جای هیچ شکی نیست که حضور نیروهای فهیم و تحصیل‌کرده در افغانستان به هر تعداد هم که باشند، باعث برون‌رفت این کشور از بحران‌ها خواهد شد و به بهبود وضعیت اقتصاد و بازسازی و نوسازی این کشور کمک خواهد کرد.
متاسفانه طی سال‌های اخیر افغانستان از انسان‌های نخبه خالی شده است و این روند همچنان ادامه دارد.
در داخل افغانستان نیز نه تنها عزمی برای نگه‌داشتن این افراد وجود ندارد، بلکه بعضا دست‌هایی شرایط خروج این نیروها را از کشور فراهم می‌کنند.
اگر این ادعا درست نبود، حداقل طی این ١٣ سال بعد از سقوط طالبان باید تلاش‌ها و حرکت‌هایی برای تامین امنیت افغانستان و ایجاد زمینه برای حضور نخبه‌ها و دادن نقش به آن‌ها در این کشور انجام می‌شد.
طی ٣ دهه جنگ و درگیری افغانستان در دوران جهاد و مقاومت، تعداد زیادی از مردم افغانستان ازجمله نخبه‌ها و افراد کارآمد از این کشور بیرون رفتند و در طول این مدت نیز عده‌ای از همان مهاجران با تحصیل و تلاش در خارج از کشورشان نخبه شدند و توانسته‌اند تخصص‌هایی کسب کنند. افغانستان امروز از جهات مختلف می‌تواند از حضور این نخبه‌ها استفاده کند.
ازجمله مهاجرانی که برای افغانستان می‌توانند پر ثمرتر و اثر گذارتر باشند، افغانستانی‌هایی هستند که در جمهوری اسلامی ایران اقامت دارند؛ چراکه با توجه به قرابت‌های فرهنگی و تاریخی میان دو کشور ایران و افغانستان، قطعا کسانی که در ایران اقامت دارند خیلی بهتر می‌توانند به افغانستان کمک کنند.
این قشر از مهاجران در عین حال که می‌توانستند به کشورهای دیگر بروند، ایران را برای ماندن انتخاب کردند و این نشان می‌دهد آن‌ها قطعا افراد متدین‌تری هستند. احساس بیشتر این افراد این است که ایران کشور سالمی است و از لحاظ دینی و اخلاقی می‌تواند برای آن‌ها مفید و موثر باشد.
موانع بازگشت نیز بیشتر به داخل افغانستان بر می‌گردد. متاسفانه در افغانستان کار اصولی برای تامین امنیت و ایجاد سازوکار امنیتی انجام نمی‌شود تا مردم حتی احساس امنیت کنند.
در افغانستان هنوز عزمی برای ایجاد اشتغال برای مردم و خصوصا نخبه‌ها وجود ندارد. همچنین هیچ طرح و برنامه خاصی برای مهاجرانی که سال‌ها در داخل ایران هستند و از فضای فعلی افغانستان با خبر نیستند، وجود ندارد. دولت افغانستان نیز درخصوص بازگشت مهاجران هیچ طرح و برنامه خاصی ندارد و مجامع جهانی نیز در این مقوله به شدت کوتاهی می‌کنند.
نهادها و مجموعه‌های افغانی غیردولتی داخل و خارج افغانستان نیز طرح و برنامه خاصی برای کمک به بازگشت مهاجران و حتی کمک به تامین امنیت افغانستان ندارند.
یکی دیگر از عواملی که در مهاجرت مردم افغانستان به ایران نقش داشته است، گروه‌های مافیای قاچاق انسان بوده‌اند که از این طریق سودهای کلانی به جیب زده‌اند. حتی کسانی که هیچ تمایلی برای آمدن به ایران نداشته‌اند به دلیل تشویق این گروه‌ها تصمیم گرفته‌اند که مهاجرت کنند.
البته در ایران نیز برای تشویق مهاجران به برگشت، کار خاصی انجام نشده است و هیچ نهاد و سازمانی در این رابطه کاری انجام نمی‌دهد.
در هر صورت این مسئله بدیهی است که بازگشت مهاجران به افغانستان به بهبود اوضاع امنیتی و اقتصادی این کشور کمک می‌کند؛ اما نه‌تنها در این رابطه این عزم وجود ندارد، بلکه عده‌ای سعی در مهاجرسازی دارند. امروز دسته‌ها و حلقه‌های مختلفی که در افغانستان هستند و با نیروهای خارجی ارتباط‌هایی دارند، نفعشان در نبود نیروهای کارآمد در افغانستان است و لذا به این مسئله دامن می‌زنند.
اما هر چه هست ما بر بازگشت مهاجران تاکید داریم. امروز کسانی که توان بازگشت دارند، اعم از نخبه و غیرنخبه باید به کشورشان برگردند. نبود این مهاجران، در افغانستان خلأ جدی ایجاد کرده است که می‌تواند خطرناک باشد. نخبه‌ها نیز باید در اولویت بازگشت باشند.
آن‌هایی هم که برای بازگشت به افغانستان توان صددرصد ندارند، باز هم می‌توانند بخشی از کارها و خدماتشان را به افغانستان منتقل کنند و در آنجا به لحاظ فکری و اقتصادی سرمایه‌گذاری کنند. آن عده کمی هم که نمی‌توانند برگردند و کاری کنند، باز می‌توانند از فرصت حضور در ایران به نفع افغانستان استفاده کنند و در حرکت‌های داخل این کشور در ابعاد مختلف نقش‌آفرینی داشته باشند.
