در جهان از سال ۱۹۷۵ در سازمان ملل، هشتم مارس/ مارچ به‌عنوان «روز جهانی زن» برسمیت شناخته شده است و یونسكو نیز در سال ۱۹۷۷ آن را به عنوان «روز جهانی زن»، به رسمیت شناخت.
در مورد علت نامگذاری روزهای جهانی از روز جهانی شستن دست، روز جهانی خوراك، روز جهانی زبان مادری، روز جهانی ایدز گرفته تا روز جهانی كودك، روز جهانی زمین، روز جهانی حقوق بشر، در این سه صد و شصت و پنج روزِ یك سال، مناسبت وجود دارد و برای هر یك، یك بزرگداشت در جهان!
بر این مبنا است كه بر مبنای یك حركت و جوش و خروش دسته جمعی است، به طور مثال روز زبان مادری بخاطر این روز زبان مادری شد كه در بیست و یک فوریه سال ۱۹۵۲ پنج دانشجو در مبارزه برای تبدیل کردن زبان مادری خود یعنی زبان بنگالی به زبان رسمی، در کشوری که آن زمان پاکستان شرقی نام داشت و بعدها به بنگلادش تبدیل شد، جان خود را از دست دادند.
نام گذاری روز جهانی زن نیز در واقع باز می گردد به حادثه هشتم مارس ۱۸۵۷ که در آن زنان کارگر کارگاه‌های پارچه‌بافی و لباس‌دوزی در نیویورک تظاهرات کردند د و خواهان افزایش دستمزد و بهبود شرایط کار شدند. پس از گذشت حدود ۵۰ سال از آن تاریخ، خواسته های زنان به سطح حقوق سیاسی، اجتماعی هم چون حق رأی افزایش یافت و پس از سالها تلاش، زنان به بخشی از اهدفشان دست یافتند و روزی به عنوان روز جهانی زن نام گذاری شد.
در ادامه سازمان ملل متحد تجلیل و گرامیداشت روز جهانی زن را در ۸ مارس سال ۱۹۷۵ میلادی آغاز کرد. دو سال پس از آن بود که مجمع عمومی سازمان ملل در دسامبر ۱۹۷۷، تصمیم گرفت روزی را برای حقوق زنان و صلح جهانی نامگذاری کند تا در این روز، کشورهای عضو سازمان ملل، بر اساس سنن تاریخی و ملی شان، مقام زن را گرامی بدارند.
روز جهانی زن در واقع یادآور تاریخی از مبارزه سیاسى و اجتماعى زنان علیه تبعیض و روز همبستگى جهت برابرى حقوق و شرایط بهتر زندگى زنان است. اما سوالی که در اینجا مطرح میشود این است که آیا گرامی داشت چنین روزی باپیشینه ذکر شده، در کشورهای مختلف تا چه حد ضرورت یا کاربرد دارد؟ آیا روزی را که زنان در برخی کشورهای غربی دست به اعتراض زده و خواهان برابری شدند باید «روز جهانی زن» نامید و مردم در سراسر جهان فارغ از فرهنگ سنتی خود این را گرامی بدارند؟
تلاش زنان برای تغییر شرایط اجتماعی و فرهنگی حاکم بر جوامع خود، امری بسیار مهم بوده است اما در طول تاریخ به ویژه در دهه های اخیر بسیاری کشورها بر پایه فرهنگ و تمدن و ریشه های تاریخی ملتهایشان، روزی را به عنوان روز بزرگداشت زن در نظر گرفته اند. به عنوان مثال ابتدایی ترین روز زن یا مادر به دوران کهن بر می گردد. زمانی که در یونان باستان با نام «سیبل» و در رم با عنوان «هیلاریا» مقام زن و مادر ارج نهاده می شد.
در بسیاری کشورهای عربی مانند لبنان، مصر، بحرین، سوریه، کویت، عربستان و ... ۲۱ مارس یعنی روز اول بهار را روز زن معرفی می کنند.
