تياتر شاخه ی مهم از هنر های نمایشی است که هنرپيشه در آن، احوال جامعه را درمقابل تماشاچيان –روی ستیژ– بدون سانسور منعکس و تمثيل مى‌کند و گفته میشود که این هنر به دوره قبل از میلاد در یونان باختری بر میگردد.
با آنکه هنر تیاتر از قدمت تاریخی در افغانستان نیز برخوردار است، اما دست اندرکاران این هنر از عدم توجه به هنر تیاتر، ابراز نگرانی کرده، میگویند که این هنر در سال های اخیر با خاموشی مواجه شده است.
پوهنوال محمد عظیم حسینزاده، آمر دیپارتمنت تیاتر دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه کابل، در گفتگو با آوا خاطر نشان کرد عدم توجه مسوولین دولتی به هنر به ویژه هنر تیاتر، سبب شده تا این هنر با رکود و خاموشی مواجه شود.
آقای حسین زاده افزود: اگر چه پيشينۀ هنر تياتر در افغانستان به ده ها سال قبل بر مي‌گردد و در گذشته این هنر از شهرت و محبوبیتی خاص برخوردار بود، اما در سال های اخير به وضعيت این هنر از سوی دولت چندان توجه نشده است.
او تصریح کرد که در حال حاضر دیپارتمنت تیاتر، دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه کابل، یگانه مکانی است که فعالیتهای تیاتری در کشور دارد و برای نمایشات نیز به جز کابل ننداری هیچ تالاری دیگری وجود ندارد.
او از حکومت به ویژه وزارت تحصیلات عالی خواست تا دیپارتمنت تیاتر را در سایر دانشگاه های کشور نیز ایجاد کنند.
آمر دیپارتمنت تیاتر دانشکده هنر های زیبا، همچنان از رسانه های تصویری به ویژه تلویزیون ملی شاکی شده افزود که متاسفانه رسانه های تصویری برنامه های تیاتری ندارند و تلویزیون ملی نیز در هفته یک بار "ساعت ۱۱شب" یک برنامه دارد.
او از وزارت اطلاعات و فرهنگ نیز میخواهد تا مدیریت تیاتر را در تشکیلات ریاست های فرهنگ ولایات ایجاد کند، تا جوانان علاقمند در ولایات نیز هنر شان را به نمایش بگذارند.
حسین زاده، در ادامه به تاریخچه هنر تیاتر در افغانستان پرداخته گفت که هنر تیاتر در افغانستان از قدمت زیادی برخوردار است و این هنر در سال ۱۳۰۱ توسط غازی امان الله خان، زیر نام "تیاتر روشنفکری" در جشن استقلال پایه گذاری شد.
او تاکید کرد که این هنر اولین هنری بود که شهرت و موفقیت زیادی را در همان زمان کسب کرده بود.
حسین زاده خاطر نشان کرد که هنر تیاتر از بدو تاسیس تا کنون فراز و نشیب های زیادی را پیموده است؛ یکزمان در اوج شهرت قرار داشت و زمانی هم به دلایل سیاسی با سکوت مواجه شد، اما در ۱۳ سال اخیر دیپارتمنتی جداگانه ای برای احیا و رشد این هنر در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه کابل ایجاد شد.
او میگوید که سه دهه جنگ اثراتی ناگوار بالای تیاتر افغانستان از خود برجا گذاشته است و سبب شد تا هزاران هنرمند این بخش کشور را ترک کنند، اما در چند سال گذشته این هنر کماکان جایگاه خود را دوباره در میان مردم بدست آورده است.
او خاطر نشان کرد که در دهه نوین، قدم های علمی و اکادمیک جهت احیای این هنر از سوی هنرمندان این بخش برداشته شده و در این عرصه پیشرفت های زیادی نیز به وجود آمده است.
آمر دیپارتمنت تیاتر دانشکده هنر های زیبا اشاره کرد که بعد از ایجاد دیپارتمنت تیاتر، هنرمندان این هنر نمایشات و دستآورد های زیادی در فیستیوال های بیرونی -تاجکستان، هندوستان و کشور های دیگر- داشته است.
در همین حال یاسین تسکین؛ دانشجوی رشته تیاتر در دانشگاه کابل به آوا گفت که امروزه متاسفانه دولت مردان به یک دید مغرضانه نسبت به هنر مینگرند و هنر تیاتر نیز از این امر مستثنی نمانده است.
او افزود که دولت به هیچ عنوان به هنر و هنر پیشه توجه ندارد و همین اکنون هنرمندان بخش تجسمی، سینما، تیاتر و سایر بخش ها در یک وضعیت نابسامان اقتصادی به سر میبرند.
