تاریخ انتشار :شنبه ۲۶ میزان ۱۳۹۳ ساعت ۱۲:۰۵
کد مطلب : 100564
معارف؛ نگاه سطحی به عرصه‌ای زیربنایی
رئیس جمهور اشرف غنی احمدزی، در روز معلم از شورشیان به عنوان "مخالفان سیاسی" نام برد و از آنها خواست که در تامین صلح همکاری کنند.
اشرف غنی احمدزی در سخنانی در مراسم بزرگداشت روز معلم گفت:"اینجا برای مخالفان سیاسی پیامی دارم: هم خود را و هم کودکان تان را از آموزش محروم کردید. دست بدهید که در این خاک صلح بیاوریم."
او تاکید کرد:"صلح خواست هر کودک است. بدون صلح ثبات نمی‌ آید. نمی ‌خواهیم سالی پنج میلیارد دالر در عرصه امنیت مصرف کنیم، می‌ خواهیم سالی پنج میلیارد دالر در زمینه معارف، صحت و ساخت و ساز مصرف کنیم."

این سخنان آقای احمدزی در مقایسه با رویکرد حامد کرزی در برخورد با شورشیان و تروریست ها، اگرچه تحول تازه ای به حساب نمی آید؛ اما از دید ناظران، در زمینه معارف نشان می دهد که این امکان وجود دارد که نگاه رسمی حاکم نسبت به معارف، دستخوش یک تحول بنیادی شود؛ نگاهی که تاکنون به گونه غیر موجهی بسیار سطحی نگرانه و سهل انگارانه بوده است.
به باور تحلیلگران، دولت آقای کرزی نسبت به معارف، نگاه زیربنایی نداشت و هیچگاه معارف را به عنوان پایه اصلی حل بسیاری از مشکلات و بحران های کنونی کشور، دست کم در درازمدت، به حساب نمی آورد.

اما این، سبب تغییر واقعیت نشد. معارف با وجود آنکه جدی گرفته نمی شود، جدی است. جدیت معارف ریشه در نقش مهم آن در شکل دهی یک جامعه سامانمند، پیشرفته، آگاه، آزاد و در عین حال مسئول و مبتنی بر نظم و قانون دارد؛ مسایلی که هیچگاه در دوره ۱۳ ساله ریاست جمهوری حامد کرزی، مهم تلقی نشد.
همه دستاورد آقای کرزی در زمینه معارف، توسعه کمی آن و میزان دانش آموزانی بود که در دوره حاکمیت او توان و امکان رفتن به مکتب را پیدا کردند؛ اما اینکه این تحول، تا چه حد از نظر کیفی، حامل دستاوردهای مثبت و ماندگار بود هنوز محل تردیدهایی جدی است.

حتی در زمینه مبارزه با تروریزم نیز، به عقیده کارشناسان، معارف می تواند تحولات شگرفی را به همراه آورد.
از نظر کارشناسان مسایل اجتماعی و فرهنگی، اگر دامنه معارف و بهبود کیفیت آن به مناطقی که از نظر فرهنگی و قومی، با رویکردهای خشونت طلبانه تروریست ها همسویی می کنند، گسترش پیدا کند، طی سال های آینده، شاهد یک تغییر بنیادین اجتماعی و فرهنگی خواهیم بود که بر اساس آن، تروریست ها دیگر نمی توانند از این مناطق به عنوان حوزه های نفوذ سنتی خود بهره بگیرند و از بیسوادی و فقر فرهنگی مردم، در راستای گسترش و تقویت تعصب، ترور، دگم اندیشی و خشونت پراکنی سود ببرند.

آقای احمدزی هم در ادامه سخنان خود در روز معلم، بهبود کیفیت آموزش را هدف پنج سال حکومتش عنوان کرد و خطاب به آموزگاران گفت:"آنچه را شما تولید می‌کنید، جامعه به آن نیاز ندارد. ما باید به صورت بنیادی نظام آموزشی خود را طوری آماده کنیم که هر فارغ‌التحصیل صنف نهم یا دوازدهم بتواند صاحب کار شود."

رئیس جمهور افزود:"امروز مشکل اصلی ما و شما آن است که برای فارغ ‌التحصیلان صنف دوازدهم ما فرصت کار نیست. وارد دانشگاه ها که نشدند، بیکار می ‌مانند."
آقای احمدزی گفت:"برنامه آموزشی ما باید تغییر بنیادی کند" و افزود که افغانستان همه چیز دارد؛ ولی تنها چیزی که ندارد، "سرمایه انسانی" است. او نظام آموزشی را "مرکز تولید سرمایه انسانی" خواند.

این بخش از سخنان آقای احمدزی، برای بسیاری از مردم، حامل یک پیام تازه و مهم بود؛ اینکه معارف ما از نظر کیفی باید به اندازه ای رشد کند که دیگر جوانان دانش آموز، دغدغه کار نداشته باشند.
اکنون این امر به صورت جدی به مثابه یک معضل اجتماعی وجود دارد و حتی در برخی موارد، این امر به تروریست ها و گروه های مسلح، امکان سربازگیری از میان ارتش عظیم بیکاران را فراهم کرده است؛ بنابراین، نگاه به معارف باید مبتنی بر تضمینی برای آینده و بهبود زندگی باشد؛ این نوع نگاه است که می تواند اشتیاق و انگیزه به تحصیل را در جوانان شکوفا کند و سبب بهبود و تلطیف فضای خشک معارف ستیزانه در مناطق سنتی شود.