در برخی کشورها چون تركیه، دانمارك، فنلاند، ایتالیا، استرالیا و بلجیم روز زن را در دومین یكشنبه ماه مه جشن می گیرند. در ناروی دومین یكشنبه ماه فوریه و در سویدن و فرانسه نیز آخرین یكشنبه ماه مه، به عنوان روز مادر جشن گرفته می شود. همچنین در جاپان نیز زادروز همسر وقت امپراطور به عنوان روز زن گرامی شمرده میشود.
در ایران پیش از انقلاب اسلامی، روز ۲۵ قوس زادروز مادر فرح دیبا به عنوان روز زن گرامی داشته می شد اما پس از انقلاب به ابتکار بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، بیستم جمادی الثانی سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا (س) روز زن نام گرفت.
آنچه مسلم است این است که روز زن در کشورهای مختلف بر اساس تفکر و دغدغه های هر ملتی انتخاب می شود و این نشان دهنده اهمیت موضوع زن در کشورهاست.
کشورهای غربی سعی دارند خود را سردمدار دفاع از حقوق زنان معرفی کنند اما نکته حائز اهمیت این است که این کشورها در این خصوص تنها از شعار دفاع از حقوق زنان و برابری جنسیتی بهره گرفته اند و با داشتن قوانین به اصطلاح برابر در جهت بی‌توجهی به ارزش‌های اخلاقی و انسانی گام برداشته اند.
رشد قابل توجه آمار طلاق، تضعیف نهاد خانواده، افزایش خانواده‌های تک‌والد، سقط جنین در دختران نوجوان، خشونت علیه زنان در خانواده و فقر زنانه و زنان خیابانی در اروپا، گواهی مستندی است كه نشان به ثمر نشستن این معنا از برابری حقوق زن و مرد است.
امروز در دنیای غرب زنان بیش از هر زمانی از شعار تشابه حقوق زن و مرد صدمه دیده اند. در این ایدئولوژی، تلاش در جهت تبدیل خصوصیات زن به خصوصیات مردانه، به نگرشی تحقیر آمیز و غیر انسانی نسبت به زن انجامیده است.
با وجود اینكه دنیای غرب سعی کرد برای استفاده بیشتر از زن حضور او را در اجتماع پررنگ نشان دهد، اما زنان را با نقض حقوق اساسی خودشان مواجه کرد و همین امر سبب شد آنها سعی کنند تا روزی را به عنوان روز جهانی زن ثبت کنند تا به این وسیله بتوانند برای احقاق جایگاه خود قدمی مثبت بردارند. در واقع ، اوج مهجوریت و ظلم پذیری «زن امروزی» غربی تا بدان جاست که نظام سلطه حتی از «روز جهانی زن» و هشتم مارس هر سال نیز زیرکانه و هوشمندانه سوء استفاده کرده و به نوعی جنسیت زن را بر انسانیت او ارجح می‌نمایاند.
روزی که در آن به جای دادخواهی و استیناف حقوق برباد رفته زنان در غرب، ظلم مضاعفی بر این قشر از جامعه روا داشته شده و با شتاب بیشتر به دره عمیق «برده داری نوین» سوق داده می‌شوند.
اما این همه تحول و تغییر در جهان، در مقایسه با روز زن در ایران (میلاد حضرت زهرا«سلام‌الله‌علیها») رنگ می‌بازد.
در مقام مقایسه باید گفت یکی از ارکان اسلام و نهضت حضرت رسول(ص) احیای شخصیت زن و اعادۀ حیثیت انسانی او در جامعه و پایان دادن به طفیلی دانستن شخصیت زن بود.
اسلام توانست با افکار خرافی چون پلید شمردن زنان مبارزه، و دوست داشتن زن را جزء اخلاق انبیا معرفی کند. نگاه اسلام و قرآن به زن به عنوان موجودی از نظر آفرینش و خلقت همسان از مرد می‌باشد هرچند كه قرآن تفاوت‌هایی میان زن و مرد قائل، زنان را آفریده‌هایی می‌شمارد كه از نظر احساسات و عواطف قوی‌تر از مردان هستند و همین عامل بقای نوع بشر شمرده می شود.