تسکین، حکومت افغانستان را به نداشتن سیاست فرهنگی متهم کرده می گوید دولت تا هنوز هیچ کار اثرگذاری را برای رشد هنر تیاتر انجام نداده است.
بر اساس گفته های آقای تسکین، توسط هنر تیاتر میتوان پیامها را خیلی به آسانی به مردم حمل کرد.
از سوی دیگر وی از ابراز حساسیت بعضی از افراد جامعه نسبت به هنر شاکی شده میگوید که متاسفانه عرف های ناپسند سبب شده تا بعضی ها به چشم حقارت به هنر بنگرند.
او افزود که بر اساس همین دید منفی؛ بعضی از هنرمندان به ویژه هنرمندان بخش تجسمی حتی از آشکار سازی هنر شان در برخی مواقع خودداری میکنند.
این دانشجوی بخش تیاتر دانشگاه کابل، از دولت میخواهد که نهایت توجه خود را در قسمت هنر داشته باشد.
گفتنی است که امروز هشتم حمل سال ۱۳۹۵، مصادف با بیست و هفتم مارچ سال ۲۰۱۶ ، پنجاهوچهارمین سالگرد بزرگداشت روز جهانی تیاتر است كه با شعار "اصلی ترین دلیل برای زندگی" در سراسر جهان گرامی داشته می شود.
قابل یادآوری است که در سال ۱۹۶۲ میلادی برای نخستین بار انیستیتوی جهانی تیاتر(ITI) در "هلسینكی" فنلاند طرحی را برای بزرگداشت روز جهانی تیاتر ارائه داد که این طرح در نهمین كنگره جهانی (ITI) در شهر "وین" اتریش با پیشنهاد (Arvi Kivimaa) رئیس آن زمان (ITI) به صورت رسمی مورد پذیرش تمامی اعضای این انیستیتوی جهانی قرار گرفت و به عنوان یك طرح سالیانه و جهانی به تصویب رسید.
از آن تاریخ تا به امروز، همه ساله در تاریخ بیست و هفتم مارچ میلادی برابر با هشتم حمل، مراكز ملی انیستیتوی جهانی تئاتر (ITI) كه متشكل از بیش از ۱۰۰ عضو هستند با برگزاری مراسم مختلفی، این روز را گرامی می دارند و متناسب با داشته های آیینی و نمایشی خود جشن های را برای معرفی و دعوت مخاطبان به دیدن نمایش های صحنه ای و میدانی برگزار می كنند.
با آنکه هنر تیاتر از قدمت تاریخی در افغانستان نیز برخوردار است، اما دست اندرکاران این هنر از عدم توجه به هنر تیاتر، ابراز نگرانی کرده، میگویند که این هنر در سال های اخیر با خاموشی مواجه شده است.
پوهنوال محمد عظیم حسینزاده، آمر دیپارتمنت تیاتر دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه کابل، در گفتگو با آوا خاطر نشان کرد عدم توجه مسوولین دولتی به هنر به ویژه هنر تیاتر، سبب شده تا این هنر با رکود و خاموشی مواجه شود.
آقای حسین زاده افزود: اگر چه پيشينۀ هنر تياتر در افغانستان به ده ها سال قبل بر مي‌گردد و در گذشته این هنر از شهرت و محبوبیتی خاص برخوردار بود، اما در سال های اخير به وضعيت این هنر از سوی دولت چندان توجه نشده است.
او تصریح کرد که در حال حاضر دیپارتمنت تیاتر، دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه کابل، یگانه مکانی است که فعالیتهای تیاتری در کشور دارد و برای نمایشات نیز به جز کابل ننداری هیچ تالاری دیگری وجود ندارد.
او از حکومت به ویژه وزارت تحصیلات عالی خواست تا دیپارتمنت تیاتر را در سایر دانشگاه های کشور نیز ایجاد کنند.
آمر دیپارتمنت تیاتر دانشکده هنر های زیبا، همچنان از رسانه های تصویری به ویژه تلویزیون ملی شاکی شده افزود که متاسفانه رسانه های تصویری برنامه های تیاتری ندارند و تلویزیون ملی نیز در هفته یک بار "ساعت ۱۱شب" یک برنامه دارد.
او از وزارت اطلاعات و فرهنگ نیز میخواهد تا مدیریت تیاتر را در تشکیلات ریاست های فرهنگ ولایات ایجاد کند، تا جوانان علاقمند در ولایات نیز هنر شان را به نمایش بگذارند.