* نماینده آیت‌ا... مکارم شیرازی در افغانستان
حجت‌الاسلام سیدعیسی حسینی مزاری*
منبع: روزنامه شهرآرا
متاسفانه طی سال‌های اخیر افغانستان از انسان‌های نخبه خالی شده است و این روند همچنان ادامه دارد.
در داخل افغانستان نیز نه تنها عزمی برای نگه‌داشتن این افراد وجود ندارد، بلکه بعضا دست‌هایی شرایط خروج این نیروها را از کشور فراهم می‌کنند.
اگر این ادعا درست نبود، حداقل طی این ١٣ سال بعد از سقوط طالبان باید تلاش‌ها و حرکت‌هایی برای تامین امنیت افغانستان و ایجاد زمینه برای حضور نخبه‌ها و دادن نقش به آن‌ها در این کشور انجام می‌شد.
طی ٣ دهه جنگ و درگیری افغانستان در دوران جهاد و مقاومت، تعداد زیادی از مردم افغانستان ازجمله نخبه‌ها و افراد کارآمد از این کشور بیرون رفتند و در طول این مدت نیز عده‌ای از همان مهاجران با تحصیل و تلاش در خارج از کشورشان نخبه شدند و توانسته‌اند تخصص‌هایی کسب کنند. افغانستان امروز از جهات مختلف می‌تواند از حضور این نخبه‌ها استفاده کند.
ازجمله مهاجرانی که برای افغانستان می‌توانند پر ثمرتر و اثر گذارتر باشند، افغانستانی‌هایی هستند که در جمهوری اسلامی ایران اقامت دارند؛ چراکه با توجه به قرابت‌های فرهنگی و تاریخی میان دو کشور ایران و افغانستان، قطعا کسانی که در ایران اقامت دارند خیلی بهتر می‌توانند به افغانستان کمک کنند.
این قشر از مهاجران در عین حال که می‌توانستند به کشورهای دیگر بروند، ایران را برای ماندن انتخاب کردند و این نشان می‌دهد آن‌ها قطعا افراد متدین‌تری هستند. احساس بیشتر این افراد این است که ایران کشور سالمی است و از لحاظ دینی و اخلاقی می‌تواند برای آن‌ها مفید و موثر باشد.
موانع بازگشت نیز بیشتر به داخل افغانستان بر می‌گردد. متاسفانه در افغانستان کار اصولی برای تامین امنیت و ایجاد سازوکار امنیتی انجام نمی‌شود تا مردم حتی احساس امنیت کنند.
در افغانستان هنوز عزمی برای ایجاد اشتغال برای مردم و خصوصا نخبه‌ها وجود ندارد. همچنین هیچ طرح و برنامه خاصی برای مهاجرانی که سال‌ها در داخل ایران هستند و از فضای فعلی افغانستان با خبر نیستند، وجود ندارد. دولت افغانستان نیز درخصوص بازگشت مهاجران هیچ طرح و برنامه خاصی ندارد و مجامع جهانی نیز در این مقوله به شدت کوتاهی می‌کنند.
نهادها و مجموعه‌های افغانی غیردولتی داخل و خارج افغانستان نیز طرح و برنامه خاصی برای کمک به بازگشت مهاجران و حتی کمک به تامین امنیت افغانستان ندارند.
یکی دیگر از عواملی که در مهاجرت مردم افغانستان به ایران نقش داشته است، گروه‌های مافیای قاچاق انسان بوده‌اند که از این طریق سودهای کلانی به جیب زده‌اند. حتی کسانی که هیچ تمایلی برای آمدن به ایران نداشته‌اند به دلیل تشویق این گروه‌ها تصمیم گرفته‌اند که مهاجرت کنند.
البته در ایران نیز برای تشویق مهاجران به برگشت، کار خاصی انجام نشده است و هیچ نهاد و سازمانی در این رابطه کاری انجام نمی‌دهد.
در هر صورت این مسئله بدیهی است که بازگشت مهاجران به افغانستان به بهبود اوضاع امنیتی و اقتصادی این کشور کمک می‌کند؛ اما نه‌تنها در این رابطه این عزم وجود ندارد، بلکه عده‌ای سعی در مهاجرسازی دارند. امروز دسته‌ها و حلقه‌های مختلفی که در افغانستان هستند و با نیروهای خارجی ارتباط‌هایی دارند، نفعشان در نبود نیروهای کارآمد در افغانستان است و لذا به این مسئله دامن می‌زنند.
اما هر چه هست ما بر بازگشت مهاجران تاکید داریم. امروز کسانی که توان بازگشت دارند، اعم از نخبه و غیرنخبه باید به کشورشان برگردند. نبود این مهاجران، در افغانستان خلأ جدی ایجاد کرده است که می‌تواند خطرناک باشد. نخبه‌ها نیز باید در اولویت بازگشت باشند.
آن‌هایی هم که برای بازگشت به افغانستان توان صددرصد ندارند، باز هم می‌توانند بخشی از کارها و خدماتشان را به افغانستان منتقل کنند و در آنجا به لحاظ فکری و اقتصادی سرمایه‌گذاری کنند. آن عده کمی هم که نمی‌توانند برگردند و کاری کنند، باز می‌توانند از فرصت حضور در ایران به نفع افغانستان استفاده کنند و در حرکت‌های داخل این کشور در ابعاد مختلف نقش‌آفرینی داشته باشند.
* نماینده آیت‌ا... مکارم شیرازی در افغانستان
حجت‌الاسلام سیدعیسی حسینی مزاری*
منبع: روزنامه شهرآرا