شكوه و عظمت الگوی زنان مسلمان، حضرت زهرا«سلام‌الله» آنقدر بالا و زیباست كه هر مقایسه‌ای در مقابل شان ایشان ناقص و ابتر میشود، از همان دوران كودكی، دوران ازدواج و حتی لحظات شهادت ایشان برای تمام زنان و حتی مردان جهان نكته و درس دارد و قابل تحقیق و بررسی است، معدنی است كه به پایان نمی‌رسد.
هنگامی که به زندگانی فاطمه زهرا«سلام‌الله‌علیها» می‌نگریم، درمی‌یابیم که ایشان دارای شخصیت والای الهی و انسانی و شبیه رسول خدا«صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم» در تمام جهات است و مانند بودن او در اصل وجود، حقیقتی است که با توجه به بیانات پدر بزرگوارش جایی برای ابهام و تردید نیست.
پیامبر اسلام، دخترش فاطمه«سلام‌الله‌علیها» را گرامی داشته و به نیکویی ستوده است. تمجید از آن بانوی بزرگ، نه به جهت آنست که او فرزند آن حضرت بوده و عاطفه پدری موجب شده که دخت گرامیش را به خوبی و نیکی بستاید و صفات نیکی را به او نسبت بدهد، بلکه ستودن فاطمه بر اساس حقیقت او و ظهور صفات و کمالات معبود در روح او بوده است. او عظیمه و مطهره است.
مدح رسول خدا«صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم» از او، آشکار کردن حقیقت موجود در اوست.خداوند پیامبر اسلام«صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم» و ائمه را بر رجال عالم اختیار نمود و آنها را انسانهای کامل و الگو و حجت بر همه قرار داد، به همین نحو، فاطمه«سلام‌الله‌علیها» را الگو و حجت بر تمام مردم جهان – اعم از زن و مرد – قرار داد؛ اقتدای به او، اقتدا به رسول خدا«صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم» و ائمه معصومین می‌باشد.
حال کدام روز برای تجلیل از مقام زن در کشورهای اسلامی مناسبت تر است، بیست جمادی‌الثانی یا هشت مارس!
در مورد علت نامگذاری روزهای جهانی از روز جهانی شستن دست، روز جهانی خوراك، روز جهانی زبان مادری، روز جهانی ایدز گرفته تا روز جهانی كودك، روز جهانی زمین، روز جهانی حقوق بشر، در این سه صد و شصت و پنج روزِ یك سال، مناسبت وجود دارد و برای هر یك، یك بزرگداشت در جهان!
بر این مبنا است كه بر مبنای یك حركت و جوش و خروش دسته جمعی است، به طور مثال روز زبان مادری بخاطر این روز زبان مادری شد كه در بیست و یک فوریه سال ۱۹۵۲ پنج دانشجو در مبارزه برای تبدیل کردن زبان مادری خود یعنی زبان بنگالی به زبان رسمی، در کشوری که آن زمان پاکستان شرقی نام داشت و بعدها به بنگلادش تبدیل شد، جان خود را از دست دادند.
نام گذاری روز جهانی زن نیز در واقع باز می گردد به حادثه هشتم مارس ۱۸۵۷ که در آن زنان کارگر کارگاه‌های پارچه‌بافی و لباس‌دوزی در نیویورک تظاهرات کردند د و خواهان افزایش دستمزد و بهبود شرایط کار شدند. پس از گذشت حدود ۵۰ سال از آن تاریخ، خواسته های زنان به سطح حقوق سیاسی، اجتماعی هم چون حق رأی افزایش یافت و پس از سالها تلاش، زنان به بخشی از اهدفشان دست یافتند و روزی به عنوان روز جهانی زن نام گذاری شد.
در ادامه سازمان ملل متحد تجلیل و گرامیداشت روز جهانی زن را در ۸ مارس سال ۱۹۷۵ میلادی آغاز کرد. دو سال پس از آن بود که مجمع عمومی سازمان ملل در دسامبر ۱۹۷۷، تصمیم گرفت روزی را برای حقوق زنان و صلح جهانی نامگذاری کند تا در این روز، کشورهای عضو سازمان ملل، بر اساس سنن تاریخی و ملی شان، مقام زن را گرامی بدارند.