رئیس جمهوری همچنین بر آموزش "احکام اسلامی" و تقویت "روحیه وطن‌پرستی" در نظام آموزشی تاکید کرد و گفت که دانش‌ آموزان از صنف اول تا دوازدهم باید احکام اسلامی را فرابگیرند و با تاریخ کشور هم آشنا شوند؛ تا انسان هایی وطن‌پرست بار بیایند.

این نیز به سهم خود مهم است. جامعه ای که به شدت از واگرایی قومی، انحصارطلبی، تعصب و خودمحوری رنج می برد، نیازمند یک تحول زیربنایی در بینش و نگرش نسل جوان خویش است؛ تا از این مسیر بتوان افغانستان را به عنوان خانه مشترک و متعلق به همه مردمان بومی این سرزمین، محبوب قلوب کرد و ریشه عصبیت و دگم اندیشی را برکند. این مهم نیز فقط از رهگذر معارف، امکان پذیر است. جوانان باید ملی گرایی افغانستانی و ایمان و دیانت اسلامی را از معارف فرابگیرند و آن را در ذهن و ضمیر خود نهادینه سازند.

آقای احمدزی وعده داد که برای بهبود شرایط زندگی آموزگاران به منظور تمرکز آنان بر ارتقای کیفیت آموزش، مشوق‌ هایی در نظر داشته که یک کمیسیون ویژه مسئولیت عملی کردن آن را به عهده گرفته است.
اصلاح قانون کار، اجرای حقوق منطبق با وضعیت محل کار، توزیع زمین خانه مسکونی، اعطای وام های درازمدت و اصلاح شیوه استخدام، از وعده‌ های آقای احمدزی است که به گفته او، ظرف شش ماه تحقق خواهد یافت.

او تاکید کرد که با آموزگاران شوخی ندارد و گفت:"هرچه را که وعده داده در تاریخ تعیین شده آن گزارش خواهم داد".
آنچه در فهرست وعده‌ های آقای احمدزی نبود، افزایش حقوق معلمان بود. او افزود که حالا نمی ‌تواند در این مورد وعده ‌ای بدهد.

با این حال، به نظر می رسد آنچه او به معلمان وعده داد، تا حدود زیادی واقع بینانه بود؛ هرچند که در خصوص اجرایی شدن همه این وعده ها بر اساس سقف زمانی تعیین شده، هنوز نمی توان با قاطعیت داوری کرد و باید منتظر ماند و دید که آیا با توجه به امکانات و محدودیت هایی که وجود دارد این شعارها می تواند جنبه عملی پیدا کند یاخیر.

آقای احمدزی تاکنون دست کم در وعده دادن، موفق بوده است و وعده های موعددار داده است؛ اما اینکه آیا این وعده ها در موعد مقرر عملیاتی هم می شوند یانه پرسشی است که در آینده مشخص خواهد شد.
او همچنین تاکید کرد که آموزگاران و کارمندان معارف باید در ریشه ‌کنی فساد به دولت کمک کنند. رئیس جمهور گفت:"فساد را با اقدام مشترک نابود کنید؛ تا حقوق شما بالا برود."
این یکی از مهم ترین نکته هایی بود که اگرچه در حاشیه سخنان آقای غنی مطرح شد؛ اما به باور ناظران، برخورد جدی با این مساله در سیستم معارف، راهگشای بسیاری از مشکلات خواهد بود.

به عقیده تحلیلگران، آمار رسمی حکایت از آن دارد که یکی از مخرب ترین آفت های معارف افغانستان، فساد شایع در این نظام است و اگر با این معضل به صورت ریشه ای مبارزه شود، به نظر می رسد اصلاح و بهبود کیفیت آموزش، کار دشواری نخواهد بود.
در این مراسم فاروق وردک؛ سرپرست وزارت معارف هم گفت که در سراسر افغانستان ۲۱۷ هزار تن آموزگار مشغول آموزش ۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار دانش‌آموز هستند.

او گفت که در حال حاضر ۲۹۷ مرکز تربیت معلم مشغول آموزش ۸۰ هزار دانشجو هستند که سالانه ۳۰ هزار آموزگار فارغ التحصیل این مراکز وارد نظام آموزشی افغانستان می‌شوند.
با این حال، ناظران با وجود تایید دستاوردهای دولت گذشته در زمینه بهبود کمی وضعیت معارف در کشور، از وضعیت کیفی آن به شدت انتقاد می کنند و می گویند در این زمینه، هیچ کار زیربنایی و مبنایی انجام نشده است.

همچنین تعطیلی مکاتب به ويژه مکاتب دخترانه در مناطق ناامن کشور نیز از دیگر انتقادهایی است که از دولت گذشته صورت می گیرد.
https://avapress.com/vdcd9z0foyt0zk6.2a2y.html
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما