در دوران پربركت زندگى حضرت رضا عليهالسلام كرامات فراوانى توسط آن حضرت صورت گرفت كه برخى از اين كرامات را اهل سنت به رشته تحرير در آوردهاند. نقل اين كرامات به روايت اهل سنّت، در نزديك سازى ديدگاه شيعه و اهل تسنّن در موضوع كرامت مؤثر بوده، پاسخى مؤثر به جريان وهابيت است كه اصل كرامت را نفى كردهاند. از اين رو در اين نوشته، بعضى از كرامات امام رضا عليهالسلام را از قلم اهل سنت نقل مىكنيم.
ديدگاه اهل سنت درباره امام رضا عليهالسلام
شخصيت و جايگاه والاى امام رضا عليهالسلام ، بزرگان اهل سنت را به اعترافهاى شگفتانگيزى درباره ابعاد معنوى آن حضرت وا داشته كه در اينجا به گوشههايى از سخنان آنان درباره امام اشاره مىشود:
1. مجد الدين ابن اثير جَزَرى (606 ق): «ابو الحسن على بن موسى[ عليهماالسلام ]... معروف به رضا... مقام و منزلت ايشان همانند پدرشان موسى بن جعفر [ عليهماالسلام ] مىباشد... امامت شيعه در زمان على بن موسى [ عليهماالسلام ] به ايشان منتهى شد. فضايل وى قابل شمارش نيست. خداوند رحمت خود و رضوان خود را بر ايشان بفرستد!»
2. محمد بن طلحه شافعى (652 ق): «سخن در اميرالمؤمنين على [ عليهالسلام [ و زين العابدين على [ عليهالسلام ] گذشت و ايشان على الرضا [ عليهالسلام ] سومين آنها مىباشد. كسى كه در شخصيت ايشان تأمل كند، درمىيابد كه على بن موسى [ عليهماالسلام ] وارث امير المؤمنين على و زين العابدين على [ عليهماالسلام ] مىباشد و حكم مىكند كه ايشان سومين على مىباشد. ايمان و جايگاه و منزلت ايشان و فراوانى اصحاب ايشان باعث شد مأمون وى را در امور حكومت شريك كند و ولايتعهدى را به ايشان بسپارد.»
3. عبد اللّه بن اسعد يافعى (768 ق): «وى امام جليل و بزرگوار از سلاله بزرگان و اهل كرم، ابو الحسن على بن موسى الكاظم [ عليهماالسلام ] مىباشد... وى يكى از دوازده امام شيعيان است كه اساس مذهب بر نظرات ايشان است. وى صاحب مناقب و فضايل مىباشد.»
4. يوسف بن اسماعيل نبهانى (1350 ق): «على بن موسى [ عليهماالسلام [از بزرگان ائمه و چراغهاى امت از اهل بيت نبوت و معدن علم و عرفان و كرم و جوانمردى مىباشد. وى جايگاه والايى داشته، نام وى شهره مىباشد و كرامات زيادى دارد.»
5. ابو الفوز محمد بن امين بغدادى مشهور به سُويدى: «[على بن موسى عليهماالسلام ] در مدينه به دنيا آمد و بسيار گندمگون بود و كراماتش زياد و مناقبش مشهور است كه در اينجا نمىگنجد.»
6. عباس بن على بن نور الدين مكّى: «فضايل على بن موسى [ عليهماالسلام [ هيچ حد و حصرى ندارد.»
مشهد الرضا[ عليهالسلام ] در كلام اهل سنت
چنانكه گذشت، بعد از شهادت امام رضا عليهالسلام مأمون مكررا هرثمة را به حضور خود فرا مىخواند و جريان پيشگويى امام درباره كيفيت شهادت و ساير حوادث را بازنگرى مىكرد و با حسرت جمله «اِنّا لِلّهِ وَاِنّا اِلَيْهِ راجِعُونَ» را بر زبان جارى مىساخت.
بزرگان اهل سنت درباره محل دفن امام رضا[ عليهالسلام ] نيز مطالبى را بيان كردهاند؛ از جمله، ذهبى در مواضع متعدد از تأليفات خود درباره مشهد الرضا عليهالسلام مىگويد: «وَلِعَلِىِّ بْنِ مُوسى مَشْهَدٌ بِطُوسَ يَقْصِدُونَهُ بِالزِّيارَةِ؛ در طوس براى على بن موسى، مشهدى است كه [مردم] قصد زيارت او را مىكنند.» «وَلَهُ مَشْهَدٌ كَبِيرٌ بِطُوسَ يُزارُ؛ و براى او [على بن موسى عليهماالسلام ] مشهد بزرگى در طوس است كه زيارت مىشود.» «وَمَشْهَدُهُ مَقْصُودٌ بِالزِيارِةِ.؛ مشهد او مورد زيارت واقع مىشود.»
ابن عماد حنبلى دمشقى نيز مىگويد: «وَلَهُ مَشْهَدٌ كَبِيرٌ بِطُوسَ يُزارُ.»
برخورد بزرگان اهل سنت با مزار امام رضا[ عليهالسلام ] نيز جالب و شگفتانگيز است؛ مثل بسيار زيارت كردن قبر امام رضا[ عليهالسلام ] توسط ابن حبان بستى (354 ق)، ابوبكر بن خُزيمة (311 ق) و عديلة بن ابى على ثقفى (328 ق) و تواضع و تضرعات بسيار ابوبكر بن خُزيمة كه موجب شگفتى شاگردان وى شده است.
حاكم نيشابورى درباره ابوبكر بن خُزيمة و ابوعلى ثقفى مىگويد: «از محمد بن مومل شنيدم كه مىگفت: روزى با پيشواى اهل حديث ابوبكر بن خزيمة و ابوعلى ثقفى و ديگر مشايخ خود به زيارت قبر على بن موسى الرضا[ عليهماالسلام ] به طوس رفتيم، در حالى كه آنها بسيار به زيارت قبر ايشان مىرفتند. محمد بن مومل مىگويد: احترام و بزرگداشت و تواضع و گريه و زارى ابن خزيمة نسبت به قبر على بن موسى[ عليهماالسلام ] همگى ما را شگفتزده كرد.»
جالب است بدانيم ابن خزيمة نزد اهل سنت جايگاه ويژهاى داشته؛ به گونهاى كه از وى به عنوان: شيخ الاسلام، امام الائمة، الحافظ، الحجة، الفقيه، بىنظير، و زنده كننده سنت رسول الله صلىاللهعليهوآله تعبير كرده و او را در علم و حديث و فقه و اتقان ضرب المثل دانسته است.
ابن حبّان بُستى مىگويد: «على بن موسى الرضا[ عليهماالسلام ] از بزرگان و عقلا و نخبگان و بزرگواران اهل بيت[ عليهمالسلام ] و بنى هاشم مىباشد. اگر از وى روايتى شود، واجب است حديثش معتبر شناخته شود... من به دفعات قبر ايشان را زيارت كردهام. زمانى كه در طوس بودم، هر مشكلى برايم رخ مىداد، قبر على بن موسى الرضا را ـ كه درود خدا بر جدّش و خودش باد ـ زيارت مىكردم و براى برطرف شدن مشكلم دعا مىنمودم و دعايم مستجاب و مشكلم حل مىشد. اين كار را به دفعات تجربه كردم و جواب گرفتم. خداوند ما را بر محبت مصطفى و اهل بيتش ـ كه درود خدا بر او و اهل بيتش باد ـ بميراند.»
اين جملات حاكى از نفوذ معنوى امام رضا[ عليهالسلام ] بر قلوب مىباشد كه حتى پس از گذشت ساليانى از شهادت ايشان، قبر و بارگاه ملكوتى آن حضرت مورد توجه خاص و عام بوده و كسانى چون ابن خزيمة و ابن حبان علاوه بر زيارت قبر امام رضا[ عليهالسلام ] به ايشان متوسل شده، براى رفع مشكلات مادى و معنوى خود به اين مكان مقدس پناه مىبردند.
