محمد جواد ظریف؛ وزیر امور خارجه ایران، با جان کری؛ همتای امریکایی اش در وین دیدار و گفتگو کرد. این دیدار در حاشیه اجلاس بین المللی بررسی بحران سوریه صورت گرفته است.
دوطرف در خصوص هماهنگی ها برای اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و پیگیری آخرین مسایل در این زمینه گفتگو کردند.
وزیر امور خارجه ایران گفت:"در این دیدار علاوه بر اینکه بحث های تخصصی و جدی درباره نحوه برداشته شدن تحریم ها و برداشته شدن تحریم‌های امریکا داشتیم در زمینه نحوه عملیاتی شدن تعهدات درباره اراک هم گفتگو کردیم."
آقای ظریف در ادامه گفته است که امریکا در خصوص برجام تعهداتی داده است که در روز تصویب باید انجام می داد و تعهداتی نیز بین روز تصویب تا روز اجرا داده است که آنها را نیز باید انجام بدهد. در همین رابطه وی افزود:"در این زمینه ها نیاز بود توضیحات طرف امریکایی را بشنویم تا اطمینان حاصل کنیم نظرات مقام معظم رهبری، اجرایی شده است."
مشخص نیست که آیا گفتگوهای تازه وزیر امور خارجه ایران با همتای امریکایی اش در باره برجام، موفقیت آمیز و سازنده بوده یانه؛ اما برای ناظران این مهم است که دوطرف ایران و امریکا در این مرحله چه گام هایی برمی دارند و مهم تر از همه اینکه این گام ها تا چه میزان، اعتماد و اطمینان جانب مقابل را فراهم می کند.
تا آنجا که به ایرانی ها مربوط می شود، اجرایی و برآورده شدن خواسته های الزام آور نامه مهم رهبری به رییس جمهوری این کشور، در این مرحله از اهمیتی راهبردی و حیاتی برخوردار است.
صرف نظر از اینکه الزام های مطرح شده در این نامه، بر اساس برداشت و ارزیابی نهاد رهبری در ایران که مهم ترین و عالی ترین مقام نظارت کننده و تصمیم گیرنده در این کشور محسوب می شود و حرف و موضع آن برای همه نهادهای اجرایی، قانونی و قضایی این کشور، حجت، فصل الخطاب و لازم الاتباع است، صد در صد بر مبنای منافع و امنیت ملی این کشور، تبیین شده اند، عدم اجرای درست این الزامات هم می تواند چالش های بزرگی را در داخل ایران برای برجام به وجود آورد؛ زیرا برجام در داخل ایران نیز با وجود تمام جنبه های مثبت آن، منتقدانی دارد که رضایت آنها نیازمند تامین و اجرای الزامات رهبری است.
این نکته ای است که برای کسانی مانند محمدجواد ظریف؛ وزیر امور خارجه ایران، به خوبی قابل درک است و او می داند که اگر این خواسته ها محقق نشود، هزینه های جانبی آن برای او و تیم مذاکره کننده و کلیت دستگاه دیپلماسی ایران در داخل آن کشور، بسیار سنگین خواهد بود.
از جانب دیگر، دشواری هایی نیز در برابر اجرایی شدن الزامات مطرح شده در نامه رهبری در خارج از ایران وجود دارد. اینکه امریکا تا چه میزان حاضر به همکاری برای تحقق این خواسته هاست یکی از مسایل مهمی است که توجه ناظران را به خود معطوف داشته است.
با این حساب، نشست هایی شبیه آنچه اخیرا میان دو وزیر امور خارجه ایران و امریکا در وین اتفاق افتاد، برای پاسخ به این نگرانی ها و انتظارات، از اهمیت حیاتی و تعیین کننده برخوردار است.
در کنار همه اینها، یک مساله مهم دیگر نیز وجود دارد که هرگونه دیدار دوجانبه میان دیپلمات های ایرانی و امریکایی در این مقطع را به موضوعی جذاب و جالب توجه برای ناظران تبدیل می کند و آن، اعتمادسازی و راستی آزمایی میان دوطرف است.
هیچ تردیدی وجود ندارد که هردو طرف ایران و امریکا به برجام و نتایج آن، نگاه های امیدوارانه ای دارند.
آنها انتظار دارند در چارچوب اجرای این سند مهم بین المللی، به اهداف راهبردی خود از رهگذر امضای آن، سریعا دست پیدا کنند.
برای برخی از این اهداف، هریک از دوطرف، سال ها انتظار کشیده اند؛ بنابراین، لحظه اجرا و تحقق آن، بدون تردید برای آنها از حساسیت بسیار بالایی برخوردار است.
در عین زمان و با وجود این نگاه های امیدوارانه و خوش بینانه دوطرف به برجام و توابع و نتایج آن، سایه بی اعتمادی و سوء ظن نیز بر این فضا، به نحو محسوسی، سنگینی می کند.
فراموش نمی کنیم که دوطرف ده ها سال در تخاصمی شدید در برابر هم قرار داشته اند. این خصومت هنوز هم در بسیاری از زمینه ها به ویژه از جانب امریکایی ها خودنمایی می کند؛ با این حساب، نگاه های دوطرف به برجام و اجرا و انجام آن، به شدت شک آلود و در عین حال، امیدوارانه و خوش بینانه است.
