روز شنبه این هفته، وزرای خارجه و دیپلمات‌های ارشد قدرت‌های جهان - از جمله امریکا و روسیه - به همراه کشورهای منطقه شامل ایران و عربستان سعودی و نهادهای بین‌المللی در وین؛ پایتخت اتریش، گرد آمدند تا در مورد بحران سوریه و آینده آن گفتگو کنند.
پس از این نشست اعلام شد که بر سر یک نقشه راه برای ایجاد یک دولت فراگیرتر در دمشق ظرف شش ماه و برگزاری انتخابات تا ۱۸ ماه دیگر توافق شده است.
براساس این طرح، دولت آقای اسد و گروه های مخالف باید تا ضرب الاجل اول جنوری مذاکرات میان خود را شروع کنند. قرار است ظرف شش ماه پس از آن دوطرف بر سر تشکیل یک دولت انتقالی «معتبر، همه شمول و غیرفرقه ای» به توافق برسند.
براساس بیانیه مشترکی که سازمان ملل به نمایندگی از ۱۹ کشور و نهاد حاضر در وین منتشر کرده، دولت انتقالی تازه باید جدول زمانی تدوین قانون اساسی جدید و برگزاری انتخابات آزاد و منصفانه تحت نظارت سازمان ملل ظرف ۱۸ ماه را تعیین کند.
گفته می شود این طرح کم و بیش بر ابتکار عمل روسیه استوار است.
کارشناسان مسایل بین المللی می گویند که از زمان آغاز بحران و جنگ ویرانگر و فراگیر در سوریه، این نخستین نقشه راه مهمی است که در خصوص آینده این کشور، ارائه می شود.
ناظران امیدوار اند که این نقشه راه در نهایت بتواند به مصایب مردم سوریه پایان دهد، نیروهای تروریستی فعال در این کشور را منهدم کند و راه را برای ایجاد یک آینده امن، باثبات و دموکراتیک بر پایه اراده مردم سوریه، هموار سازد؛ اما آنها همزمان تاکید می کنند که هنوز تا رسیدن به یک نتیجه عملی و ملموس، راه دراز و دشواری در پیش است.
سوریه در طول بیش از پنج سال درگیری و نبرد و کشتار و خون ریزی و فعالیت تروریست های خارجی که گفته می شود از بیش از ۸۰ کشور جهان هستند، شکاف های عمیق و هولناک سیاسی و اجتماعی برداشته و نظام اجتماعی، امنیتی و فرهنگی حاکم بر آن، از بنیاد متلاشی شده است. با این حساب، هرگونه راه حلی برای آینده وضعیت بحرانی و پیچیده جاری در آن کشور، می بایست به اندازه ای قدرت داشته باشد که همه چیز را از نو بنیاد کند و یک سوریه جدید به وجود آورد و این مسلما کار ساده ای نیست.
در همین حال، حسین امیر عبداللهیان؛ معاون وزیر خارجه ایران پس از این نشست گفت:"برخی شرکت کنندگان اصرار داشتند که در یک دوره شش ماهه اگر روند پیش بینی شده خوب پیش رفت، بشار اسد در انتخابات آتی ریاست جمهوری سوریه نباید کاندیدا شود که موضعی غیر اصولی بود و در مقابل، ما به صراحت تأکید کردیم که تنها شخص بشار اسد می تواند درباره حضور در انتخابات یا عدم حضورش تصمیم بگیرد و این تنها مردم سوریه هستند که می توانند بگویند به او رأی خواهند داد یا خیر."
او که به نمایندگی از ایران در نشست شرکت داشت گفت:"جمهوری اسلامی ایران اجازه نداد که این مسئله در بیانیه پایانی قید شود و تأکید کردیم که فقط مردم سوریه حق دارند در این باره تصمیم بگیرند."
بحث بر سر ماندن یا رفتن بشار اسد، در طول سال های گذشته، یکی از موانع جدی برای رسیدن به توافقی برای آینده سوریه بوده است.
بشار اسد؛ رییس جمهوری سوریه است و مردم سوریه او را در انتخابات سال گذشته نیز یکبار دیگر برای یک دوره ۷ ساله دیگر انتخاب کردند؛ اما قدرت های حامی تروریزم به شمول امریکا، اعراب، ترکیه و اسراییل و برخی کشورهای اروپایی اصرار دارند که بشار اسد خود از موانع راه حل بحران سوریه است نه راه حل آن.