ابن حبان بستى در ميان اهل سنت جايگاه والايى داشته؛ به گونهاى كه از وى به: امام، علامه، حافظ، شيخ خراسان، يكى از استوانههاى علم در فقه و لغت و حديث، و از عقلاى رجال، تعبير كردهاند.
برگرفته از سایت تبیان
ديدگاه اهل سنت درباره امام رضا عليهالسلام
شخصيت و جايگاه والاى امام رضا عليهالسلام ، بزرگان اهل سنت را به اعترافهاى شگفتانگيزى درباره ابعاد معنوى آن حضرت وا داشته كه در اينجا به گوشههايى از سخنان آنان درباره امام اشاره مىشود:
1. مجد الدين ابن اثير جَزَرى (606 ق): «ابو الحسن على بن موسى[ عليهماالسلام ]... معروف به رضا... مقام و منزلت ايشان همانند پدرشان موسى بن جعفر [ عليهماالسلام ] مىباشد... امامت شيعه در زمان على بن موسى [ عليهماالسلام ] به ايشان منتهى شد. فضايل وى قابل شمارش نيست. خداوند رحمت خود و رضوان خود را بر ايشان بفرستد!»
2. محمد بن طلحه شافعى (652 ق): «سخن در اميرالمؤمنين على [ عليهالسلام [ و زين العابدين على [ عليهالسلام ] گذشت و ايشان على الرضا [ عليهالسلام ] سومين آنها مىباشد. كسى كه در شخصيت ايشان تأمل كند، درمىيابد كه على بن موسى [ عليهماالسلام ] وارث امير المؤمنين على و زين العابدين على [ عليهماالسلام ] مىباشد و حكم مىكند كه ايشان سومين على مىباشد. ايمان و جايگاه و منزلت ايشان و فراوانى اصحاب ايشان باعث شد مأمون وى را در امور حكومت شريك كند و ولايتعهدى را به ايشان بسپارد.»
3. عبد اللّه بن اسعد يافعى (768 ق): «وى امام جليل و بزرگوار از سلاله بزرگان و اهل كرم، ابو الحسن على بن موسى الكاظم [ عليهماالسلام ] مىباشد... وى يكى از دوازده امام شيعيان است كه اساس مذهب بر نظرات ايشان است. وى صاحب مناقب و فضايل مىباشد.»
4. يوسف بن اسماعيل نبهانى (1350 ق): «على بن موسى [ عليهماالسلام [از بزرگان ائمه و چراغهاى امت از اهل بيت نبوت و معدن علم و عرفان و كرم و جوانمردى مىباشد. وى جايگاه والايى داشته، نام وى شهره مىباشد و كرامات زيادى دارد.»
5. ابو الفوز محمد بن امين بغدادى مشهور به سُويدى: «[على بن موسى عليهماالسلام ] در مدينه به دنيا آمد و بسيار گندمگون بود و كراماتش زياد و مناقبش مشهور است كه در اينجا نمىگنجد.»
6. عباس بن على بن نور الدين مكّى: «فضايل على بن موسى [ عليهماالسلام [ هيچ حد و حصرى ندارد.»
مشهد الرضا[ عليهالسلام ] در كلام اهل سنت
چنانكه گذشت، بعد از شهادت امام رضا عليهالسلام مأمون مكررا هرثمة را به حضور خود فرا مىخواند و جريان پيشگويى امام درباره كيفيت شهادت و ساير حوادث را بازنگرى مىكرد و با حسرت جمله «اِنّا لِلّهِ وَاِنّا اِلَيْهِ راجِعُونَ» را بر زبان جارى مىساخت.
بزرگان اهل سنت درباره محل دفن امام رضا[ عليهالسلام ] نيز مطالبى را بيان كردهاند؛ از جمله، ذهبى در مواضع متعدد از تأليفات خود درباره مشهد الرضا عليهالسلام مىگويد: «وَلِعَلِىِّ بْنِ مُوسى مَشْهَدٌ بِطُوسَ يَقْصِدُونَهُ بِالزِّيارَةِ؛ در طوس براى على بن موسى، مشهدى است كه [مردم] قصد زيارت او را مىكنند.» «وَلَهُ مَشْهَدٌ كَبِيرٌ بِطُوسَ يُزارُ؛ و براى او [على بن موسى عليهماالسلام ] مشهد بزرگى در طوس است كه زيارت مىشود.» «وَمَشْهَدُهُ مَقْصُودٌ بِالزِيارِةِ.؛ مشهد او مورد زيارت واقع مىشود.»