دوطرف در خصوص هماهنگی ها برای اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و پیگیری آخرین مسایل در این زمینه گفتگو کردند.
وزیر امور خارجه ایران گفت:"در این دیدار علاوه بر اینکه بحث های تخصصی و جدی درباره نحوه برداشته شدن تحریم ها و برداشته شدن تحریم‌های امریکا داشتیم در زمینه نحوه عملیاتی شدن تعهدات درباره اراک هم گفتگو کردیم."
آقای ظریف در ادامه گفته است که امریکا در خصوص برجام تعهداتی داده است که در روز تصویب باید انجام می داد و تعهداتی نیز بین روز تصویب تا روز اجرا داده است که آنها را نیز باید انجام بدهد. در همین رابطه وی افزود:"در این زمینه ها نیاز بود توضیحات طرف امریکایی را بشنویم تا اطمینان حاصل کنیم نظرات مقام معظم رهبری، اجرایی شده است."
مشخص نیست که آیا گفتگوهای تازه وزیر امور خارجه ایران با همتای امریکایی اش در باره برجام، موفقیت آمیز و سازنده بوده یانه؛ اما برای ناظران این مهم است که دوطرف ایران و امریکا در این مرحله چه گام هایی برمی دارند و مهم تر از همه اینکه این گام ها تا چه میزان، اعتماد و اطمینان جانب مقابل را فراهم می کند.
تا آنجا که به ایرانی ها مربوط می شود، اجرایی و برآورده شدن خواسته های الزام آور نامه مهم رهبری به رییس جمهوری این کشور، در این مرحله از اهمیتی راهبردی و حیاتی برخوردار است.
صرف نظر از اینکه الزام های مطرح شده در این نامه، بر اساس برداشت و ارزیابی نهاد رهبری در ایران که مهم ترین و عالی ترین مقام نظارت کننده و تصمیم گیرنده در این کشور محسوب می شود و حرف و موضع آن برای همه نهادهای اجرایی، قانونی و قضایی این کشور، حجت، فصل الخطاب و لازم الاتباع است، صد در صد بر مبنای منافع و امنیت ملی این کشور، تبیین شده اند، عدم اجرای درست این الزامات هم می تواند چالش های بزرگی را در داخل ایران برای برجام به وجود آورد؛ زیرا برجام در داخل ایران نیز با وجود تمام جنبه های مثبت آن، منتقدانی دارد که رضایت آنها نیازمند تامین و اجرای الزامات رهبری است.
این نکته ای است که برای کسانی مانند محمدجواد ظریف؛ وزیر امور خارجه ایران، به خوبی قابل درک است و او می داند که اگر این خواسته ها محقق نشود، هزینه های جانبی آن برای او و تیم مذاکره کننده و کلیت دستگاه دیپلماسی ایران در داخل آن کشور، بسیار سنگین خواهد بود.
از جانب دیگر، دشواری هایی نیز در برابر اجرایی شدن الزامات مطرح شده در نامه رهبری در خارج از ایران وجود دارد. اینکه امریکا تا چه میزان حاضر به همکاری برای تحقق این خواسته هاست یکی از مسایل مهمی است که توجه ناظران را به خود معطوف داشته است.
با این حساب، نشست هایی شبیه آنچه اخیرا میان دو وزیر امور خارجه ایران و امریکا در وین اتفاق افتاد، برای پاسخ به این نگرانی ها و انتظارات، از اهمیت حیاتی و تعیین کننده برخوردار است.
در کنار همه اینها، یک مساله مهم دیگر نیز وجود دارد که هرگونه دیدار دوجانبه میان دیپلمات های ایرانی و امریکایی در این مقطع را به موضوعی جذاب و جالب توجه برای ناظران تبدیل می کند و آن، اعتمادسازی و راستی آزمایی میان دوطرف است.
هیچ تردیدی وجود ندارد که هردو طرف ایران و امریکا به برجام و نتایج آن، نگاه های امیدوارانه ای دارند.
آنها انتظار دارند در چارچوب اجرای این سند مهم بین المللی، به اهداف راهبردی خود از رهگذر امضای آن، سریعا دست پیدا کنند.
برای برخی از این اهداف، هریک از دوطرف، سال ها انتظار کشیده اند؛ بنابراین، لحظه اجرا و تحقق آن، بدون تردید برای آنها از حساسیت بسیار بالایی برخوردار است.
در عین زمان و با وجود این نگاه های امیدوارانه و خوش بینانه دوطرف به برجام و توابع و نتایج آن، سایه بی اعتمادی و سوء ظن نیز بر این فضا، به نحو محسوسی، سنگینی می کند.
فراموش نمی کنیم که دوطرف ده ها سال در تخاصمی شدید در برابر هم قرار داشته اند. این خصومت هنوز هم در بسیاری از زمینه ها به ویژه از جانب امریکایی ها خودنمایی می کند؛ با این حساب، نگاه های دوطرف به برجام و اجرا و انجام آن، به شدت شک آلود و در عین حال، امیدوارانه و خوش بینانه است.