آنها در یک موضع غیر منطقی تاکید می کنند که بشار اسد تحت هر شرایطی باید برود و برای او در آینده سیاسی سوریه، جایی وجود ندارد!
این در حالی است که در مقابل، مخالفان این ایده مانند ایران، روسیه و برخی کشورهای منطقه می گویند بشار اسد رییس جمهوری قانونی و مشروع سوریه است. او پیش از آنکه دخالت خارجی، کشورش را به آشوب و بحران بکشد، محبوب قلوب همه مردم سوریه و چه بسا جهان عرب بود.
همچنین از دید آنها، نفی آینده سیاسی اسد، به معنای سلب حقوق شهروندی اوست و این چیزی نیست که قدرت های خارجی براساس عرف بین المللی، حق تصمیم گیری و اظهار نظر درباره آن را داشته باشند.
بشار اسد خود باید تصمیم بگیرد که می ماند یا می رود و نیز این مردم سوریه هستند که در انتخابات آتی، به او رأی خواهند داد یانه.
در همین حال، خبرگزاری فرانسه روز یکشنبه گزارش داد که بعضی مخالفان سوری طرح وین را "غیرواقع بینانه" می دانند؛ اما سایرین محتاطانه به آن خوشبین هستند.
انس العبده از "ائتلاف ملی سوریه" گفت که بیانیه وین "روشن نیست"؛ اما پیشرفت هایی در بر دارد.
او گفت:"آتش بس به طور اصولی خوب است؛ چون از رنج مردم می کاهد؛ اما مهم ترین مساله نظارت بر اجرای آن است."
سمیر نشار؛ از دیگر اعضای این ائتلاف طرح وین را "مایه سرخوردگی و غیرواقع بینانه" توصیف کرد و اصرار ورزید که "به یک راه حل سیاسی منجر نخواهد شد."
او پرسید: "چطور انتظار دارید که بعد از همه اتفاقاتی که در سوریه افتاده، مردم در خیابان روی همدیگر را ببوسند؟"
او شکایت کرد که در بیانیه وین به برکناری آقای اسد از قدرت اشاره نشده؛ در حالی که این یکی از اهداف «قیام مردم سوریه» بوده است. به گفته او این مساله، استدلال گروه های افراط گرا در سوریه را تقویت خواهد کرد که "جامعه جهانی علیه مردم سوریه سازش کرده است."
او گفت: "بزرگترین ضربه همین بود.. این هدیه ای برای داعش، برای افراط گرایی است."
کارشناسان مستقل اما با رد ادعاهای معارضان سوری عقیده دارند که آنها اگر در پی دستیابی به راه حلی سیاسی برای آینده سوریه هستند، می بایست با این موضوع کنار بیایند که بشار اسد، اکنون رییس جمهور سوریه است، او منتخب مردم است و حق دارد در مورد سرنوشت سیاسی اش، تصمیم بگیرد؛ حقی که مردم سوریه نیز از آن برخوردار اند.
آنچه در حال حاضر، اهمیت اساسی دارد این است که سوریه، به یک آتش بس برسد و آتش نبردها فروکش کند. این امر، پیش نیازی مهم برای هرگونه راه حل سیاسی است.
مادامی که تروریست ها و مخالفان، تفنگ را ابزاری برای رسیدن به هدف می دانند، سخن از صلح و سازش سیاسی، بیهوده است و بدیهی است که در چنین شرایطی، وظیفه ارتش، دولت و رییس جمهور سوریه، جنگیدن با تروریزم برای رهایی مردم سوریه است.
از سوی دیگر، حسن عبدالعظیم؛ سرپرست "کمیته هماهنگی ملی برای تغییر دمکراتیک" که در داخل سوریه فعال است گفت که طرح وین "عملگرایانه" است. با این حال او تاکید کرد که درهای این فرآیند "به روی متمم ها باز است."
او گفت تدابیری برای اعتمادسازی، از جمله آتش بس، آزادی زندانیان و کمک‌رسانی، جملگی جزو "گام هایی است که راه را برای یک دوره انتقالی و تشکیل دولت و برگزاری انتخابات هموار می کند."
استفان دی میستورا؛ فرستاده سازمان ملل در این نشست نیز ماموریت یافت که برای برقراری آتش بس میان طرف های درگیر تلاش کند.