ابن عماد حنبلى دمشقى نيز مىگويد: «وَلَهُ مَشْهَدٌ كَبِيرٌ بِطُوسَ يُزارُ.»
برخورد بزرگان اهل سنت با مزار امام رضا[ عليهالسلام ] نيز جالب و شگفتانگيز است؛ مثل بسيار زيارت كردن قبر امام رضا[ عليهالسلام ] توسط ابن حبان بستى (354 ق)، ابوبكر بن خُزيمة (311 ق) و عديلة بن ابى على ثقفى (328 ق) و تواضع و تضرعات بسيار ابوبكر بن خُزيمة كه موجب شگفتى شاگردان وى شده است.
حاكم نيشابورى درباره ابوبكر بن خُزيمة و ابوعلى ثقفى مىگويد: «از محمد بن مومل شنيدم كه مىگفت: روزى با پيشواى اهل حديث ابوبكر بن خزيمة و ابوعلى ثقفى و ديگر مشايخ خود به زيارت قبر على بن موسى الرضا[ عليهماالسلام ] به طوس رفتيم، در حالى كه آنها بسيار به زيارت قبر ايشان مىرفتند. محمد بن مومل مىگويد: احترام و بزرگداشت و تواضع و گريه و زارى ابن خزيمة نسبت به قبر على بن موسى[ عليهماالسلام ] همگى ما را شگفتزده كرد.»
جالب است بدانيم ابن خزيمة نزد اهل سنت جايگاه ويژهاى داشته؛ به گونهاى كه از وى به عنوان: شيخ الاسلام، امام الائمة، الحافظ، الحجة، الفقيه، بىنظير، و زنده كننده سنت رسول الله صلىاللهعليهوآله تعبير كرده و او را در علم و حديث و فقه و اتقان ضرب المثل دانسته است.
ابن حبّان بُستى مىگويد: «على بن موسى الرضا[ عليهماالسلام ] از بزرگان و عقلا و نخبگان و بزرگواران اهل بيت[ عليهمالسلام ] و بنى هاشم مىباشد. اگر از وى روايتى شود، واجب است حديثش معتبر شناخته شود... من به دفعات قبر ايشان را زيارت كردهام. زمانى كه در طوس بودم، هر مشكلى برايم رخ مىداد، قبر على بن موسى الرضا را ـ كه درود خدا بر جدّش و خودش باد ـ زيارت مىكردم و براى برطرف شدن مشكلم دعا مىنمودم و دعايم مستجاب و مشكلم حل مىشد. اين كار را به دفعات تجربه كردم و جواب گرفتم. خداوند ما را بر محبت مصطفى و اهل بيتش ـ كه درود خدا بر او و اهل بيتش باد ـ بميراند.»
اين جملات حاكى از نفوذ معنوى امام رضا[ عليهالسلام ] بر قلوب مىباشد كه حتى پس از گذشت ساليانى از شهادت ايشان، قبر و بارگاه ملكوتى آن حضرت مورد توجه خاص و عام بوده و كسانى چون ابن خزيمة و ابن حبان علاوه بر زيارت قبر امام رضا[ عليهالسلام ] به ايشان متوسل شده، براى رفع مشكلات مادى و معنوى خود به اين مكان مقدس پناه مىبردند.
ابن حبان بستى در ميان اهل سنت جايگاه والايى داشته؛ به گونهاى كه از وى به: امام، علامه، حافظ، شيخ خراسان، يكى از استوانههاى علم در فقه و لغت و حديث، و از عقلاى رجال، تعبير كردهاند.
برگرفته از سایت تبیان
منبع : خبرگزاری صدای افغان(آوا)
