترکمنستان اعلام شد و رهبران کشورهای سهیم در این پروژه، یک دکمه پیوند دو لوله گاز را به عنوان نشانه افتتاح فشار دادند.
توافقنامه طرح ۱۰ میلیارد دالری تاپی در اواخر سال ۲۰۱۱ میلادی امضا شد؛ طرحی که سالانه ظرفیت انتقال بیش از ۳۰ میلیارد متر مکعب گاز را دارد. براساس آن توافق، افغانستان در این پروژه سهم ۲۵ درصدی دارد.
این خط لوله گاز بعد از ۱۴۷ کیلومتر در خاک ترکمنستان، وارد افغانستان می‌شود و با عبور از ولایت های هرات، فراه، قندهار و هلمند وارد پاکستان و بعد هند می‌شود.
انتظار می‌رود که این خط لوله گاز در داخل افغانستان برای ۱۲ هزار نفر فرصت شغلی مستقیم ایجاد کند و بخشی از نیازهای افغانستان به انرژی گاز را نیز مرتفع سازد.
افزون بر این، افغانستان انتظار دارد، از مجرای حق العبوری که از کشورهای طرف قرارداد دریافت می کند، سالانه میلیون ها دالر درآمد کسب کند.
اینها مواردی است که افغانستان، علی الحساب در پی دست یافتن به آن است و با آغاز کار عملی این پروژه، در دستیابی به این میزان از امتیاز و منابع، تردیدی وجود نخواهد داشت؛ اما برای کشور توسعه نیافته ای مانند افغانستان، این امتیازها بدون تردید کافی نخواهد بود.
کابل در پی دستیابی به سودهای کلانتری در سایه عبور خط لوله تاپی از خاک افغانستان است.
در همین حال، قربان‌قلی بردی محمدوف؛ رئیس جمهوری ترکمنستان گفت:"این یک پروژه صلح و ثبات برای منطقه است. اعمار این خط لوله هزارها فرصت کاری ایجاد می‌کند و موجب توسعه اجتماعی-اقتصادی در منطقه می‌شود. امیدوارم همه کشورها دخیل در این پروژه باهم همکاری کنند."
بردی محمدوف گفت که این پروژه تا دسامبر سال ۲۰۱۹ تکمیل خواهد شد و ۳۳ میلیارد متر مکعب گاز را در طول ۱۸۱۴ کیلومتر از طریق افغانستان به پاکستان و هند منتقل خواهد کرد.
اشرف غنی؛ رئیس جمهور نیز گفت:"امروز ما شاهد یک رویداد تاریخی هستیم. دهه‌ها است در این مورد صحبت کردیم، امروز تعهد خود را نشان دادیم. فصل جدید روابط ما با ترکمنستان، پاکستان و هند امروز آغاز شد."
آقای غنی گفت:"این پروژه بخشی از برنامه چند شاخه‌ای شامل فایبر نوری، خطوط آهن و انتقال برق است که موازی با پروژه تاپی به پیش برده خواهند شد. یک شاهراه فوق‌العاده همکاری میان آسیای مرکزی و آسیای جنوبی."
کارشناسان می گویند بر پایه نموداری که متخصصان پروژه عظیم و درازمدت تاپی، ترسیم کرده اند سه تا از ناامن ترین ولایت های جنوبی و غربی افغانستان به علاوه هرات، از جمله مناطقی اند که خط لوله تاپی می بایست از آنها عبور کرده، وارد پاکستان شود و از آنجا به هند برود.
بنابراین یکی از اصلی ترین نگرانی ها که همواره مانعی بزرگ در برابر اجرایی شدن این پروژه، محسوب می شده، ناامنی های وسیع و سنگینی است که بر این بخش ها از خاک افغانستان همواره استمرار داشته است.
افغانستان امیدوار است با به جریان انداختن عملی این پروژه، کشورهای طرف قرارداد را به یک همکاری امنیتی به بهانه تامین امنیت خط لوله گاز تاپی نیز ترغیب کند.
نواز شریف؛ نخست وزیر پاکستان هم با تاکید بر اهمیت منطقه‌ای این پروژه گفت:"امروز روزی مهمی برای همه ما است. این نشانه ای واضح برای آغاز پروژه‌ای است که سرنوشت‌ها را تغییر خواهد داد. از مدیریت افغانستان و پاکستان سپاسگزارم. این پروژه سعادت مشترک ما را در پی دارد."
ناظران هم می گویند که در این میان، نگاه اصلی به پاکستان و ترکمنستان است.
پاکستان که متهم ردیف اول ناامنی های افغانستان محسوب می شود و با روی کار آمدن دولت اشرف غنی در کابل و تلطیف شدن نسبی فضای رابطه میان دو کشور، تنور اتهام زنی های تنش آلود، سردتر شده و جای خود را به شعار همکاری برای صلح و مبارزه مشترک با تروریزم داده، در پروژه تاپی باید صداقت و تعهد عملی خود به توافقات صلح با کابل را ثابت کند.
افغانستان امیدوار است که با گشایش این طرح، کشورهای منطقه، به‌ویژه پاکستان به دلیل نیازمندی به گاز ترکمنستان، تعهد جدی‌تری در قبال مساله امنیت این طرح و کمک به امنیت در سراسر افغانستان نشان دهد.
حامد انصاری؛ معاون رئیس جمهوری هند نیز گفت:"ما تعهدی قوی به اجرای این پروژه داریم. ما نمی‌توانیم چشم‌انداز خود را زیر تاثیر دیدگاه مردمان گمراه قرار بدهیم. با چشم‌انداز مشترک به سوی آینده روشن نسل‌های بعدی گام برمی‌داریم."
هند و پاکستان هر دو به شدت به انرژی نیاز دارند و تحلیلگران معتقدند که تنها اتصال به آسیای میانه پر از انرژی می‌تواند نیاز این کشورها را به انرژی مرفوع کند.
افزون بر این، کارشناسان پیش بینی می کنند این خط لوله، زمینه پیوندهای عمیقتر سیاسی در سایه تقویت مناسبات و داد و ستدهای تجاری و اقتصادی را میان کشورهای منطقه به ویژه پاکستان و افغانستان و همچنین پاکستان و هند فراهم خواهد کرد.
آگاهان همچنین می گویند که یکی از مهم ترین امتیازات پروژه تاپی این است که هر یک از چهار کشور طرف قرارداد در این پروژه عظیم، سودهای بزرگی را نصیب می شوند و با به جریان افتادن عملی آن، همه طرف ها، ذینفع خواهند بود؛ بنابراین، نباید اجازه داده شود هیچیک از آنها در خصوص فراهم شدن زمینه های امنیتی آغاز مراحل اجرایی آن، به منظور کسب امتیازهای بیشتر یا شرکت دادن گروه های بدنام تروریستی در آن، مانع ایجاد کند.
در این میان، به عقیده تحلیلگران، افغانستان با توجه به سخنان رییس جمهور در نظر دارد در سایه این پروژه، برای آغاز دیگر پروژه های بزرگ عمرانی، بازسازي، توسعه اقتصادی و تولید و تجارت و ترانزیت در افغانستان، زمینه سازی کرده و تاپی را به مثابه یک استارت و آغاز عملیاتی سازی این رویای بزرگ در نظر آورد.