همزمان عمر اوسی؛ قانونگذار سوری به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که طرح وین نکات مشترک بسیاری با طرح دولت آقای اسد دارد و آن را "یک پیروزی برای سیاست سوریه و دیپلماسی" خواند.
با این حال او گفت که انتظارات زیادی از نشست وین ندارد؛ "چون گروه های تروریستی و بعضی کشورهای منطقه" علاقه ای به راه اندازی یک فرایند سیاسی در سوریه ندارند چون "هنوز روی سقوط رژيم سوریه با نیروی نظامی شرط می بندند." او ظاهرا به عربستان، ترکیه و قطر اشاره داشت.
کارشناسان هم می گویند که این مهم ترین نگرانی در مورد موفقیت نقشه راه تعیین شده برای آینده سوریه است.
حامیان تروریزم به ویژه عربستان سعودی، قطر، ترکیه و... باید ارسال سلاح و حمایت از تروریزم را متوقف کنند و خیال براندازی دولت ملی سوریه را از سر بدر کنند. تنها در این صورت است که تضمینی قوی و امیدبخش برای ایجاد یک راه حل سیاسی برای بحران، ایجاد خواهد شد.
این مهم در حالی مطرح می شود که امریکایی ها نیز از موضع پیشین خویش در زمینه خلع قدرت بی قید و شرط بشار اسد، دست برداشته اند.
بنابه گزارش ها جان کری؛ وزیر خارجه امریکا در نشست وین گفته است که این «مردم سوریه» هستند که باید در یک فرایند دمکراتیک در مورد آینده آقای اسد تصمیم بگیرند.
این موضع، آشکارا در تباین با موضع گیری های پیشین امریکا در مورد آینده سیاسی بشار اسد قرار دارد و نشان می دهد که در نشست های جاری، برد با حامیان دولت سوریه از جمله ایران و روسیه است و این مهم را از موضع گیری های خشم آلود و خصمانه اعراب به ویژه عربستان سعودی نیز می تواند احساس کرد.
گفتنی است که نشست بعدی در مورد سوریه قرار است حدود یکماه دیگر برگزار شود.
برای آگاهی از آخرین اخبار و پیوستن به کانال تلگرامی خبرگزاری صدای افغان(آوا) اینجا کلیک کنید
پس از این نشست اعلام شد که بر سر یک نقشه راه برای ایجاد یک دولت فراگیرتر در دمشق ظرف شش ماه و برگزاری انتخابات تا ۱۸ ماه دیگر توافق شده است.
براساس این طرح، دولت آقای اسد و گروه های مخالف باید تا ضرب الاجل اول جنوری مذاکرات میان خود را شروع کنند. قرار است ظرف شش ماه پس از آن دوطرف بر سر تشکیل یک دولت انتقالی «معتبر، همه شمول و غیرفرقه ای» به توافق برسند.
براساس بیانیه مشترکی که سازمان ملل به نمایندگی از ۱۹ کشور و نهاد حاضر در وین منتشر کرده، دولت انتقالی تازه باید جدول زمانی تدوین قانون اساسی جدید و برگزاری انتخابات آزاد و منصفانه تحت نظارت سازمان ملل ظرف ۱۸ ماه را تعیین کند.
گفته می شود این طرح کم و بیش بر ابتکار عمل روسیه استوار است.
کارشناسان مسایل بین المللی می گویند که از زمان آغاز بحران و جنگ ویرانگر و فراگیر در سوریه، این نخستین نقشه راه مهمی است که در خصوص آینده این کشور، ارائه می شود.
ناظران امیدوار اند که این نقشه راه در نهایت بتواند به مصایب مردم سوریه پایان دهد، نیروهای تروریستی فعال در این کشور را منهدم کند و راه را برای ایجاد یک آینده امن، باثبات و دموکراتیک بر پایه اراده مردم سوریه، هموار سازد؛ اما آنها همزمان تاکید می کنند که هنوز تا رسیدن به یک نتیجه عملی و ملموس، راه دراز و دشواری در پیش است.