روز جهانی زن در واقع یادآور تاریخی از مبارزه سیاسى و اجتماعى زنان علیه تبعیض و روز همبستگى جهت برابرى حقوق و شرایط بهتر زندگى زنان است. اما سوالی که در اینجا مطرح میشود این است که آیا گرامی داشت چنین روزی باپیشینه ذکر شده، در کشورهای مختلف تا چه حد ضرورت یا کاربرد دارد؟ آیا روزی را که زنان در برخی کشورهای غربی دست به اعتراض زده و خواهان برابری شدند باید «روز جهانی زن» نامید و مردم در سراسر جهان فارغ از فرهنگ سنتی خود این را گرامی بدارند؟
تلاش زنان برای تغییر شرایط اجتماعی و فرهنگی حاکم بر جوامع خود، امری بسیار مهم بوده است اما در طول تاریخ به ویژه در دهه های اخیر بسیاری کشورها بر پایه فرهنگ و تمدن و ریشه های تاریخی ملتهایشان، روزی را به عنوان روز بزرگداشت زن در نظر گرفته اند. به عنوان مثال ابتدایی ترین روز زن یا مادر به دوران کهن بر می گردد. زمانی که در یونان باستان با نام «سیبل» و در رم با عنوان «هیلاریا» مقام زن و مادر ارج نهاده می شد.
در بسیاری کشورهای عربی مانند لبنان، مصر، بحرین، سوریه، کویت، عربستان و ... ۲۱ مارس یعنی روز اول بهار را روز زن معرفی می کنند.
در برخی کشورها چون تركیه، دانمارك، فنلاند، ایتالیا، استرالیا و بلجیم روز زن را در دومین یكشنبه ماه مه جشن می گیرند. در ناروی دومین یكشنبه ماه فوریه و در سویدن و فرانسه نیز آخرین یكشنبه ماه مه، به عنوان روز مادر جشن گرفته می شود. همچنین در جاپان نیز زادروز همسر وقت امپراطور به عنوان روز زن گرامی شمرده میشود.
در ایران پیش از انقلاب اسلامی، روز ۲۵ قوس زادروز مادر فرح دیبا به عنوان روز زن گرامی داشته می شد اما پس از انقلاب به ابتکار بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، بیستم جمادی الثانی سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا (س) روز زن نام گرفت.
آنچه مسلم است این است که روز زن در کشورهای مختلف بر اساس تفکر و دغدغه های هر ملتی انتخاب می شود و این نشان دهنده اهمیت موضوع زن در کشورهاست.
کشورهای غربی سعی دارند خود را سردمدار دفاع از حقوق زنان معرفی کنند اما نکته حائز اهمیت این است که این کشورها در این خصوص تنها از شعار دفاع از حقوق زنان و برابری جنسیتی بهره گرفته اند و با داشتن قوانین به اصطلاح برابر در جهت بی‌توجهی به ارزش‌های اخلاقی و انسانی گام برداشته اند.
رشد قابل توجه آمار طلاق، تضعیف نهاد خانواده، افزایش خانواده‌های تک‌والد، سقط جنین در دختران نوجوان، خشونت علیه زنان در خانواده و فقر زنانه و زنان خیابانی در اروپا، گواهی مستندی است كه نشان به ثمر نشستن این معنا از برابری حقوق زن و مرد است.
امروز در دنیای غرب زنان بیش از هر زمانی از شعار تشابه حقوق زن و مرد صدمه دیده اند. در این ایدئولوژی، تلاش در جهت تبدیل خصوصیات زن به خصوصیات مردانه، به نگرشی تحقیر آمیز و غیر انسانی نسبت به زن انجامیده است.