حسین زاده، در ادامه به تاریخچه هنر تیاتر در افغانستان پرداخته گفت که هنر تیاتر در افغانستان از قدمت زیادی برخوردار است و این هنر در سال ۱۳۰۱ توسط غازی امان الله خان، زیر نام "تیاتر روشنفکری" در جشن استقلال پایه گذاری شد.
او تاکید کرد که این هنر اولین هنری بود که شهرت و موفقیت زیادی را در همان زمان کسب کرده بود.
حسین زاده خاطر نشان کرد که هنر تیاتر از بدو تاسیس تا کنون فراز و نشیب های زیادی را پیموده است؛ یکزمان در اوج شهرت قرار داشت و زمانی هم به دلایل سیاسی با سکوت مواجه شد، اما در ۱۳ سال اخیر دیپارتمنتی جداگانه ای برای احیا و رشد این هنر در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه کابل ایجاد شد.
او میگوید که سه دهه جنگ اثراتی ناگوار بالای تیاتر افغانستان از خود برجا گذاشته است و سبب شد تا هزاران هنرمند این بخش کشور را ترک کنند، اما در چند سال گذشته این هنر کماکان جایگاه خود را دوباره در میان مردم بدست آورده است.
او خاطر نشان کرد که در دهه نوین، قدم های علمی و اکادمیک جهت احیای این هنر از سوی هنرمندان این بخش برداشته شده و در این عرصه پیشرفت های زیادی نیز به وجود آمده است.
آمر دیپارتمنت تیاتر دانشکده هنر های زیبا اشاره کرد که بعد از ایجاد دیپارتمنت تیاتر، هنرمندان این هنر نمایشات و دستآورد های زیادی در فیستیوال های بیرونی -تاجکستان، هندوستان و کشور های دیگر- داشته است.
در همین حال یاسین تسکین؛ دانشجوی رشته تیاتر در دانشگاه کابل به آوا گفت که امروزه متاسفانه دولت مردان به یک دید مغرضانه نسبت به هنر مینگرند و هنر تیاتر نیز از این امر مستثنی نمانده است.
او افزود که دولت به هیچ عنوان به هنر و هنر پیشه توجه ندارد و همین اکنون هنرمندان بخش تجسمی، سینما، تیاتر و سایر بخش ها در یک وضعیت نابسامان اقتصادی به سر میبرند.
تسکین، حکومت افغانستان را به نداشتن سیاست فرهنگی متهم کرده می گوید دولت تا هنوز هیچ کار اثرگذاری را برای رشد هنر تیاتر انجام نداده است.
بر اساس گفته های آقای تسکین، توسط هنر تیاتر میتوان پیامها را خیلی به آسانی به مردم حمل کرد.
از سوی دیگر وی از ابراز حساسیت بعضی از افراد جامعه نسبت به هنر شاکی شده میگوید که متاسفانه عرف های ناپسند سبب شده تا بعضی ها به چشم حقارت به هنر بنگرند.
او افزود که بر اساس همین دید منفی؛ بعضی از هنرمندان به ویژه هنرمندان بخش تجسمی حتی از آشکار سازی هنر شان در برخی مواقع خودداری میکنند.
این دانشجوی بخش تیاتر دانشگاه کابل، از دولت میخواهد که نهایت توجه خود را در قسمت هنر داشته باشد.
گفتنی است که امروز هشتم حمل سال ۱۳۹۵، مصادف با بیست و هفتم مارچ سال ۲۰۱۶ ، پنجاهوچهارمین سالگرد بزرگداشت روز جهانی تیاتر است كه با شعار "اصلی ترین دلیل برای زندگی" در سراسر جهان گرامی داشته می شود.
قابل یادآوری است که در سال ۱۹۶۲ میلادی برای نخستین بار انیستیتوی جهانی تیاتر(ITI) در "هلسینكی" فنلاند طرحی را برای بزرگداشت روز جهانی تیاتر ارائه داد که این طرح در نهمین كنگره جهانی (ITI) در شهر "وین" اتریش با پیشنهاد (Arvi Kivimaa) رئیس آن زمان (ITI) به صورت رسمی مورد پذیرش تمامی اعضای این انیستیتوی جهانی قرار گرفت و به عنوان یك طرح سالیانه و جهانی به تصویب رسید.
از آن تاریخ تا به امروز، همه ساله در تاریخ بیست و هفتم مارچ میلادی برابر با هشتم حمل، مراكز ملی انیستیتوی جهانی تئاتر (ITI) كه متشكل از بیش از ۱۰۰ عضو هستند با برگزاری مراسم مختلفی، این روز را گرامی می دارند و متناسب با داشته های آیینی و نمایشی خود جشن های را برای معرفی و دعوت مخاطبان به دیدن نمایش های صحنه ای و میدانی برگزار می كنند.