سوریه در طول بیش از پنج سال درگیری و نبرد و کشتار و خون ریزی و فعالیت تروریست های خارجی که گفته می شود از بیش از ۸۰ کشور جهان هستند، شکاف های عمیق و هولناک سیاسی و اجتماعی برداشته و نظام اجتماعی، امنیتی و فرهنگی حاکم بر آن، از بنیاد متلاشی شده است. با این حساب، هرگونه راه حلی برای آینده وضعیت بحرانی و پیچیده جاری در آن کشور، می بایست به اندازه ای قدرت داشته باشد که همه چیز را از نو بنیاد کند و یک سوریه جدید به وجود آورد و این مسلما کار ساده ای نیست.
در همین حال، حسین امیر عبداللهیان؛ معاون وزیر خارجه ایران پس از این نشست گفت:"برخی شرکت کنندگان اصرار داشتند که در یک دوره شش ماهه اگر روند پیش بینی شده خوب پیش رفت، بشار اسد در انتخابات آتی ریاست جمهوری سوریه نباید کاندیدا شود که موضعی غیر اصولی بود و در مقابل، ما به صراحت تأکید کردیم که تنها شخص بشار اسد می تواند درباره حضور در انتخابات یا عدم حضورش تصمیم بگیرد و این تنها مردم سوریه هستند که می توانند بگویند به او رأی خواهند داد یا خیر."
او که به نمایندگی از ایران در نشست شرکت داشت گفت:"جمهوری اسلامی ایران اجازه نداد که این مسئله در بیانیه پایانی قید شود و تأکید کردیم که فقط مردم سوریه حق دارند در این باره تصمیم بگیرند."
بحث بر سر ماندن یا رفتن بشار اسد، در طول سال های گذشته، یکی از موانع جدی برای رسیدن به توافقی برای آینده سوریه بوده است.
بشار اسد؛ رییس جمهوری سوریه است و مردم سوریه او را در انتخابات سال گذشته نیز یکبار دیگر برای یک دوره ۷ ساله دیگر انتخاب کردند؛ اما قدرت های حامی تروریزم به شمول امریکا، اعراب، ترکیه و اسراییل و برخی کشورهای اروپایی اصرار دارند که بشار اسد خود از موانع راه حل بحران سوریه است نه راه حل آن.
آنها در یک موضع غیر منطقی تاکید می کنند که بشار اسد تحت هر شرایطی باید برود و برای او در آینده سیاسی سوریه، جایی وجود ندارد!
این در حالی است که در مقابل، مخالفان این ایده مانند ایران، روسیه و برخی کشورهای منطقه می گویند بشار اسد رییس جمهوری قانونی و مشروع سوریه است. او پیش از آنکه دخالت خارجی، کشورش را به آشوب و بحران بکشد، محبوب قلوب همه مردم سوریه و چه بسا جهان عرب بود.
همچنین از دید آنها، نفی آینده سیاسی اسد، به معنای سلب حقوق شهروندی اوست و این چیزی نیست که قدرت های خارجی براساس عرف بین المللی، حق تصمیم گیری و اظهار نظر درباره آن را داشته باشند.
بشار اسد خود باید تصمیم بگیرد که می ماند یا می رود و نیز این مردم سوریه هستند که در انتخابات آتی، به او رأی خواهند داد یانه.
در همین حال، خبرگزاری فرانسه روز یکشنبه گزارش داد که بعضی مخالفان سوری طرح وین را "غیرواقع بینانه" می دانند؛ اما سایرین محتاطانه به آن خوشبین هستند.
انس العبده از "ائتلاف ملی سوریه" گفت که بیانیه وین "روشن نیست"؛ اما پیشرفت هایی در بر دارد.
او گفت:"آتش بس به طور اصولی خوب است؛ چون از رنج مردم می کاهد؛ اما مهم ترین مساله نظارت بر اجرای آن است."
سمیر نشار؛ از دیگر اعضای این ائتلاف طرح وین را "مایه سرخوردگی و غیرواقع بینانه" توصیف کرد و اصرار ورزید که "به یک راه حل سیاسی منجر نخواهد شد."
او پرسید: "چطور انتظار دارید که بعد از همه اتفاقاتی که در سوریه افتاده، مردم در خیابان روی همدیگر را ببوسند؟"
او شکایت کرد که در بیانیه وین به برکناری آقای اسد از قدرت اشاره نشده؛ در حالی که این یکی از اهداف «قیام مردم سوریه» بوده است. به گفته او این مساله، استدلال گروه های افراط گرا در سوریه را تقویت خواهد کرد که "جامعه جهانی علیه مردم سوریه سازش کرده است."