با وجود اینكه دنیای غرب سعی کرد برای استفاده بیشتر از زن حضور او را در اجتماع پررنگ نشان دهد، اما زنان را با نقض حقوق اساسی خودشان مواجه کرد و همین امر سبب شد آنها سعی کنند تا روزی را به عنوان روز جهانی زن ثبت کنند تا به این وسیله بتوانند برای احقاق جایگاه خود قدمی مثبت بردارند. در واقع ، اوج مهجوریت و ظلم پذیری «زن امروزی» غربی تا بدان جاست که نظام سلطه حتی از «روز جهانی زن» و هشتم مارس هر سال نیز زیرکانه و هوشمندانه سوء استفاده کرده و به نوعی جنسیت زن را بر انسانیت او ارجح می‌نمایاند.
روزی که در آن به جای دادخواهی و استیناف حقوق برباد رفته زنان در غرب، ظلم مضاعفی بر این قشر از جامعه روا داشته شده و با شتاب بیشتر به دره عمیق «برده داری نوین» سوق داده می‌شوند.
اما این همه تحول و تغییر در جهان، در مقایسه با روز زن در ایران (میلاد حضرت زهرا«سلام‌الله‌علیها») رنگ می‌بازد.
در مقام مقایسه باید گفت یکی از ارکان اسلام و نهضت حضرت رسول(ص) احیای شخصیت زن و اعادۀ حیثیت انسانی او در جامعه و پایان دادن به طفیلی دانستن شخصیت زن بود.
اسلام توانست با افکار خرافی چون پلید شمردن زنان مبارزه، و دوست داشتن زن را جزء اخلاق انبیا معرفی کند. نگاه اسلام و قرآن به زن به عنوان موجودی از نظر آفرینش و خلقت همسان از مرد می‌باشد هرچند كه قرآن تفاوت‌هایی میان زن و مرد قائل، زنان را آفریده‌هایی می‌شمارد كه از نظر احساسات و عواطف قوی‌تر از مردان هستند و همین عامل بقای نوع بشر شمرده می شود.
شكوه و عظمت الگوی زنان مسلمان، حضرت زهرا«سلام‌الله» آنقدر بالا و زیباست كه هر مقایسه‌ای در مقابل شان ایشان ناقص و ابتر میشود، از همان دوران كودكی، دوران ازدواج و حتی لحظات شهادت ایشان برای تمام زنان و حتی مردان جهان نكته و درس دارد و قابل تحقیق و بررسی است، معدنی است كه به پایان نمی‌رسد.
هنگامی که به زندگانی فاطمه زهرا«سلام‌الله‌علیها» می‌نگریم، درمی‌یابیم که ایشان دارای شخصیت والای الهی و انسانی و شبیه رسول خدا«صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم» در تمام جهات است و مانند بودن او در اصل وجود، حقیقتی است که با توجه به بیانات پدر بزرگوارش جایی برای ابهام و تردید نیست.
پیامبر اسلام، دخترش فاطمه«سلام‌الله‌علیها» را گرامی داشته و به نیکویی ستوده است. تمجید از آن بانوی بزرگ، نه به جهت آنست که او فرزند آن حضرت بوده و عاطفه پدری موجب شده که دخت گرامیش را به خوبی و نیکی بستاید و صفات نیکی را به او نسبت بدهد، بلکه ستودن فاطمه بر اساس حقیقت او و ظهور صفات و کمالات معبود در روح او بوده است. او عظیمه و مطهره است.
مدح رسول خدا«صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم» از او، آشکار کردن حقیقت موجود در اوست.خداوند پیامبر اسلام«صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم» و ائمه را بر رجال عالم اختیار نمود و آنها را انسانهای کامل و الگو و حجت بر همه قرار داد، به همین نحو، فاطمه«سلام‌الله‌علیها» را الگو و حجت بر تمام مردم جهان – اعم از زن و مرد – قرار داد؛ اقتدای به او، اقتدا به رسول خدا«صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم» و ائمه معصومین می‌باشد.
حال کدام روز برای تجلیل از مقام زن در کشورهای اسلامی مناسبت تر است، بیست جمادی‌الثانی یا هشت مارس!