او گفت: "بزرگترین ضربه همین بود.. این هدیه ای برای داعش، برای افراط گرایی است."
کارشناسان مستقل اما با رد ادعاهای معارضان سوری عقیده دارند که آنها اگر در پی دستیابی به راه حلی سیاسی برای آینده سوریه هستند، می بایست با این موضوع کنار بیایند که بشار اسد، اکنون رییس جمهور سوریه است، او منتخب مردم است و حق دارد در مورد سرنوشت سیاسی اش، تصمیم بگیرد؛ حقی که مردم سوریه نیز از آن برخوردار اند.
آنچه در حال حاضر، اهمیت اساسی دارد این است که سوریه، به یک آتش بس برسد و آتش نبردها فروکش کند. این امر، پیش نیازی مهم برای هرگونه راه حل سیاسی است.
مادامی که تروریست ها و مخالفان، تفنگ را ابزاری برای رسیدن به هدف می دانند، سخن از صلح و سازش سیاسی، بیهوده است و بدیهی است که در چنین شرایطی، وظیفه ارتش، دولت و رییس جمهور سوریه، جنگیدن با تروریزم برای رهایی مردم سوریه است.
از سوی دیگر، حسن عبدالعظیم؛ سرپرست "کمیته هماهنگی ملی برای تغییر دمکراتیک" که در داخل سوریه فعال است گفت که طرح وین "عملگرایانه" است. با این حال او تاکید کرد که درهای این فرآیند "به روی متمم ها باز است."
او گفت تدابیری برای اعتمادسازی، از جمله آتش بس، آزادی زندانیان و کمک‌رسانی، جملگی جزو "گام هایی است که راه را برای یک دوره انتقالی و تشکیل دولت و برگزاری انتخابات هموار می کند."
استفان دی میستورا؛ فرستاده سازمان ملل در این نشست نیز ماموریت یافت که برای برقراری آتش بس میان طرف های درگیر تلاش کند.
همزمان عمر اوسی؛ قانونگذار سوری به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که طرح وین نکات مشترک بسیاری با طرح دولت آقای اسد دارد و آن را "یک پیروزی برای سیاست سوریه و دیپلماسی" خواند.
با این حال او گفت که انتظارات زیادی از نشست وین ندارد؛ "چون گروه های تروریستی و بعضی کشورهای منطقه" علاقه ای به راه اندازی یک فرایند سیاسی در سوریه ندارند چون "هنوز روی سقوط رژيم سوریه با نیروی نظامی شرط می بندند." او ظاهرا به عربستان، ترکیه و قطر اشاره داشت.
کارشناسان هم می گویند که این مهم ترین نگرانی در مورد موفقیت نقشه راه تعیین شده برای آینده سوریه است.
حامیان تروریزم به ویژه عربستان سعودی، قطر، ترکیه و... باید ارسال سلاح و حمایت از تروریزم را متوقف کنند و خیال براندازی دولت ملی سوریه را از سر بدر کنند. تنها در این صورت است که تضمینی قوی و امیدبخش برای ایجاد یک راه حل سیاسی برای بحران، ایجاد خواهد شد.
این مهم در حالی مطرح می شود که امریکایی ها نیز از موضع پیشین خویش در زمینه خلع قدرت بی قید و شرط بشار اسد، دست برداشته اند.
بنابه گزارش ها جان کری؛ وزیر خارجه امریکا در نشست وین گفته است که این «مردم سوریه» هستند که باید در یک فرایند دمکراتیک در مورد آینده آقای اسد تصمیم بگیرند.
این موضع، آشکارا در تباین با موضع گیری های پیشین امریکا در مورد آینده سیاسی بشار اسد قرار دارد و نشان می دهد که در نشست های جاری، برد با حامیان دولت سوریه از جمله ایران و روسیه است و این مهم را از موضع گیری های خشم آلود و خصمانه اعراب به ویژه عربستان سعودی نیز می تواند احساس کرد.
گفتنی است که نشست بعدی در مورد سوریه قرار است حدود یکماه دیگر برگزار شود.
برای آگاهی از آخرین اخبار و پیوستن به کانال تلگرامی خبرگزاری صدای افغان(آوا) اینجا کلیک کنید
